काठमाडौं । तपाईं दिनमा कतिपटक फोन प्रयोग गर्नुहुन्छ ? सायद गन्न पनि गाह्रो होला । एक सर्वसाधारणले दैनिक औसतमा ८ देखि १० पटक फोनकल गर्छन् । तर, के तपाईंलाई थाहा छ- पहिलो मोबाइल कल कहिले गरिएको थियो ?
आजभन्दा ठीक ५२ वर्षअघि, सन् १९७३ को अप्रिल ३ मा मोटोरोलाका इन्जिनियर मार्टिन कुपरले इतिहास रचेका थिए । उनले पहिलो पटक आफ्नै हातमा अटाउने मोबाइल फोनबाट कल गरेका थिए ।
पहिलो मोबाइल कलको ऐतिहासिक क्षण
त्यो दिन कुपरले आफ्नो गोजीबाट एउटा ठूलो डिभाइस निकाले । नम्बर डायल गरे । अनि कानमा लगेर बोले- ‘हेलो !’ त्यो क्षण त्यहाँ भएका सबै मानिस अचम्ममा परे ।
कुपरले पहिलो मोबाइल कल आफ्नै प्रतिस्पर्धी बेल ल्याब्सका इन्जिनियर जोएल एंगललाई गरेका थिए । “हामी मोबाइल फोनबाट कल गर्न सफल भयौं,” भन्दै उनले हर्षित हुँदै आफ्नो आविष्कारको गर्व व्यक्त गरे ।
जहाँ एक शताब्दीसम्म फोनको तारमा बाँधिएर बसेका मानिसहरू थिए, कुपरले त्यो सीमालाई तोड्दै पहिलो मोबाइल फोन जन्माए ।
कारभित्र सीमित फोनबाट हातमा अटाउने मोबाइलसम्म
त्यतिबेला बेल ल्याब्सका वैज्ञानिकहरू कारभित्र राखेर मात्र चलाउन सकिने फोन बनाउने तयारीमा थिए । तर कुपरको सोच फरक थियो । “हामी सय वर्षसम्म घर वा अफिसमा तारमा बाँधिएका थियौँ, अब कारभित्र पनि उही तारमा थुन्न खोजिएको थियो । मलाई त्यो स्वीकार्य थिएन,” कुपरले बीबीसीलाई भनेका थिए ।
त्यसैले मोटोरोलाले नयाँ क्रान्ति ल्यायो- तारबाट मुक्त भई हातमा अटाउने फोन !
पहिलो मोबाइलको विशेषता कस्तो थियो ?
-
फोन कल मात्र गर्न सकिने
-
चार्ज टिक्ने समय: १० घण्टा
-
एक पटकमा ३० मिनेट मात्र कुरा गर्न मिल्ने
-
मूल्य: ११,७०० डलर
-
न त क्यामेरा थियो, न एसएमएस सुविधा
कुपरले पहिलो मोबाइल कल गरेको ११ वर्षपछि मात्र सन् १९८४ मा पहिलो व्यावसायिक मोबाइल फोन बजारमा आयो ।
स्मार्टफोनबारे कुपरको असन्तुष्टि !
आजको स्मार्टफोनहरू पहिलेको तुलनामा धेरै गुणा शक्तिशाली छन्- क्यामेरा, इन्टरनेट, एप्स, गेम्स आदि ! तर, कुपर खुसी छैनन् । “आजको फोनहरू प्लास्टिक वा सिसाको टुक्राजस्ता छन्, जुन अनुहारसँग मेल खाँदैन,” उनले भनेका छन्, “स्मार्टफोन चलाउन थुप्रै एप डाउनलोड गर्नुपर्छ, जुन झन्झटिलो छ ।”
तर, ९७ वर्षीय कुपर आशावादी छन् । भविष्यमा एआईले स्मार्टफोन प्रयोगकर्ताको आवश्यकतानुसार एपहरू आफैं बनाउनेछ, जसले मानिसको जीवन अझ सहज बनाउनेछ ।
त्यसैले, आज तपाईंको हातमा रहेको स्मार्टफोनले इतिहासको यो यात्रा पार गर्दै यहाँसम्म आइपुगेको छ । अबको प्रविधि कहाँ पुग्छ ? त्यो हेर्न बाँकी छ !
पछिल्लो अध्यावधिक: चैत २१, २०८१ १४:३६
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
