काठमाडौं । इजरायल र इरानबीचको युद्ध अहिले तीव्र भएको छ र दुवै देशले एकअर्कामाथि भयंकर हवाई आक्रमण गरिरहेका छन्। इजरायलले लक्षित आक्रमणमा इरानका शीर्ष सैन्य कमाण्डरहरू सहित धेरै आणविक वैज्ञानिकहरूको हत्या गरेको छ।
यति मात्र होइन इरानका सर्वोच्च नेता अयातोल्लाह अली खामेनी पनि इजरायलको निशानामा थिए, तर अन्तिम समयमा अमेरिकाले भिटो गरेपछि उनलाई मार्ने योजना स्थगित गरिएको थियो। यदि इजरायलले खामेनीलाई मारेको भए, यो युद्धले सम्पूर्ण विश्वलाई असर गर्न सक्थ्यो।
इजरायलको आक्रमणमा इरानको आणविक स्थल, तेल भण्डार र धेरै महत्त्वपूर्ण क्षेत्रहरू पूर्ण रूपमा ध्वस्त भएका छन्। इरानमा ४०० भन्दा बढी मानिसहरूले ज्यान गुमाएका छन् भने इजरायलले प्रतिशोधात्मक कारबाहीमा धेरै कम क्षति भोगेको छ।
तर इजरायलले खामेनीलाई लक्षित गरेर विनाशकारी कदम चाल्न सक्थ्यो, जुन अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको हस्तक्षेप पछि रोकिएको छ। इरानले अहिलेसम्म कुनै पनि अमेरिकी आधार वा नागरिकलाई प्रत्यक्ष रूपमा हानि पुर्याएको छैन भन्ने कुरामा अमेरिका स्पष्ट रूपमा विश्वास गर्छ । यस्तो अवस्थामा इरानको राजनीतिक नेतृत्वलाई लक्षित गर्नु युद्धलाई उक्साउनु जस्तै हुनेछ।
यसबाहेक, अमेरिकाले खामेनीको हत्या गर्ने योजनालाई पनि भिटो गर्यो किनभने यसले सम्पूर्ण मध्यपूर्वमा ठूलो मात्रामा युद्ध निम्त्याउन सक्थ्यो। धेरै खाडी देशहरूमा अमेरिकी सैन्य अड्डाहरू भएकाले अमेरिकाले पनि क्षति बेहोर्नुपर्थ्यो। खामेनीको हत्यापछि, इरानबाट भयंकर बदलाको सम्भावना थियो, जसमा इजरायल, अमेरिकी अड्डाहरू र मध्यपूर्वमा रहेका अमेरिकी जहाजहरूलाई ब्यालिस्टिक क्षेप्यास्त्रले लक्षित गर्न सकिन्थ्यो।
ट्रम्प प्रशासनले संकेत गरेझैं अमेरिका अझै पनि इरानसँगको आणविक सम्झौता पुनर्जीवित गर्ने आशा राख्छ। इरानका सर्वोच्च नेता खामेनीको हत्याले यो सम्भावनालाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न सक्छ। इरानमाथि आणविक अप्रसार सन्धि उल्लङ्घन गरेको आरोप लागे पनि ट्रम्पले सैन्य दबाबको सट्टा कूटनीतिक बाटो खोज्न जोड दिइरहेका छन्। यसका साथै, खामेनीको हत्याले इरानका समर्थक रूस र चीनसँग तनाव बढाउन सक्छ। अमेरिका यो द्वन्द्वलाई रूस र चीनको प्रत्यक्ष हस्तक्षेप सहितको प्रमुख भूराजनीतिक टकरावमा परिणत हुन दिन चाहँदैन।
अमेरिकाले भिटो लगाएर इजरायललाई खामेनीको हत्या गर्नबाट रोकेको भएपनि इरानमाथि आक्रमण जारी छ र इजरायल आणविक वैज्ञानिक र सैन्य कमाण्डरहरूलाई लक्षित गरेर इरानको ढाड भाँच्न चाहन्छ। इजरायलले अहिलेसम्म हिजबुल्लाह जस्ता इरानका समर्थकहरूलाई आक्रमण गर्दै आएको छ, तर हालैका कथनहरूले संकेत गर्दछ कि यसको ध्यान अब सिधै इरानी शासनमा केन्द्रित छ।
अब इजरायल ‘लेबनान मोडेल’ अपनाउने दिशामा अघि बढिरहेको छ, जसमा पहिले नै खतरा हटाउने (निवारक हमला) समावेश छ। हालैका आक्रमणहरूमा, इजरायलले १०० भन्दा बढी इरानी आधारहरू, मिसाइल प्रक्षेपण प्याडहरू र वायु रक्षा प्रणालीहरू नष्ट गरेको छ। इजरायलको इरानमाथिको सटीक आक्रमण भविष्यमा पनि जारी रहनेछ र निवारक रक्षा रणनीति अन्तर्गत, यसले इरानको आणविक आधारहरू र सैन्य नेतृत्वलाई लक्षित गर्न जारी राख्नेछ।
यस बाहेक, इजरायलले युद्धमा गुप्तचर एजेन्सी मोसाद र साइबर युद्ध प्रयोग गर्नेछ। नातान्जमा हालै भएको आक्रमण यसको उदाहरण हो। इजरायलले अमेरिकाबाट उन्नत हतियार प्रणाली र गुप्तचर प्राप्त गरिरहेको छ, तर ट्रम्पको नीतिका कारण यसले आफ्नो निर्णयहरूमा पुनर्विचार गर्नुपर्ने हुन सक्छ, जस्तै खामेनीको हत्या गर्ने योजनामा भएको थियो।
इजरायलको ध्यान इरानी शासनलाई कमजोर पार्नमा छ र यो अवधिमा आम जनतालाई सकेसम्म कम क्षति होस् भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्न प्रयासरत छ। युद्धको कूटनीतिक पक्षलाई ध्यानमा राख्दै, इजरायलले आफ्नो क्षेत्रीय गठबन्धनलाई बलियो बनाइरहेको छ। इजरायलले आफ्ना सहयोगीहरू, विशेष गरी अमेरिका र केही अरब देशहरूसँग मिलेर इरानको प्रभाव कम गर्ने रणनीतिमा काम गरिरहेको छ।
सामाग्री श्रोत :
डोनाल्ड ट्रम्पले इरानका सर्वोच्च नेता खामेनीलाई इजरायलको आक्रमणमा मारिनबाट बचाए
