काठमाडौँ । पत्रकार दिलभूषण पाठकबाट २५ हजार रुपैयाँ धरौटी माग भएको छ । बिहिबार काठमाडौँ जिल्ला अदालतमा न्यायाधीश खेमराज भट्टराईको इजलासले पाठकबाट २५ हजार रुपैयाँ धरौटी मागको आदेश दिएको हो ।
पाठक बिहिबार अदालतमा हाजिर भएका थिए । तत्कालका लागि उनी निर्दोष पनि नदेखिएको र पक्राउ गर्ने स्थिति पनि नदेखिएको भन्दै धरौटीमा छाड्ने आदेश भएको काठमाडौँ जिल्ला अदालतका सूचना अधिकारी दीपक कुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए ।
पाठकविरुद्ध सोमबार युट्युब च्यानलमार्फत एक व्यक्तिको चरित्रहत्या गरेको र घृणा फैलाएको आरोप सहित विद्युतीय (साइबर) अपराधसम्बन्धी अदालतमा मुद्दा दायर भएको थियो । जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयले पाठकविरुद्ध विद्युतीय कारोबार ऐन, २०६३ को दफा ४७ (१) बमोजिमको कसुरमा सजायको माग गरेको थियो ।
उक्त दफामा कसुर प्रमाणित भएमा एक लाख रुपैयाँसम्म जरिबाना वा पाँच वर्षसम्म कैद वा दुवै सजाय हुन सक्ने व्यवस्था छ । साथै, पीडितलाई उचित क्षतिपूर्ति भराउन र कसुरदारबाट पीडित राहत कोषमा क्षतिपूर्ति शुल्क जम्मा गराउन पनि माग गरिएको छ ।
पीडित परिवर्तित नाम ‘साइबर ब्युरो ५९ (२०८१/०८२) ले आफ्नो चरित्रहत्या भएको, घृणा र द्वेष फैलाइएको भन्दै साइबर ब्युरोमा उजुरी दिएका थिए । प्रहरी अनुसन्धानले उक्त युट्युब च्यानलका सञ्चालक/प्रस्तोता दिलभूषण पाठक नै भएको र उनले भिडियोमार्फत पीडितको सार्वजनिक नैतिकता र शिष्टाचारमा असर पारेको निष्कर्ष निकालेको थियो ।
पछिल्लो अध्यावधिक: असार १९, २०८२ १८:९
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
काठमाडौं – साविक जनकपुर बोल्ट्सले दोस्रो नेपाल प्रिमियर लिग (एनपिएल) का लागि ७ खेलाडीको रिटेन गरेको छ।
जनकपुरले सामाजिक संजालमार्फत ७ खेलाडी रिटेन गरेको जनाएको हो। मार्की खेलाडी आसिफ शेखसहितका ७ खेलाडीलाई रिटेन गरेको हो।
टोलीले कप्तान अनिल साह, ललितनाराण राजवंशी, शुभ कसांकार, तुलबहादुर थापा, किशोर महतो र रुपेश सिंहलाई रिटेन गरेको छ।
जनकपुरले अन्य ५ खेलाडीलाई रिलिज गरेको छ। रिलिज हुने खेलाडीहरुमा आकाश त्रिपाटी, विशाल शुस्लिङ्ग, हेमन्त धामी, अरनिको यादव र शेर मल्ल रहेका छन्।
रिटेन खेलाडी
आसिफ शेख
अनिल साह
ललितनाराण राजवंशी
शुभ कसांकार
तुलबहादुर थापा
किशोर महतो
रुपेश सिंह
रिलिज खेलाडी
आकाश त्रिपाटी
विशाल शुस्लिङ्ग
हेमन्त धामी
अरनिको यादव
शेर मल्ल
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
काठमाडौं – स्वास्थ्य बीमा बोर्डले बीमितलाई सेवा सहज बनाउन प्रथम सेवा विन्दु सम्बन्धी व्यवस्था परिमार्जन गरेको छ। अबदेखि बीमितहरूले बीमा दर्ताका बेला चयन गरेको एक मात्र सेवा विन्दुमा सीमित नहुने र नेपालभित्र जुनसुकै स्वास्थ्य बीमाको प्रथम सेवा बिन्दु तोकिएका सेवा प्रदायक स्वास्थ्य संस्थाबाट सेवा लिन सक्ने भएका छन्।
स्वास्थ्य बीमा ऐन, २०७४ र नियमावली, २०७५ मा भएको संशोधनअनुसार, आगामी आ.व. २०८२/८३ को प्रारम्भसँगै मिति २०८२ सालको श्रावण १ गतेदेखि यो नयाँ व्यवस्था लागू भएको हो। यस परिवर्तनले बीमितलाई आफ्नो बसोबास वा भ्रमणको क्रममा जुनसुकै ठाउँमा रहे पनि नजिकको स्वास्थ्य बीमामा सूचीकृत स्वास्थ्य संस्थाबाट सेवा लिन सक्ने भएका हुन्।
यसअगाडि बीमितले बीमा गर्दा छनोट गरेको एक मात्र प्रथम सेवा विन्दुमा नै गई सेवा लिनुपर्ने बाध्यता थियो। यसले गर्दा देशका विभिन्न स्थानमा पुगेका बीमितहरूलाई सेवामा कठिनाइ हुँदै आएको थियो। निरन्तर आउने गुनासोलाई मध्येनजर गर्दै बोर्डले यो निर्णय लिएको अध्यक्ष चन्द्र थापा बताउँछन्।
उनले भने, ‘यसअघि टाठाबाठाले रिफर पत्र मगाएर समेत सेवा लिन सक्थे भने आम नागरिक मर्कामा पर्ने गरेको अवस्था थियो। अब सबैले सहज रुपमा सेवा लिन पाउनेछन्।’ उनका अनुसार देशभर अनुमति प्राप्त सरकारी स्वास्थ्य संस्थाहरूले नै प्रथम सेवा विन्दुको रुपमा सेवा दिन सक्नेछन्।
सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar
काठमाडौँ । चिनियाँ मोबाइल कम्पनी अनरले आफ्नो नयाँ फोल्डेबल फोन ‘म्याजिक भी फाइभ’ सार्वजनिक गरेको छ, जसलाई कम्पनीले विश्वमा अहिलेसम्म कै पातलो फोल्डेबल फोन भएको दाबी गरेको छ ।
चिनियाँ बजारमा १८ असारमा सार्वजनिक भएको यो फोन अन्तर्राष्ट्रिय बजारका लागि पनि छिट्टै सार्वजनिक हुने बताइएको छ । यो फोन बन्द गर्दा ८.८ एमएमको हुन्छ जबकी ओप्पोको फाइन्ड एन फाइभ ८.९ एमएमको हुन्छ । यस हिसाबले हेर्दा यस फोनलाई अहिलेसम्मकै पातलो फोन मान्न सकिन्छ तर कम्पनीले क्यामेरा सेटअपका लागि भने बम्प दिएका कारण फोन अलि भारी देखिन्छ ।
यो फोन २१७ ग्रामको छ । कम्पनीले फोनमा क्वालकमको स्न्यापड्रागन ८ एलिट प्रोसेसर प्रयोग गरेको छ जसमा १६ जीबीसम्मको र्याम दिइएको छ । ब्याट्री भने यसमा ५,८२० एमएएचको रहेको छ । फोनको दुवै स्क्रिन १२० हर्जको रिफ्रेसरेट पाउन सकिन्छ भने फोनले आईपी ५८ र आईपी५९ दुवै धुलो र पानी प्रतिरोधात्मक रेटिङ पाएको छ ।
फोनमा ५० मेगापिक्सेलको दुईओटा वाइड एंगल क्यामेरा, ६४ मेगापिक्सेलको मुख्य क्यामेरा र २० मेगापिक्सेलको फ्रन्ट क्यामेरा समावेश छन् । यो फोन १२/२५६ जीबी, १६/५१२ जीबी र १६/१ टीबीमा उपलब्ध छ जसको मूल्य क्रमश आठ हजार ९९९ युआन (एक लाख ७१ हजार भन्दा बढी), नौ हजार ९९९ युआन (करिब एक लाख ९१ हजार रुपैयाँ) र १० हजार ९९९ युआन (दुई लाख १० हजार रुपैयाँ) रहेको छ ।
फोन आइभोरी ह्वाइट, ब्ल्याक, डन गोल्ड र रेडिस् ब्राउन कलरमा उपलब्ध छ । यी मध्ये पातलो फोन भने आइभोरी ह्वाइट कलरको फोनमा मात्र पाउन सकिन्छ ।
पछिल्लो अध्यावधिक: असार १९, २०८२ १६:४४
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
काठमाडौं –पत्रकार दिलभूषण पाठकलाई २५ हजार धरौटीमा छाड्न अदालतले आदेश दिएको छ । विद्युतीय (इलेक्ट्रोनिक) कारोबार ऐन अन्तर्गतको कसुरमा उनी बिहीबार आफैँ अदालतमा हाजिर भएका थिए ।
न्यायाधीश खेमराज भट्टको इजलासमा बयान र थुनछेक बहसपछि पाठकलाई धरौटीमा छाड्न आदेश दिइएको हो । साइबर ब्युरोको अनुसन्धान प्रतिवेदनका आधारमा जिल्ला सरकारी वकिलको कार्यालय काठमाडौंले उनीविरुद्ध सोमबार मुद्दा दायर गरेको थियो ।
‘साइबर ब्युरो ५९’ का नाममा परेको जाहेरीका आधारमा विद्युतीय कारोबार ऐन २०६३ अन्तर्गतको कसुरमा पाठकविरुद्ध एक लाख जरिवाना वा पाँच वर्ष कैद वा दुवै सजायको मागदाबी गरिएको थियो ।
निवेदकले आफ्नो तस्बिरका साथमा ‘हिल्टन होटलमा नेपाली कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा पुत्र जयवीर देउवाको पैसा’ भन्ने शीर्षक राखेर सामग्री प्रसारण गरी आफूविरुद्ध घृणा, द्वेष फैलाएर चरित्रहत्या गरेको भन्दै साइबर ब्युरोमा उजुरी दिएका थिए ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
काठमाडौं- नेपाल चिकित्सक संघका महासचिव डा सन्जिब तिवारीविरुद्द अवहेलना मुद्दा दायर भएको छ। डा तिवारीविरुद्ध दुई दिन अघि उच्च अदालत पाटनमा मुद्दा दायर भएको थियो।
उक्त मुद्दामा अदालतले आज बिहीबार कारण देखाउ आदेश जारी गरेको छ। डा तिवारीलाई ७ दिनभित्र अदालतमा आफैं उपस्थित भइ अवहेलनामा सजाय किन गर्नु नपर्ने हो भन्ने कारण र प्रमाणहरु पेश गर्न आदेह जारी भएको छ।
न्यायाधिशद्वय श्यामकुमार भट्टराई र हेमन्त रावलको इजलासले ७ दिनभित्र लिखित जवाफ लिई आफैं अदालतमा उपस्थित हुन र सम्बन्धित निर्णय फायल समेत लिएर आउन आदेश दिएको हो।
‘न्याय प्रशासन ऐन, २०७३ को दफा १७(२) बमोजिम अदालतको अवहेलनामा कारवाही गरी पाउँ भनी प्रस्तुत निवेदन परेको देखिँदा सो निवेदन माग बमोजिम अवहेलनामा सजाय किन गर्नु नपर्ने हो? सजाय गर्नु नपर्ने आधार कारण भए प्रमाण सहित यो आदेश प्राप्त भएको मितिले ७ दिन भित्र लिखित जवाफ लिई विपक्षी आफै अदालतमा उपस्थित हुन आउनु र निवेनका साथ संलग्न पत्र एवम् सोसंग सम्बन्धित निर्णय फायल समेत साथै लिई आउनु भनी विपक्षीका नाममा म्याद जारी गरी आएपछि वा अवधि नाघे पछि नियमानुसार पेश गर्नू,’ आदेशमा भनिएको छ।
डा तिवारीविरुद्ध उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चले अवहेलनाको मुद्दा हालेको हो। मञ्चको तर्फबाट अख्तियारवाला भइ आफ्नो हकमा समेत संस्थाको सचिव अधिवक्ता जय पौडेल र संस्थाको कानुन अधिकृत अधिवक्ता सुबिन पाण्डेले अबहेलनामा सजाय गरी अन्य आदेश जारी गरी पाउँ भन्दै मुद्दा दर्ता गरेका थिए।
उनीहरुले डा तिवारीविरुद्ध एक वर्षसम्म कैद र १० हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना गरी हँदैसम्म सजाय गर्न माग गरेका छन्।यसका साथै डा तिवारीले त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा लामो समय काम नगरी अकर्मण्यता गरिरहेको सो कार्यले अस्पतालमा आउने बिरामी उपभोक्ताले सेवाबाट वञ्चित हुनुपरेको भन्दै नियमित काममा लगाउन समेत आदेशको माग गरेका छन्।
उपभोक्ता अदालतले अस्पताल र चिकित्सकमाथि गरेको फैसलापछि डा तिवारीले दिएका अभिव्यक्ति र नेपाल चिकित्सक संघको लेटरहेडमा महासचिव डा तिवारीका नाममा जारी भएका विज्ञप्तिका आधारमा मञ्चले अवहेलना मुद्दा दायर गरेको हो।
यो पनि:
सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar
काठमाडौँ । सामाजिक सञ्जालमार्फत चरित्रहत्या गरेको आरोपमा एक जना व्यक्ति पक्राउ परेका छन् । गायिका एलिना चौहानले दिएको उजुरीका आधारमा चितवनका गुञ्जन राईलाई ललितपुरबाट बुधबार साँझ पक्राउ गरिएको साइबर ब्युरोका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक दीपकराज अवस्थीले जानकारी दिए ।
चौहानले सोमबार साइबर ब्युरोमा चार जनाविरुद्ध उजुरी दर्ता गराएकी थिइन् । पक्राउ परेका राई सोही उजुरीमा समावेश व्यक्तिहरूमध्ये एक हुन् । उनीमाथि सामाजिक सञ्जालमार्फत नकारात्मक टिप्पणी र चरित्रहत्या गर्ने सामग्री फैलाएको आरोप छ ।
सामाजिक सञ्जालमा बढ्दै गएका नकारात्मक कमेन्टहरूप्रति चौहानले कडा प्रतिक्रिया जनाउँदै आएकी छन् । यसै क्रममा उनले आफ्नो फेसबुकमार्फत केही व्यक्तिहरूको नाम, तस्बिरसहित सार्वजनिक गर्दै उजुरीसमेत दर्ता गरेकी हुन् ।
चौहानले मंगलबार गृहमन्त्री रमेश लेखकसँग समेत भेट गरेकी थिइन् । साथै, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पनि सामाजिक सञ्जालमा महिला कलाकारप्रति हुने दुर्व्यवहारविरुद्ध चौहानले उठाएको आवाजको समर्थन गरेका छन् ।
पछिल्लो अध्यावधिक: असार १९, २०८२ १५:१८
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
काठमाडौं– राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) ले आगामी कार्तिक १७ गते हुने रुपन्देही क्षेत्र नम्बर ३ को उपनिर्वाचनका लागि उम्मेदवार सिफारिस गरेर केन्द्रमा पठाउन जिल्ला कार्यसमितिलाई निर्देशन दिएको छ।
बिहीबार पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा बसेको केन्द्रीय कार्यसम्पादन समितिको बैठकले आगामी असार मसान्तसम्म सम्भावित उम्मेदवारको सूची पठाउन निर्देश गरेको प्रवक्ता मोहन कुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए।
त्यस्तै, बैठकले वरिष्ठ नेता उपाध्यक्ष ध्रुब बहादुर प्रधानको संयोजकत्वमा उपनिर्वाचन परिचालन समिति गठन गरेको छ। समितिमा निरञ्जन थापा, प्रदीप उदय, ताहिर अली सदस्य रहेका छन्।
बैठकले भ्रष्टाचार विरोधी गतिविधिलाई अभियानको रुपमा सञ्चालन गर्ने निर्णय पनि गरेको छ। त्यस्तै, भिजिट भिसा प्रकरण र निजामती सेवा विधेयकका पनि टिप्पणी गरेको छ।
त्यस्तै, पार्टीका विभिन्न तहको अधिवेशन समयमा हुन नसक्दा विधान अनुसार गर्नुपर्ने महाधिवेशनको अवस्थाबारे पनि बैठकमा छलफल भएको प्रवक्ता श्रेष्ठले बताए।
असोज मसान्तसम्म सबै जिल्ला, स्थानीय र प्रदेश तहको अधिवेशन सम्पन्न गर्ने वातावरण बनाउन केन्द्रीय निर्वाचन समितिलाई अनुरोध गरिएको छ। साथै, आगामी आन्दोलन, पार्टी प्रवेश अभियान, सक्रिय सदस्यता वितरण अभियान र जिल्ला अधिवेशनलाई प्रभावकारी ढंगले अघि बढाउन सबै जिल्लामा केन्द्रीय पर्यवेक्षक खटाउने निर्णय भएको उनले बताएका छन्।
त्यस्तै, राप्रपाले भ्रष्टाचार विरोधी गतिविधिलाई अभियानको रुपमा सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको छ।
‘प्रारम्भमा भ्रष्टाचार र भ्रष्टाचारजन्य गतिविधि समेटेर अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग लगायत सम्बद्ध निकायमा पार्टीले ज्ञापनपत्र पेश गर्नेछ,’ प्रवक्ता श्रेष्ठले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘साथै, यसको विस्तृत कार्ययोजना पार्टी सचिवालयले तयार पार्नेछ।’
त्यस्तै, भिजिट भिसा प्रकरण र निजामती विधेयकमा भएको गडबडीबारे छानबिन गर्न संसदीय समिति बन्नुपर्ने पार्टीको स्पष्ट धारणा रहेको राप्रपाले जनाएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
काठमाडौँ । एप्पलका लागि आईफोन उत्पादन गर्ने सबैभन्दा ठुलो निर्माता फक्सकनले भारतमा रहेका सयौँ चिनियाँ इन्जिनियर र प्राविधिकहरूलाई स्वदेश फर्किन आदेश दिएको छ । यो कदम एप्पलको भारतमा उत्पादन विस्तार गर्ने प्रयासका लागि एउटा धक्का हुन सक्ने बताइएको छ ।
ब्लुमबर्गको रिपोर्ट अनुसार फक्सकनका ३०० भन्दा बढी चिनियाँ कामदारहरू भारतबाट फर्किसकेका छन् । यो क्रम करिब दुई महिनाअघि सुरु भएको थियो । हाल भारतका फक्सकन प्लान्टहरूमा प्रायः ताइवानी सहयोगी कर्मचारीहरू मात्र बाँकी छन् ।
फिर्ता भएका चिनियाँ कामदारमा मुख्यतया स्थानीय कामदारहरूलाई तालिम दिने र एसेम्बली लाइनहरूको सञ्चालन सुनिश्चित गर्ने इन्जिनियर रहेका थिए । फक्सकनले चिनियाँ कामदारहरूलाई किन फिर्ता बोलाएको भन्ने स्पष्ट कारण खुलेको छैन । यद्यपि, केही अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूले यसलाई बेइजिङको नीतिसँग जोडेर विश्लेषण गरेका छन् ।
चीनले भारत र दक्षिण पूर्वी एसियामा प्रविधि हस्तान्तरण, उपकरण निर्यात र दक्ष कामदारको पलायनलाई सीमित गर्न खोजिरहेको छ । यसका लागि नियामक निकाय र स्थानीय सरकारलाई मौखिक रूपमा प्रोत्साहित समेत गरिएको बताइएको छ ।
यो कदम चीनबाट उत्पादन इकाईहरू अन्य देशहरूमा सर्न नदिनका लागि गरिएको प्रयासको रूपमा हेरिएको छ । एप्पल विश्लेषक मिङ-ची कुओले यो कदम अपेक्षित रहेको र एप्पललाई यसबारे पहिले नै जानकारी गराइएको दाबी गरेका छन् ।
चिनियाँ कामदारहरू फिर्ता हुँदा भारतमा आईफोन उत्पादन गर्ने एप्पलको योजनामा प्रभाव पर्न सक्ने अनुमान गरिएको छ । चीनको यो कदमले स्थानीय कामदारहरूको तालिमलाई ढिलो गर्न सक्ने र प्रविधि हस्तान्तरणमा पनि असर पार्न सक्ने सम्भावना छ । परिणामस्वरूप एसेम्बली लाइनहरूको दक्षतामा कमी आउनसक्ने र आईफोन उत्पादन हुन बढी समय लाग्ने वा महँगो हुन सक्ने विश्लेषण पनि गरिएको छ ।
एप्पलका सीईओ टिम कुकले चिनियाँ एसेम्बली कामदारहरूको विशेषज्ञतालाई उत्पादन मापदण्ड कायम राख्नका लागि महत्त्वपूर्ण रहेको बताउँदै आएका छन् । यद्यपि भारतमा एप्पल र फक्सकनको उत्पादन विस्तारको काम भने तीव्र गतिमा भइरहेको छ । फक्सकनले भारतमा आईफोन उत्पादन बढाइरहेको छ ।
कम्पनीले आफ्नो देवनहल्ली प्लान्टमा दुई अर्ब ५६ करोड अमेरिकी लगानी गरेको छ । जसको लक्ष्य डिसेम्बरसम्ममा एक लाख युनिट आईफोन उत्पादन गर्नु हो ।
त्यस्तै फक्सकनले चेन्नईको ओरागाडममा रहेको ईएसआर औद्योगिक पार्कमा आईफोनको आवरण बनाउन नयाँ एकाई स्थापना गरिरहेको छ । फक्सकनको हैदराबाद कारखानामा एयरपड्स एसेम्बल गर्ने नयाँ युनिट पनि छ ।
गएको मार्चदेखि मेसम्ममा फक्सकनले भारतबाट तीन अर्ब २० करोड अमेरिकी डलर बराबरका आइफोनहरू निर्यात गरेको छ । जसमध्ये ९७ प्रतिशत अमेरिका पठाइएका थिए ।
ताइवान सरकारले फक्सकनलाई भारत र अमेरिकामा दुई अर्ब २० करोड अमेरिकी डलरभन्दा बढी लगानी गर्न स्वीकृति दिएको छ । यसमध्ये एक अर्ब ४९ करोड डलर फक्सकनको सिंगापुरस्थित सहायक कम्पनीले भारतमा नयाँ कारखाना निर्माण गर्न युझन टेक्नोलोजी (इन्डिया) प्रालिमा लगानी गर्नेछ ।
भारतले हाल विश्वको कूल आईफोन उत्पादनको २० प्रतिशत हिस्सा ओगट्दै आएको छ । एप्पलले मार्चसम्मको १२ महिनामा भारतमा २२ अर्ब डलर बराबरका आईफोनहरू एसेम्बल गरेको छ, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा करिब ६० प्रतिशतले बढी हो ।
पछिल्लो अध्यावधिक: असार १९, २०८२ १५:१८
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
काठमाडौं – समयमा नै सावधानी अपनाउन नसके यो वर्ष ६० हजारभन्दा बढी लाई डेंगु संक्रमण हुन सक्ने प्रक्षेपण इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले गरेको छ।
महाशाखाले डेंगु प्रकोपबाट ६० हजारभन्दा बढी बिरामी हुनसक्ने अनुमान गर्दै त्यसअनुसारको कार्ययोजना तयारी समेत गरिसकेको बताएको छ। डेंगु फैलने समय आएकोले जति बेला पनि जुनसुकै ठाउँमा डेंगु सङ्क्रमण तीव्र गतिमा फैलिने सक्ने हुँदा सचेत रहन किटजन्य रोग नियन्त्रण शाखाका प्रमुख डा गोकर्ण दाहालको सुझाव छ।
साउनदेखि कात्तिक अन्तिमसम्म अत्यधिक मात्रामा डेंगु सङ्क्रमण बढ्ने उच्च जोखिम रहेको उनले बताए। उनका अनुसार हालसम्म ७३ जिल्लाबाट १६ सयको हारहारीमा डेंगु सङ्क्रमण पुष्टि भएको छ। ४० देखि ८० प्रतिशत बिरामी उपचारको दायरामा नआउने उनी बताउँछन्।
उनका अनुसार तथ्याङ्कमा डेंगु सङ्क्रमण कम देखिएको छ तर १० हजारभन्दा बढी बिरामी उपचारको दायरामा आएका छैनन्। ‘सङ्क्रमण फैलिने सम्भावना उच्च छ। डेंगु बढ्ने अनुमानका साथ कार्ययोजना तथा प्रदेशसँग समन्वय गरी डेंगु नियन्त्रण गर्ने तयारी गरिएको छ ’ उनले भने, ‘यो आर्थिक वर्षका लागि डेंगु नियन्त्रण गर्न करिब १० करोड बजेट विनियोजन छ।’
‘ठ्याक्कै कति संक्रमित पुग्छन् भनी संख्या नै किटान गर्न सक्ने अवस्था हुँदैंन। मानिसले कसरी सावधानी अपनाउन सक्छन् भन्नेले त्यसलाई यकिन गर्ने हो,’ उनले थपे, ‘उक्त स्थानमा डेंगु संक्रमण गराउने लामखुट्टे छन् भन्नेले त्यो यकिन गर्छ।’
गत वर्ष झै मानिसले सावधान नअपनाउने हो भने यो वर्ष अवश्य नै डेंगु संक्रमण बढ्नेमा कुनै पनि दुईमत नरहेको उनको तर्क छ।
हालसम्म सबैभन्दा बढी संक्रमित गण्डकी प्रदेशमा कम कर्णालीमा
महाशाखाका अनुसार हालसम्म कुल १,६७३ जनामा डेंगु संक्रमण पुष्टि भएको छ। पछिल्लो एक सातामात्रै ७१ जना नयाँ संक्रमित थपिएका छन्। गण्डकी प्रदेशमा सबैभन्दा धेरै २० जना नयाँ संक्रमित भेटिएका छन् भने कर्णालीमा सबैभन्दा कम १ जना मात्र पुष्टि भएका छन्। बागमती प्रदेशमा ४०४ जना,गण्डकीमा ३५८ जना, कोसी प्रदेशमा ३३४,लुम्बिनी प्रदेशमा २७८,सुदूरपश्चिममा २३२,कर्णालीमा ३६,मधेस प्रदेशमा ३१ जना संक्रमित रहेका छन् ।
शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालका निर्देशक डा युवानिधी बसौलाका अनुसार डेंगु संक्रमण नेपालभर भएपनि गम्भीर अवस्थामा बिरामी हालसम्म अस्पताल आइपुगेका छैनन् । यस वर्ष डेंगु संक्रमण बढ्ने प्रक्षेपण गरिएकोले संक्रमण लाग्न नदिनका लागि सतर्क हुन डा बसौलाको अनुरोध छ।
इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा चन्द्रभाल झाले महाशाखाले आवश्यक सतर्कता अपनाएका कारण नै हालसम्मै स्थिती नियन्त्रणमा रहेको बताए । स्थानीय निकायहरुमा लार्भा नष्ट गर्नका लागि ८ करोड बराबरको रकम विनियोजन गरिसकिएको उनले जानकारी दिए।
डेंगु नियन्त्रणका लागि चाँडै नै अन्य कार्यक्रम ल्याउने तयारी महाशाखा गरेको छ । यस वर्ष डेंगु संक्रमण बढ्न सक्ने आंकलनसहित महाशाखाले नियन्त्रणका लागि महाअभियानको सुरु गरिएको डाक्टर झाको दाबी छ।
गत वर्ष देशभर ५० हजारमा डेंगु संक्रमण, १५ ले ज्यान गुमाए
ईपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडिसिडी)को तथ्याङ्क अनुसार गत वर्ष ४५ हजार भन्दा बढीलाई डेंगु संक्रमण भएको थियो । संक्रमणबाट हालसम्म १५ जनाले ज्यान गुमाएका थिए ।
डेंगु कसरी सर्छ ?
– डेंगु संक्रमित एडिस जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसमा सर्छ। यो लामखुट्टेको आयु १ देखि ३ महिनासम्म हुन्छ। डेंगुका बिरामीलाई सो लामखुट्टेले टोकेमा उक्त लामखुट्टे संक्रमित भई स्वस्थ व्यक्तिमा सार्न सक्छ।
– यो रोग सिधै एक मानिसबाट अर्को मानिसमा सर्दैन।
– डेंगु सामान्यतया शितोष्ण र समशितोष्ण क्षेत्रमा फैलिने गरेको छ।
डेंगुका लक्षण के-के हुन्?
– उच्च ज्वरो,
– कडा खालको टाउको दुखाइ हुने,
– आँखाको गेडी पछाडि दुख्ने,
– मांसपेसीको दुखाइ,
– वाकवाक लाग्ने र वान्ता हुने
कसरी गर्ने डेंगुको रोकथाम ?
– डेंगु विरुद्दको खोप र खास उपचार नभएकोले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु नै यस रोगबाट जोगिने मुख्य उपाय हो।
– लामखुट्टेको फुल पार्ने ठाँउ नष्ट गर्ने,
– वातावरण सफा राख्ने र मानिसले बनाएका लामखुट्टेका बासस्थान नष्ट गर्ने,
– जम्मा भएको पानी हटाउने र जम्मा भएर रहन नदिने,
– पानीका भाँडा छोपेर राख्ने एवं हप्तैपिच्छे, खाली गर्ने र सफा गर्ने,
– लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्ने,
– काम गर्ने ठाँउ र घरका झ्याल ढोकामा जालीको प्रयोग गर्ने,
– झुलको प्रयोग गर्ने
सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar
