काठमाडौं । पछिल्ला केही दिनदेखि पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहको नाम लिँदै एउटा भनाइ सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा भाइरल भइरहेको छ । विभिन्न फेसबुक पेजहरूमा हिमानीले सहयोग मागेको दाबीसहितका पोस्टहरू राखिएका छन् । तर, टेकपाना फ्याक्टचेकले सो दाबी भ्रामक भएको निष्कर्ष निकालेको छ । हिमानी शाहको कुनै सार्वजनिक रूपमा देखिने आधिकारिक सामाजिक सञ्जाल अकाउन्ट नभएको र उनले सर्वसाधारणलाई सहयोगका लागि आह्वान गरेको दाबी मिथ्या भएको फ्याक्टचेकबाट पुष्टि भएको छ ।
दाबी
२३ मार्च २०२५ बिहान ७ः१४ बजे ‘Himani Shah हिमानी शाह’ नामको फेसबुक पेजबाट एउटा पोस्ट अपलोड भयो । पोस्टमा पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहको फोटो राख्दै लेखिएको थियो, “हामीले आह्वान गरिसकेका छौं हामीलाई हजुरहरूको आवश्यकता छ यदि परिवर्तन चाहनुहुन्छ यदि राष्ट्र निर्माण गर्न चाहनुहुन्छ एकपटक बिना स्वार्थका साथ राष्ट्र निर्माणमा लागौं हामीले नगरे कसले गर्छ अहिले नगरे कहिले गर्ने बस्ती बस्तीबाट जागौं सहर सहरबाट जागौ। जय पशुपतिनाथ सबैको कल्याण होस् ।”
१५ हजार बढी फलोअर भएको यो पेजले राखेको सो पोस्टमा यो सामग्री तयार पार्दासम्म २१ हजार बढी रियाक्सन, १४०० बढी कमेन्ट र ४१७ बढी शेयर आइसकेका छन् । हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क ।
यही पोस्टलाई लिएर आफूलाई सामाजिक अभियन्ता बताउने गर्ने ईशामाया गुरुङले २४ मार्च २०२५ बेलुका ५ः३९ बजे राखिन् । उनले लेखेकी छिन्, “हिमानि शाह लेख्छिन”हामीले आह्वान गरिसकेका छौं हामीलाई हजुरहरूको आवश्यकता छ यदि परिवर्तन चाहनुहुन्छ यदि राष्ट्र निर्माण गर्न चाहनुहुन्छ एकपटक बिना स्वार्थका साथ राष्ट्र निर्माणमा लागौं हामीले नगरे कसले गर्छ अहिले नगरे कहिले गर्ने बस्ती बस्तीबाट जागौं सहर सहरबाट जागौ । जय पशुपतिनाथ सबैको कल्याण होस् ” ।
यो सामग्री तयार पार्दासम्म सो पोस्टमा १५ हजार बढी रियाक्सन, १५०० बढी कमेन्ट र १९६ शेयर आएका छन् । हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क ।
हिमानी शाह नामको फेसबुक पेजमा पोस्ट आएपछि उक्त पोस्ट राख्ने गुरुङ पहिलो प्रयोगकर्ता भने होइनन् । त्यसअघि २३ मार्च २०२५ बेलुका ६ः२५ बजे ‘मेरो दाङ एचडी’ नामको फेसबुक पेजले सोही पोस्ट राखेको थियो । यो सामग्री तयार पार्दासम्म हिमानी शाहको भनाइ भन्दै राखिएको पोस्टमा २० हजार बढी रियाक्सन, १४०० बढी कमेन्ट र ४०० बढी शेयर आएको देखिन्छ । हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क ।
१५ चैत २०८१ (२९ मार्च २०२५) मा राजावादी समर्थकले प्रदर्शन गर्ने तयारी गरेका थिए । त्यसभन्दा अगाडि सर्वसाधारणलाई भ्रममा पार्न यी पेजहरूले उक्त पोस्ट शेयर गरेको देखिन्छ । २९ मार्चपछि भने हरिराम मगर (हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क), आचार्य मनपति (हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क), खबर नेपाल (हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क), हाम्रो अनलाइन टिभी (हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क), रुटिन अफ नेपाल बन्द (हेर्नुहोस् ओरिजिनल लिङ्क र आर्काइभ लिङ्क) ले उक्त पोस्ट राखेको देखिन्छ ।
रुटिन अफ नेपाल बन्दको नामबाट खोलिएको नक्कली पेजमा झन्डै ४१ हजार बढी लाइक छ । हिमानी शाहको नाम उल्लेख गर्दै राखिएको पोस्टमा २१ हजार बढी रियाक्सन, १२०० बढी कमेन्ट र १२५ शेयर आएको देखिन्छ ।
तथ्यजाँच
हामीले सबैभन्दा पहिले ‘मेरो दाङ एचडी’ र ‘रुटिन अफ नेपाल बन्द’को नामबाट खोलेको पेजबाट आएको पोस्ट फेला पार्यौं । रुटिन अफ नेपाल बन्द नाम राखेर खोलेको पेजमा ३० मार्चमा उक्त पोस्ट राखिएको थियो । त्यस्तै ‘मेरो दाङ एचडी’ नामको पेजमा २३ मार्चमा उक्त पोस्ट राखिएको थियो । यी दुवै पोस्टमा २० हजार बढी रियाक्सन आएका छन् । त्यसमध्ये एउटा पोस्ट १५ चैतमा भएको राजावादी समर्थकको प्रदर्शनअघि आएको थियो भने अर्को पोस्ट प्रदर्शनपछि आएको देखिन्छ ।
यी दुई ओटा पोस्ट फेला पारेपछि हामीले ‘हिमानि शाह’ (हिज्जे नमिलेकाले हामीले त्यही कीवर्ड सर्च गर्यौं) सर्च गर्यौं । त्यस क्रममा ‘Himani Shah हिमानी शाह’ नामको फेसबुक पेजबाट पोस्ट राखिएको फेला पर्यो । त्यसपछि मेरो दाङ एचडी, ईशा गुरुङ लगायतका पेजले उक्त पोस्ट राखेको फेला पर्यो ।
हिमानी शाहको नामको फेसबुक पेज र एक्स ह्यान्डल तथा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको नामको एक्स ह्यान्डल यसअघि पनि चर्चामा आएका थिए । हामीले त्यससँग सम्बन्धित समाचार खोज्यौं । त्यसका लागि ‘पूर्वराजा सामाजिक सञ्जाल’ कीवर्ड गुगलमा खोज्दा सेतोपाटीले १५ वैशाख २०८० मा ‘ओलीको अभिव्यक्तिबारे पूर्वराजाको सचिवालयले भन्यो- हिमानीले सामाजिक सञ्जाल चलाउँदिनन्’ शीर्षकको समाचार राखेको देखियो । त्यतिबेला ओली प्रधानमन्त्री पदमा थिएनन् । ओलीले हिमानी शाह नामको फेसबुक पेजबाट आएको भनाइलाई लिएर ‘पूर्वराजाले निहुँ खोजेको’ अभिव्यक्ति दिएका थिए । नक्कली फेसबुक पेजबाट आएको भनाइलाई लिएर ओली नै भ्रममा परेपछि पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको सचिवालयले विज्ञप्ति निकालेर पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहले सामाजिक सञ्जाल नचलाउने बताएको थियो ।
हामीले यो भनाई पुष्टि गर्न पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रका निजी सचिव फडिराज पाठकलाई सम्पर्क गर्यौं । “हाम्रो यहाँ श्री ५ महाराजाधिराज सरकार, श्री ५ बडामहारानी सरकार तथा श्री ५ युवराज्ञी सरकारबाट कुनै पनि प्रकारका सामाजिक सञ्जाल सञ्चालन प्रयोग गर्नुहुन्न,” पाठकले भने, “उहाँहरूको नामबाट सञ्चालन भएका अकाउन्टहरू सबै नक्कली हुन् । पछिल्लो समय आधिकारिक रूपमा उहाँहरूबाट कुनै धारणा बाहिर आएको छैन ।”
सन् २०२२ तिर पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको नामबाट खोलिएको @GBBShah नामको एक्स ह्यान्डलले तहल्का मच्चाएको थियो । सचिवालयबाट पूर्वराजाको कुनै आधिकारिक सामाजिक सञ्जाल ह्यान्डल छैन भनेपछि उक्त ह्यान्डलबाट पोस्ट आउन छोडेका छन् । तर, पूर्वयुवराज्ञी शाहको नामबाट सञ्चालन भएका फेसबुक पेज भने निर्वाध रूपमा सञ्चालन भइरहेका छन् ।
पाठकका अनुसार दुई लाख ८८ हजार बढी फलोअर भएको Himani Shah, दुई लाख ४७ हजार बढी फलोअर भएको ‘Himani Shah हीमानी शाह’ र १६ हजार बढी फलोअर भएको ‘Himani Shah हिमानी शाह’ नामका फेसबुक पेज पनि नक्कली हुन् । समग्रमा हिमानी शाहको नाम राखेर खोजेका जतिपनि फेसबुक पेज वा एक्स ह्यान्डल छन् ती आधिकारिक होइनन् ।
दाबी
पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहले फेसबुकमा पोस्ट राख्दै सहयोगका लागि सर्वसाधारणलाई आह्वान गरिन् ।
दाबीकर्ता
हिमानी शाह, ईशामाया गुरुङ, मेरो दाङ एचडी, रुटिन अफ नेपाल बन्द नामबाट खोलिएको फेसबुक पेज, हरिराम मगर, खबर नेपाल लगायतका फेसबुक पेज तथा अकाउन्ट ।
तथ्य
पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहले हालसम्म कुनै पनि माध्यमबाट सर्वसाधारणलाई सहयोगको लागि आह्वान गरेकी छैनन् । उनको नाममा खोलिएको नक्कली फेसबुक पेजले हुँदै नभएको विषयलाई शाहको भनाइको रूपमा प्रस्तुत गर्दै मिथ्या सूचना फैलाएको हो ।
निष्कर्ष
‘हिमानी शाह’, ‘ईशामाया गुरुङ’, ‘मेरो दाङ एचडी’, ‘रुटिन अफ नेपाल बन्द’ जस्ता नामका फेसबुक पेजहरू, साथै ‘हरिराम मगर’ र ‘खबर नेपाल’ जस्ता अकाउन्टहरूले पूर्वयुवराज्ञी हिमानी शाहको नाममा एउटा भनाइ पोस्ट गरेका थिए । ती पोस्टहरूमा शाहले सर्वसाधारणलाई सम्बोधन गर्दै सहयोगका लागि आह्वान गरेको दाबी गरिएको थियो । यद्यपि, टेकपाना फ्याक्टचेकले गरेको अनुसन्धानले शाहको कुनै पनि आधिकारिक फेसबुक पेज वा अकाउन्ट नभएको र ती नक्कली अकाउन्टहरूबाट फैलाइएका जानकारीहरू भ्रामक हुने गरेको पत्ता लगाएको छ।
प्रतिक्रिया
तपाईंले हाम्रो वेबसाइट, सामाजिक सञ्जालका ह्यान्डल (फेसबुक, इन्स्टाग्राम, टिकटक, एक्स, युट्युब, लिङ्क्डइन) वा [email protected] मा तथ्य जाँच गर्नुपर्ने सामाजिक सञ्जालका पोस्ट पठाउन सक्नु हुनेछ । तथ्य जाँचलाई लिएर कुनै प्रतिक्रिया वा सुझाव भए हामीलाई ईमेल पठाउनु होला ।
पछिल्लो अध्यावधिक: चैत १८, २०८१ २१:११
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
