काठमाडौँ । चीनले समुद्र मुनी ४,००० मिटरको गहिराइमा रहेका सञ्चार लाइन काट्न सक्ने उपकरण सार्वजनिक गरेको छ । यो उपकरण सरकार-समर्थित अनुसन्धानकर्ताहरूले विकास गरेको समाचार इकोनोमिक टाइम्सले लेखेको छ ।
आधिकारिक रूपमा नागरिक प्रयोगको लागि लक्षित भए पनि, यसको क्षमताले विश्वव्यापी सञ्चार सम्पर्कमाथि सुरक्षामा खतरा बढाएको छ । यस्तो प्रविधि भूराजनीतिक द्वन्द्वहरूमा, विशेष गरी ताइवान र गुआम जस्ता क्षेत्रहरूमा दुरुपयोग हुन सक्ने चेतावनी विज्ञहरूले दिएका छन् ।
चीन शिप साइन्टिफिक रिसर्च सेन्टर (सीएसएसआरसी) र स्टेट की ल्याबोरेटरी अफ डिप-सी म्यान्ड भेहिकल्सले विकास गरेको यो उपकरणले विश्वव्यापी सञ्चार र सैन्य सञ्चालनका लागि महत्वपूर्ण मानिने पानी मुनिका पूर्वाधारलाई लक्षित गर्न सक्छ । समुद्र मुनीका यस्ता केबुलहरूले विश्वको ९५% डेटा प्रसारण गर्दछन् । जसले महाद्वीपहरूलाई जोड्दछन् र वित्तीय बजार, रक्षा प्रणाली र दैनिक डिजिटल सेवाहरू नियमित राख्ने कार्य सुनिश्चित गर्दछन् ।
पानी मुनि केबुलहरूलाई गोप्य रूपमा काट्ने यो क्षमताले चिनलाई अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घर्षमा रणनीतिक लाभ दिन सक्ने ठानिएको छ । अमेरिकी हिन्द प्रशान्त सैन्य सञ्जालको मुख्य नोडको रूपमा रहेको गुआमले गुगल सहितका दर्जनौँ सैन्य तथा नागरिक दुवै स्तरका फाइबर-अप्टिक होस्ट गर्दछ । यदि भूराजनीतिक सङ्कटको समयमा यी लाइनहरू काटिए भने, यसले विश्वको सञ्चारलाई ठप्प पार्न र विश्वव्यापी वित्तीय प्रणालीलाई अवरोध पुर्याउन सक्छ
यो केबुल-कटरको सुरुवात यस्तो समयमा भएको छ, जब पानी मुनि रहेका पूर्वाधारले बढ्दो खतराहरूको सामना गरिरहेका छन् । २०२३ देखि, बाल्टिक सागरमा पानी मुनि केबुल क्षति भएका ११ ओटा घटना बाहिर आएका छन् ।
पछिल्लो अध्यावधिक: चैत १७, २०८१ १५:१२
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
