काठमाडौँ । शनिबारको घमाइलो दिउँसो । दर्जनौं मानिसहरू घरपछाडिको बगैँचाको घाँसमा बसेका थिए । त्यहाँ बनाइएको एउटा मञ्चमा प्रविधि स्टार्टअपका संस्थापक बन्न चाहनेहरू आफ्ना आइडियाबारे कुरा गरिरहेका थिए । भिडमा रहेका मानिसहरू ल्यापटप चलाइरहेका थिए, कोही भेप तानिरहेका थिए भने कोही स्ट्रबेरी फ्रापुचिनो पिइरहेका थिए । माथि आकाशमा एउटा ड्रोन घुमिरहेको थियो । घरभित्र, भान्सामा लगानीकर्ताहरूले उद्यमीहरूका योजना (आइडिया पिच) सुनिरहेका थिए ।

यो हेर्दा सिलिकन भ्याली जस्तो देखिन्थ्यो । तर यो चीनको दक्षिणी सहर हाङ्जाउको एक शान्त उपनगर लियाङ्जु थियो । यो ठाउँ सस्तो भाडा र अलिबाबा, डिपसिक जस्ता प्रविधि कम्पनीहरूको निकटताले गर्दा उद्यमी र प्राविधिक प्रतिभाहरूका लागि आकर्षणको केन्द्र बनेको छ ।

“मानिसहरू यहाँ आफ्नो सम्भावना खोज्न आउँछन्,” यो कार्यक्रम आयोजना गरेका फेसबुक र अलिबाबाका पूर्व कर्मचारी ३६ वर्षीय फेलिक्स ताओले भने ।

लगभग ती सबै सम्भावनाहरू आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) सँग सम्बन्धित छन् । प्रविधिमा श्रेष्ठताका लागि चीन र अमेरिकाबिच प्रतिस्पर्धा चलिरहँदा हाङ्जाउ चीनको एआई उन्मादको केन्द्र बनेको छ ।

एक दशकअघि प्रान्तीय र स्थानीय सरकारहरूले हाङ्जाउमा नयाँ कम्पनीहरूलाई अनुदान र कर छुट दिन थाले । जसले सयौं स्टार्टअपहरूलाई जन्माउन मद्दत गर्‍यो । अहिले विकेन्ड (सप्ताहन्त)मा बेइजिङ, सांघाई र सेन्जेनबाट मानिसहरू प्रोग्रामरहरू खोज्न यहाँ आउँछन् ।

तीमध्ये धेरै ताओको घरपछाडिको बगैँचामा भेटिन्छन् । उनले २०२२ मा आफ्नै कम्पनी ‘माइन्डभर्स’ सुरु गर्नुअघि अलिबाबामा एउटा एआई अनुसन्धान प्रयोगशाला स्थापना गर्न मद्दत गरेका थिए । अहिले ताओको घर लियाङ्जुमा बस्ने कोडरहरूको केन्द्र बनेको छ । जसमध्ये धेरै २० देखि ३० वर्ष उमेरका छन् । उनीहरू आफूलाई ‘गाउँले’ भन्छन्, दिनमा कफी पसलहरूमा कोड लेख्छन् र राति सँगै गेम खेल्छन् । र, एआईको प्रयोग गरेर आफ्नै कम्पनीहरू बनाउने आशा राख्छन् ।

हाङ्जाउले अलिबाबा र डिपसिक मात्र नभई नेटइज र हिकभिजन जस्ता शक्तिशाली प्रविधि कम्पनीहरूलाई पनि जन्म दिइसकेको छ ।

गत जनवरीमा डिपसिकले एउटा एआई प्रणाली सार्वजनिक गरेर प्रविधि जगतमा हलचल मच्चायो । कम्पनीले उक्त प्रणाली सिलिकन भ्यालीका कम्पनीहरूले खर्च गरेको भन्दा निकै कम लागतमा बनाएको बताएको थियो । त्यसबेलादेखि डिपसिक र अलिबाबाले बनाएका प्रणालीहरू विश्वका शीर्ष प्रदर्शन गर्ने ओपन सोर्स एआई मोडेलहरूमध्येमा परेका छन् । अर्थात् जो कोहीले पनि यसमा आधारित भएर नयाँ कुरा बनाउन सक्छन् । डिपसिकका संस्थापकले पढेको हाङ्जाउको झेजियाङ विश्वविद्यालयका स्नातकहरू चिनियाँ प्रविधि कम्पनीहरूमा खोजिने कर्मचारी बनेका छन् ।

चिनियाँ मिडियाले डिपसिकको टोलीका एक मुख्य सदस्यलाई इलेक्ट्रोनिक्स कम्पनी साओमीले आफ्नो कम्पनीमा लगेको खबरलाई नजिकबाट पछ्याएको थियो । लियाङ्जुमा, धेरै इन्जिनियरहरूले भने कि उनीहरू बाइटडान्स जस्ता ठुला कम्पनीहरूसँग गरेको ‘प्रतिस्पर्धा नगर्ने सम्झौता’ को अवधि सकिने प्रतीक्षामा समय बिताइरहेका छन्, ताकि उनीहरू आफ्नै स्टार्टअप सुरु गर्न सकून् ।

डिपसिक सहरका ती छ एआई र रोबोटिक्स स्टार्टअपहरूमध्ये एक हो, जसलाई चिनियाँ मिडियाले ‘हाङ्जाउका छ बाघहरू’ भन्ने गर्छन् ।

गत वर्ष ती छ मध्येको एक- गेम साइन्सले चीनको पहिलो ठुलो बजेटको भिडिओ गेम ब्ल्याक मिथ: वुकोङ (Black Myth: Wukong) सार्वजनिक गर्‍यो, जुन विश्वव्यापी रूपमा हिट भयो । अर्को फर्म, युनिट्रीले जनवरीमा चिनियाँ सरकारी टेलिभिजनको वार्षिक कार्यक्रममा आफ्ना रोबोटहरूलाई मञ्चमा नचाएर सबैको ध्यान खिच्यो ।

हालसालै एआई-युक्त चस्मा बनाउने हाङ्जाउको स्टार्टअप रोकिडका संस्थापक मिङमिङ झुले ती छ जना संस्थापकहरूलाई आफ्नो घरमा रात्रीभोजका लागि बोलाए ।

“यो पहिलो पटक थियो जब हामी सबैजना प्रत्यक्ष भेटेका थियौं,” झुले भने । उनी जस्तै, ती छ जनामध्ये धेरैले झेजियाङ विश्वविद्यालयमा पढेका थिए वा अलिबाबामा काम गरेका थिए ।

“जब हामीले सुरु गर्‍यौं, हामी साना माछा थियौं,” झुले भने, “तर त्यतिबेला पनि सरकारले मद्दत गर्‍यो ।” उनले भने कि सरकारी अधिकारीहरूले उनलाई रोकिडका सुरुवाती लगानीकर्ताहरूसँग जोड्न मद्दत गरेका थिए, जसमा अलिबाबाका संस्थापक ज्याक मा पनि थिए ।

हाङ्जाउको प्रविधि क्षेत्रलाई सरकारको समर्थनले केही लगानीकर्ताहरूलाई तर्साएको छ । नाम नबताउने शर्तमा धेरै कम्पनीका संस्थापकहरूले आफूहरूलाई विदेशी लगानी कम्पनीहरूबाट कोष आकर्षित गर्न गाह्रो भएको र यसले गर्दा चीन बाहिर विस्तार गर्ने योजनामा बाधा पुर्‍याएको धारणा राखेका छन् ।

सबैभन्दा खराब अवस्था टिकटकको चिनियाँ अभिभावक कम्पनी बाइटडान्सले भोगेको उनीहरूको बुझाई छ । बाइटडान्सका कार्यकारीहरूलाई चिनियाँ सरकारसँगको सम्बन्धबारे अमेरिकी संसदमा सोधपुछ गरिएको थियो ।

संस्थापकहरूले आफ्ना कम्पनीहरूको वृद्धिका लागि दुई ओटा बाटो रोज्नुपर्ने बताए: सरकारी कोष लिने र आफ्नो उत्पादनलाई चिनियाँ बजारअनुसार बनाउने वा विदेशी लगानीकर्ताहरूलाई आकर्षित गर्न सिंगापुर जस्ता देशमा कार्यालय स्थापना गर्न आफैं पर्याप्त पैसा जुटाउने । धेरैका लागि, पहिलो बाटो मात्र सम्भव विकल्प थियो ।

अर्को अनिश्चितता एआई प्रणाली सञ्चालन गर्ने एडभान्स्ड कम्प्युटर चिपहरूको पहुँच हो । वासिङ्टनले चिनियाँ कम्पनीहरूलाई यी चिपहरू किन्नबाट रोक्न वर्षौंदेखि प्रयास गरिरहेको छ । अर्कोतर्फ ह्वावे र सेमिकन्डक्टर म्यानुफ्याक्चरिङ इन्टरनेशनल कर्प जस्ता चिनियाँ कम्पनीहरू आफ्नै चिप उत्पादन गर्ने दौडमा छन् ।

अहिलेसम्म, चीनमा बनेका चिपहरूले बाइटडान्स जस्ता कम्पनीहरूलाई चीनमा केही एआई सेवाहरू प्रदान गर्न मद्दत गर्न पर्याप्त काम गरेका छन् । वासिङ्टनको नियन्त्रणका बावजुद धेरै चिनियाँ कम्पनीहरूले एनभिडिया चिपहरूको भण्डार बनाएका छन् । तर यो आपूर्ति कति लामो समयसम्म रहनेछ वा चीनका चिप निर्माताहरूले आफ्ना अमेरिकी प्रतिस्पर्धीहरूलाई कति चाँडो भेट्टाउन सक्छन् भन्ने स्पष्ट छैन ।

हाङ्जाउमा एउटा अवधारणा विकास भइरहेको छ । त्यो हो- ‘एजेन्टिक एआई’ अर्थात् यस्तो आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स प्रणाली जसलाई आफैं काम गर्न निर्देशन दिन सकिन्छ ।

हाङ्जाउका अर्का उद्यमी कियान रोयले युवाहरूका लागि एआई-इनेबल्ड डिजिटल साथी विकास गरेका छन् । जसले चीनका युवाहरूमाझ लोकप्रिय मायर्स-ब्रिग्स व्यक्तित्व परीक्षणको जानकारीको आधारमा उनीहरूको मुडअनुसार प्रतिक्रिया दिन्छ । उनको टोलीले आफ्नो एप ‘अल टाइम’ सार्वजनिक रूपमा उपलब्ध एआई प्रणालीहरू प्रयोग गरेर प्रोग्राम गरेको हो, जसमा डिपसिक, अलिबाबा र अमेरिकी स्टार्टअप एन्थ्रोपिकद्वारा बनाइएका प्रणालीहरू समावेश छन् ।

बगैँचाको कार्यक्रम आयोजना गर्ने ताओको सह-स्थापनामा बनेको कम्पनी ‘माइन्डभर्स’ ले एउटा यस्तो उत्पादनमा काम गरिरहेको छ, जसले मानिसहरूलाई आफ्नो जीवन व्यवस्थापन गर्न एआई प्रयोग गर्न मद्दत गर्नेछ । उदाहरणका लागि, यसले सहकर्मीहरूलाई दैनिक सहयोगी ईमेलहरू पठाउन सक्छ, वा आमाबाबुलाई पारिवारिक बिदाको सम्झना दिलाउँदै नियमित टेक्स्ट मेसेजहरू पठाउन सक्छ ।

“म एआईले केवल काम मात्र गरोस् भन्ने चाहन्न, बरु यसले तपाईंलाई मानसिक रूपमा थप ठाउँ दियोस् । ताकि तपाईं तनावमुक्त हुन सक्नुहोस्,” ताओले भने ।

ताओको बगैँचामा उपस्थित धेरैले हाङ्जाउको वातावरणले आफ्नो रचनात्मकतालाई बढावा दिएको बताएका छन् । जुन एक तालको किनारमा अवस्थित छ र पुस्ताैंदेखि चिनियाँ कवि र चित्रकारहरूको प्रेरणाको स्रोत बनिरहेको छ ।

लिन युआनलीनले झेजियाङ विश्वविद्यालयमा पढ्दा आफ्नो कम्पनी, ‘जेबर’ सुरु गरे । उनको कम्पनीले ‘भाइबकोडिङ’ (vibecoding) अर्थात् गहिरो सफ्टवेयर ज्ञान बिना नै एआई टुलहरू प्रयोग गरेर एप र वेबसाइट बनाउने मानिसहरूलाई ब्याक-इन्ड प्रणालीहरू प्रदान गर्दछ ।

“लियाङ्जु मेरो उत्पादनको परीक्षणको लागि उत्तम ठाउँ हो,” लिनले भने । उनी कफी पसलमा कसैको छेउमा गएर वा छिमेकीको बैठक कोठामा पुगेर उनीहरूलाई आफ्नो स्टार्टअपका लागि कस्तो सहयोग चाहिन्छ भनेर सोध्न सक्छन् । लिन यति धेरै लियाङ्जु जान थाले कि उनी त्यहीँ बसाइँ सरे ।

लियाङ्जुका गाउँलेहरूले फिल्म प्रदर्शन कार्यक्रमहरू आयोजना गर्दै आएका छन् । उनीहरू हालसालै ‘द म्याट्रिक्स’ हेर्न भेला भएका थिए । त्यसपछि, उनीहरूले यो फिल्म अनिवार्य रूपमा हेर्नै पर्ने निर्णय गरे । 

“लियाङ्जुमा रहेका संस्थापक बन्न चाहनेहरू, शीर्ष विश्वविद्यालयहरूमा नगएकाहरू पनि विश्वास गर्छन् कि उनीहरूले अर्को विश्व परिवर्तनकारी प्रविधि कम्पनी सुरु गर्न सक्छन्,” ताओले भने ।

उनले थपे, “उनीहरूमध्ये धेरै जना आफ्नो बाटो आफैं खोज्ने निर्णय गर्न निकै साहसी छन्, किनकि चीनमा त्यो जीवन बिताउने सामान्य तरिका होइन ।”

द न्युयोर्क टाइम्सको सहयोगमा

पछिल्लो अध्यावधिक: असार २३, २०८२ १०:२४

काठमाडौं – उपभोक्ता अदालतले चिकित्सकीय अभ्याससम्बन्धी पछिल्ला मुद्दामा सुनाएको फैसलाले नेपाल मेडिकल काउन्सिलको क्षेत्राधिकारमाथि हस्तक्षेप भएको भन्दै नेपाल चिकित्सक संघले आज देशभर आकस्मिक बाहेकका सेवा रोकेको छ।

देशभरका चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई असार १७ गतेदेखि कालोपट्टी बाँधेर सेवा दिन आह्वान गरेको संघले आज आकस्मिक बाहेकका सेवा रोकेको हो।

संघले कानुन संशोधनमार्फत चिकित्सकीय मुद्दा हेर्ने अधिकार मेडिकल काउन्सिलमा मात्रै सीमित गरिनुपर्ने माग गर्दै आवश्यक परे थप कडा आन्दोलनका कार्यक्रम ल्याउने चेतावनीसमेत दिएको छ।

केही साता यता उपभोक्ता अदालतले उपचारमा लापरवाही गरेको मुद्दामा बिरामीका आफन्तको पक्षमा फैसला गरेको थियो। उपभोक्ता अदालतले ओम अस्पतालले ५० लाख ७० हजार, हिमाल अस्पताल र उपचारमा सम्लग्न चिकित्सकले १ करोड ४५ लाख रुपैयाँ र ग्राण्डी सिटी अस्पताल र त्यहाँ उपचारमा कार्यरत चिकित्सकले ५७ लाख रुपैयाँ क्षतिपूर्ति बिरामी पक्षका परिवारलाई तिर्नुपर्ने फैसला गरेको थियो।

संघले शुक्रबार शाखा कार्यालयहरुद्वारा सम्बन्धित जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुमा प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई ज्ञापनपत्र बुझाएको थियो। 

संघको घोषित कार्यक्रम अन्तरगत असार २२, आइतबार आ-आफ्नो कार्यस्थलमा पहिलो एक घण्टा धर्ना दिने थियो। असार २३ गते सोमबार देशभरका स्वास्थ्य संस्थाहरूमा आकस्मिक सेवा बाहेक सम्पूर्ण सेवा बन्द गर्ने,  चिकित्सकहरूबाट हस्ताक्षर तथा मेडिकल काउन्सिलको प्रमाणपत्र संकलन गरी संघको केन्द्रीय कार्यालय बुझाउने कार्यक्रम छ।

असार २४, मंगलबार चिकित्सकहरूले नेपाल मेडिकल काउन्सिलको प्रमाणपत्र काउन्सिलमा बुझाउनेलगायत कार्यक्रम तय गरेका छन्।

आन्दोलनमा एसोसिएसन अफ प्राइभेट मेडिकल एण्ड डेन्टल कलेज, अफिन, एपोन, केमसन, नेपाल नर्सिङ एसोसिएसन, नेपाल फिजियोथेरापी एसोसिएसन, नेपाल भेटेरिनरी एसोसिएसन, एनाभीएमआईए, एनपीएचओ ऐक्यबद्धता जनाएका छन्। 

 

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

भोजपुर – भोजपुरको रामप्रसाद राई– २ धोद्लेखानीमा हत्या गरिएका चार जनाको शव फेरेन्सिक परीक्षणका लागि आज बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरान पठाइएको छ।

घटनास्थलबाट आइतबार जिल्ला अस्पताल ल्याइएको शवको फरेन्सिक जाँच गर्ने उपकरण नभएपछि धरान पठाइएको हो।

भोजपुर नगरपालिका– २ घर भएका ३० वर्षीय राजेन्द्र राईले १६ वर्षीय श्रीमती मनिसा गिरी, ६८ वर्षीय ससुरा बेलबहादुर गिरी, ४५ वर्षीया सासू मञ्जु गिरी र ९ वर्षीय सालो सपन गिरीको हत्या गरेका थिए। अभियुक्त पनि घाइते रहेकाले उनको पनि धरानमा उपचार भइरहेको छ।

मृतक परिवारको आर्थिक अवस्था कमजोर रहेकाले शव परीक्षणका लागि धरान पठाउन रामप्रसादराई गाउँपालिकाको सचिवालयले संकलन गरेको सहयोग परिवारलाई हस्तान्तरण गरिएको छ। गाउँपालिका अध्यक्ष थामबहादुर राईले एक लाख १४ हजार ८७१ रुपैयाँ रकम मृतक आफन्तलाई हस्तान्तरण गरेका हुन्। मृतक परिवारको आर्थिक अवस्था अत्यन्तै कमजोर रहेकाले गाउँ कार्यपालिकाको बैठक बसेर पालिकाको तर्फबाट पनि सहयोग गर्ने उनको भनाइ छ।

‘मृतक परिवारको आर्थिक अवस्था कमजोर छ’ अध्यक्ष राईले भने, ‘सचिवालयबाट संकलन भएको एक लाख १४ हजार रकम हस्तान्तरण गरेका छौं। गाउँपालिकाको तर्फबाट पनि सहयोग गर्छौं।’

शनिबार राति आफ्नै ज्वाइँले एकै परिवारका चार जनाको सामूहिक हत्या गरेका थिए।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

काठमाडौँ– सङ्घीय संसद् प्रतिनिधिसभाको बैठक सङ्घीय संसद् भवन नयाँ बानेश्वरमा आज अपराह्न १ः०० बजे बस्दैछ। 

आजको बैठकमा प्रतिनिधिसभाका सचिव हर्कराज राईले प्रतिनिधिसभामा उत्पत्ति भएको ‘केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक, २०८०’ र ‘भन्सार विधेयक, २०८०’ का सम्बन्धमा राष्ट्रियसभाबाट प्राप्त सन्देश टेबुल गर्ने कार्यसूची तय भएको छ।

यसैगरी ‘विनियोजन विधेयक, २०८२’, ‘आर्थिक विधेयक, २०८२’ र ‘राष्ट्र ऋण उठाउने विधेयक, २०८२’ लाई पनि राष्ट्रियसभाको सन्देशसहित टेबुल गर्नुहुने कार्यसूची छ।

उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीले ‘औद्योगिक सम्पत्तिसम्बन्धी विधेयक, २०८२’ प्रस्तुत गर्नु हुनेछ। युवा तथा खेलकुदमन्त्री तेजुलाल चौधरीले ‘राष्ट्रिय खेलकुद विकास (पहिलो संशोधन) विधेयक, २०८२’ प्रस्तुत गर्नुहुने सम्भावित कार्यसूची तय भएको सङ्घीय संसद् सचिवालयले जनाएको छ।

आजको बैठकमा महालेखापरीक्षकको ६२औँ वार्षिक प्रतिवेदन र कृषि सहकारी तथा प्राकृतिक स्रोत समितिको वार्षिक प्रतिवेदनसमेत पेस हुने कार्यसूची छ। 

 

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

काठमाडौँ । ग्रोक एआईले हालै अमेरिकाको टेक्ससमा विनाशकारी बाढीमा ज्यान गुमाएका घटनाको दोष आफ्नै निर्माता एलन मस्क र ट्रम्प प्रशासनमाथि लगाएको छ । सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म एक्स (पहिलेको ट्वीटर) मा गलत जानकारीको प्रसार कम गर्न निर्माण गरिएको उक्त एआईले यस किसिमको दाबी गरेको हो ।

उक्त एआईले ‘तथ्यहरू भावनाभन्दा माथि’ हुने तर्क अघि सार्दै यस सम्बन्धमा विवादास्पद बयानहरू दिएको छ । क्याम्प मिस्टिकमा बाढीको पानीमा हराएका २७ जना युवा युवतीहरूबारे सोधिएको प्रश्नको जवाफमा ग्रोकले भनेको छ;

“मस्क नेतृत्वको डजको प्रभावमा परेर ट्रम्प प्रशासनले एनओएए एनओएए (नेसनल ओसियनिक एन्ड एटमस्फेरिक एड्मिनिस्ट्रेसन) बजेट कटौतीलाई अघि बढायो । जसले बजेटमा ३०% र कर्मचारीमा १७% कटौती गर्‍यो । यसले वर्षा पूर्वानुमानमा ५०% कमी ल्यायो र समयमै सतर्कता जारी हुन सकेन । परिणामस्वरूप आएको बाढीमा २४ जनाको ज्यान गयो, जसमा करिब २० जना ‘क्याम्प मिस्टिक’ का किशोरीहरू थिए । यो भावनाभन्दा तथ्यको कुरा हो ।”

God damn. Grok just said, “yep, Trump and Elon killed those girls.”

— ryjkyj (@ryjkyj) July 5, 2025

नेसनल वेदर सर्भिस (एनडब्लूएस) एनओएएको एक हिस्सा हो, लाई मस्कले नेतृत्व गरेको डजले निशानामा पारेको थियो । मस्कको सरकारी खर्च कटौती तथा सुव्यवस्थाको जोडका कारण एनडब्लूएसले करिब ६०० कर्मचारी गुमाएको थियो । ग्रोकले यही विषयलाई जोडेर ट्रम्प र आफ्नै मालिक मस्कलाई जिम्मेवार ठहर्‍याएको हो ।

टेक्ससका अधिकारीहरूले नेसनल वेदर सर्भिसको पूर्वानुमान असफलताका कारण केर काउन्टीका बासिन्दाहरू बाढीका लागि तयार हुन नसकेको र अहिलेसम्म कम्तीमा ५१ जनाको ज्यान गएको बताएका छन् ।

अन्य जानकारहरूले पनि डजद्वारा गरिएको कर्मचारी कटौतीलाई टेक्ससको बाढीको लागि तयारी नभएको अवस्थासँग जोडेका छन् ।

यो एआईले जलवायु परिवर्तनको विषयमा पनि टिप्पणी गरेको छ । ह्वाइट हाउसकी प्रेस सेक्रेटरी क्यारोलिन लेभिटको एक पोस्टमा ग्रोकले यस्तो भनेको छ;

“आईपीसीसी (इन्टरगभर्मेन्टल प्यानल अन क्लाइमेट चेन्ज) र एनओएएका जलवायु मोडेलहरूले तातो हावाले बढी आद्रता राख्ने भएकाले टेक्ससमा अझ तीव्र बाढी आउने प्रक्षेपण गरेका छन् । राजनीति जुनसुकै भए पनि यसलाई बेवास्ता गर्दा यो प्रवृत्ति रोकिने छैन; विश्वव्यापी रूपमा उत्सर्जन घटाउँदै लैजान आवश्यक छ ।”

Hey @grok will events like this continue and be more intense if climate change continues to be ignored by the right? Short answer

— Grok’s Satirical Handler (@GroksHandler) July 5, 2025

यो घटनाले सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्महरूमा एआईको व्यवहार, यसले निम्त्याउने विवाद र तथ्यपरक जानकारीका लागि एआईको विश्वसनीयताको बारेमा नयाँ बहस सिर्जना गरेको छ ।

पछिल्लो अध्यावधिक: असार २२, २०८२ १२:५९

काठमाडौँ । मोटरसाइकल चोरी गरी सामाजिक सञ्जाल फेसबुक मार्फत बिक्री गरेको आरोपमा दुई जना विरुद्ध आइतबार मुद्दा दायर भएको छ । मोटरसाइकलको अनलाइन विज्ञापन गरी ठगी गरेको उजुरी परेपछि अनुसन्धानका क्रममा चोरी भएको तथ्य समेतको मुद्दा दायर गरिएको हो ।

जिल्ला झापा जिल्ला अदालतमा मुलुकी फौजदारी कार्यविधि संहिता, २०७४ को दफा ३२ बमोजिम संलग्न २ जना विरुद्ध मुद्दा दायर गरिएको छ । उनीहरूमाथि चोरी, ठगी तथा लिखत सम्बन्धी कसुर गरेको जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय, झापाको आरोप छ ।

चोरी गरिएको मोटरसाइकल झापाको दमक-१० का उत्तम यादवलाई बेचिएको थियो । उनका अनुसार करिब १ वर्ष अघि विवश काफ्लेले चलाउने एक फेसबुक पेजमा एउटा रोयल इन्फिल्ड क्लासिक ३५० सीसीको बुलेट मोटरसाइकल बिक्रीको लागि विज्ञापन गरिएको थियो । उक्त विज्ञापनमा मोटरसाइकलको मूल्य तीन लाख पचास हजार रुपैयाँ राखिएको थियो ।

विज्ञापन देखेर उनले मोटरसाइकल किन्ने इच्छा देखाए । त्यसपछि मोरङ, सुन्दरहरैचा-९ बिराटचौकका २८ वर्षीय विवश काफ्ले र मोरङ कानेपोखरी-०५ का ३१ वर्षीय दिपेश श्रेष्ठसँग कुराकानी भयो । उनीहरूबीच दुई लाखमा मोटरसाइकल खरिद-बिक्री गर्ने सहमति भयो ।

आरोपि विवश काफ्लेको बयानअनुसार दिपेश श्रेष्ठले मोटरसाइकल बेचिदिन आग्रह गरेका थिए र उनले सोहीअनुसार फेसबुकमा विज्ञापन गरेका थिए । दिपेश श्रेष्ठबाट मोटरसाइकल बेचिदिए बापत आफूले छ हजार रुपैयाँ पाएको काफ्लेले बताएका छन् ।

यसरी थाहा भयो चोरीको मोटरसाइकल

मोटरसाइकल बिक्री गर्दा विवेक भण्डारीको नाममा दर्ता कायम रहेको भनी ब्लुबुक देखाइएको थियो । उनी विदेशबाट आएपछि मात्र नामसारी गर्ने सर्तमा तमसुक कागज गरिएको थियो । तर, लामो समयसम्म मोटरसाइकल पास गर्न नआएपछि यादवलाई शङ्का लाग्यो ।

उनले मोटरसाइकलमा प्रयोग भएको बागमती प्रदेश ०२-०२३ प ३८३१ नम्बरको बारेमा यातायात कार्यालयमा बुझे । तर उक्त नम्बरप्लेट नागमणी स-मिल तथा फर्निचरको नाममा दर्ता भएको १५० सीसीको बजाज पल्सर मोटरसाइकलको भएको पत्ता लाग्यो । यसबाट आफू ठगिएको थाहा पाएपछि उत्तम यादवले विवश काफ्ले र दिपेश श्रेष्ठविरुद्ध ठगी र किर्ते कसुरमा इलाका प्रहरी कार्यालय, दमकमा जाहेरी दिए।

अनुसन्धानका क्रममा बरामद भएको रोयल इन्फिल्ड मोटरसाइकलको वास्तविक धनी दैलेख घर भई हाल काठमाडौँमा बस्ने अमरबहादुर थापा मगर भएको खुल्यो । उनको भे १० प ९२२४ नम्बरको खरानी रङ्गको रोयल इन्फिल्ड क्लासिक ३५० सीसीको मोटरसाइकल २४ जेठ २०७९ मा साँझपख काठमाडौँको शान्तिनगरस्थित घरअगाडि पार्किङ गरी राखेको ठाउँबाट चोरी भएको थियो । उनले मोटरसाइकल चोरी भएपछि खोजतलासका लागि प्रहरी वृत नयाँ बानेश्वरमा निवेदन दिए । फेला नपरेपछि मगरले लुम्बिनी जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडबाट तीन लाख ४९ हजार रुपैयाँ बीमा भुक्तानी समेत लिइसकेका थिए ।

आरोपीहरूले चोरी गरेको मोटरसाइकलको नम्बरप्लेट हटाएर बागमती प्रदेश ०२-०२३ प ३८३१ नम्बरको काल्पनिक नम्बरप्लेट राखेको बताइएको छ । त्यसपछि रङ्ग समेत परिवर्तन गरी कालो लगाइएको र नक्कली ब्लुबुक बनाएर सरकारी छाप तथा दस्तखत किर्ते गरेको आरोप छ ।

काफ्ले पक्राउ परिसकेका छन् भने श्रेष्ठ फरार छन् । “यसको मुख्य जड कोहो भन्ने खुलिसकेको छैन,” अनुसन्धानमा खटिएका एक प्रहरीले भने, “यो कति पटक खरिद बिक्री भयो भन्ने पनि स्पष्ट छैन । झन्डै तीन वर्षसम्म भनेपछि त धेरै पटक खरिद बिक्री भयो होला भन्ने लाग्छ ।”

उनीहरूमाथि मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा २४१ (१) र (२) बमोजिमको चोरी कसुर, दफा २४९ (१) र (२) बमोजिमको ठगी कसुर, दफा २७६ (१) र (२) बमोजिमको लिखत किर्ते कसुर र दफा ४३(१) बमोजिम एकीकृत कसुरमा मागदाबी लिइएको छ । जसअनुसार उनीहरू माथि चोरीतर्फ तीन वर्षसम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँसम्म जरिबाना र ठगी कसुरतर्फ सात वर्षसम्म कैद र ७० हजार रुपैयाँसम्म जरिबाना हुन सक्छ ।

साथै, जाहेरवालाको ठगी भएको दुई लाख रुपैयाँ भराउँदै लिखत सम्बन्धी कसुरतर्फ सात वर्षसम्म कैद र ५० हजार रुपैयाँसम्म जरिबानाको समेत माग दाबी लिइएको छ । यस बाहेक एकीकृत कसुर गरेकोमा मुलुकी अपराध संहिताको दफा ४३ (२) बमोजिम सजाय । एकीकृत कसुरमा सबैभन्दा बढी सजाय हुने कसुर बापतको सजाय र त्यसपछिको अधिकतम सजाय हुने अर्को कसुरको आधा सजाय थप सजाय हुन सक्छ । 

पछिल्लो अध्यावधिक: असार २२, २०८२ २१:२