काठमाडौं– शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) प्रदेशबाट सञ्चालन गर्ने प्रस्ताव गरेको छ।

विद्यालय शिक्षा विधेयकमाथिको छलफलमा प्रतिनिधि सभाको शिक्षा, स्वास्थ्य तथा सूचना प्रविधि समितिमा मन्त्रालयले एसईई प्रदेशबाट सञ्चालन गर्ने प्रस्ताव राखेको हो।

कक्षा दश उतीर्ण पश्चात् विभिन्न शिक्षाका धारमा अध्ययन गर्नसक्ने भएकोले परीक्षा प्राणाली र मूल्यांकन मापदण्डमा एकरुपता कायम गर्न एसईई आवश्यक रहेको मन्त्रालयको निष्कर्ष छ।

‘कक्षा दशको अन्तिम परीक्षा (एसईई) प्रदेशस्तरमा हुनेछ,’ प्रस्तावमा भनिएको छ।

एसईई परीक्षा बोर्डको समन्वय र सम्बन्धित शिक्षा कार्यालयको संयोजनमा सञ्चालन हुने मन्त्रालयको प्रस्तावमा छ। मूल विधेयक र उपसमितिको प्रतिवेदनमा एसईई समावेश गरिएको थिएन।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

एजेन्सी । युरोपमा चिनियाँ अटो ढुवानीलाई व्यवस्थित गर्न बार्सिलोना बन्दरगाहलाई स्तरोन्नति गरिदैछ। पोर्ट अफ बार्सिलोनाको नयाँ ईभी टर्मिनल थप व्यवस्थित बनाउने क्रम जारी छ।

युरोपको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण बन्दरगाहहरू मध्ये एक मानिएको यो बन्दरगाहले लाखौं टन कार्गो ह्यान्डल गर्न र प्रत्येक वर्ष लाखौं क्रूज जहाज यात्रुहरूलाई स्वागत गर्नेछ।

सन् २०२७ सम्ममा सञ्चालनमा आउने तयारीमा रहेको यो बन्दरगाहले बार्सिलोनाको अटोमोटिभ हबको रूपमा थप विकसित गराउने लक्ष्य लिएको छ।

७५ मिलियन अमेरिकी डलरको यो योजना सम्पन्न भए समुद्री, रेल र सडक मार्गहरू जोड्दै, चिनियाँ कार निर्माताहरूलाई दक्षिणी र मध्य युरोपमा सीधा सम्पर्क विस्तार गर्नेछ।

१० हजार सवारी साधनको क्षमता भएको यो योजना सम्पन्न भए यसले २०२८ सम्ममा प्रति वर्ष लगभग १८० हजार कारहरू आदनप्रदान गर्ने र जसमध्ये धेरैजसो चिनियाँ ईभी कम्पनीहरू यसमा सक्रिय हुनेछन्।

२०२३ मा, बार्सिलोना बन्दरगाहले लगभग आठलाख कारहरू आयात गरेको थियो। र चाँडै नै नयाँ अत्याधुनिक टर्मिनल निर्माण सम्पन्न भएपछि स्पेन र युरोपको हरित क्रान्तिलाई गति दिन मद्दत गर्ने अनुमान छ।(सीसीटीभीप्लस)

काठमाडौँ । सरकारले विदेशबाट नेपाल फर्किने यात्रुहरूले साथमा ल्याउन पाउने निजी प्रयोगका सामग्रीबारे नयाँ व्यवस्था सार्वजनिक गरेको छ । अर्थ मन्त्रालयले भन्सार ऐन, २०८१ को अधिकार प्रयोग गर्दै नेपाल राजपत्रमार्फत सूचना प्रकाशित गर्दै भन्सार छुटसम्बन्धी नयाँ व्यवस्था लागु भएको घोषणा गरेको हो ।

२०८१ साउन २९ मा प्रकाशित पुरानो सूचना खारेज भई यो नयाँ प्रावधान जेठ १५ गतेदेखि लागु गरिएको हो । यसमा विशेषतः वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किने नेपालीलाई लक्षित गर्दै मोबाइल र टेलिभिजनमा उल्लेख्य भन्सार छुटको व्यवस्था गरिएको छ ।

नयाँ नियमअनुसार श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा गएका र नेपाल फर्किएका नेपाली नागरिकलाई निम्न विशेष छुट दिइएको छ ।

• मोबाइल फोन: कम्तीमा ६ महिना लगातार काम गरी फर्किएका नेपालीले आफूले प्रयोग गरेको एक थान मोबाइलबाहेक थप एक थान नयाँ मोबाइल फोन पनि पूर्ण भन्सार छुटमा ल्याउन पाउनेछन् । 

• टेलिभिजन: कम्तीमा १२ महिना काम गरी फर्किएका र सामाजिक सुरक्षा कोषमा सूचीकृत रहेका नेपालीले जुनसुकै आकार वा प्रकारको एक थान टिभी पूर्ण भन्सार छुटमा ल्याउन सक्नेछन् । सामाजिक सुरक्षा कोषमा सूचीकृत नभएका भए पनि १२ महिना कार्य अनुभव प्रमाणित गरे ३२ इन्चसम्मको टिभीमा छुट पाइनेछ । यो सुविधा जीवनभरमा एकपटक मात्र पाइने र अभिलेख राखिने उल्लेख छ ।

त्यस्तै वैदेशिक यात्राबाट फर्किने सबै नेपाली नागरिकले व्यक्तिगत प्रयोगका लागि निम्न सामग्रीमा पूर्ण भन्सार छुट पाउने छन्:

• एक-एक थान: ल्यापटप वा ट्याबलेट, घडी, क्यामरा, भिडियो क्यामरा, मोबाइल फोन (आफूले प्रयोग गरेको) । 

• व्यक्तिगत सामग्री: प्रयोग गरिएका लुगाफाटा, ओछ्यान-बिछ्यौना, घरायसी सामग्री आदि । 

• अन्य: बिरामीले ल्याएका औषधि, शारीरिक अशक्तताका सहायक उपकरण, ७ केजीसम्म खाद्य परिकार र १ लिटरसम्मको मदिरा ।

महसुल तिरेर ल्याउन पाइने अन्य सामग्री

नेपालमा स्थायी बसोबास गर्ने नेपालीले यी सामग्री महसुल तिरेर ल्याउन सक्नेछन्:

• घरायसी सामग्री: टिभी, म्युजिक सिस्टम, रेफ्रिजरेटर, वासिङ मेसिन, पङ्खा (एक/एक थान) । 

• साना उपकरण: मिक्सर, जुसर, सिलाइ मेसिन, आइरन, राइस कुकर (दुई/दुई थान) । 

• लत्ताकपडा र सौन्दर्य सामग्री: पाँच/पाँच थानसम्मका कपडा, जुत्ता, कस्मेटिक सामग्री । 

• खाद्य सामग्री: अधिकतम १० केजीसम्म।

६ महिनाभन्दा बढी विदेश बसेका नेपालीले १५ हजार रुपैयाँसम्म र एक वर्षभन्दा बढी बसेकाले २५ हजार रुपैयाँसम्म मूल्यका सामग्रीमा थप छुट पाउनेछन् ।

विदेशी पर्यटकका लागि के छ व्यवस्था ?

नेपाल प्रवेश गर्ने वा बाहिरिने विदेशी यात्रुहरूले निम्न सामग्रीहरू भन्सार छुटमा ल्याउन वा लैजान सक्नेछन्:

• एक-एक थान: दूरबिन, ट्याबलेट वा ल्यापटप, क्यामरा, मोबाइल, घडी, पोर्टेबल म्युजिक सिस्टम, साइकल ।

• मदिरा: १ लिटर वा १२ क्यान बियर ।

• चुरोट/सुर्ती: २०० चुरोट, ५० सिगार वा २५० ग्राम सुर्ती ।

• अन्य: १०,००० रुपैयाँसम्मको औषधि, ५,००० रुपैयाँसम्मको खाद्य परिकार, २,००० रुपैयाँसम्मको ताजा फलफूल ।

योसँगै नेपाल प्रवेश गर्दा पाँच हजार अमेरिकी डलरभन्दा बढी मूल्यको विदेशी मुद्रा वा ट्राभलर्स चेक भएमा भन्सार बिन्दुमा घोषणा अनिवार्य गरिएको छ । भन्सारमा घोषणा नगरी लुकाइछिपाई ल्याइएका सामग्री जफत गरी प्रचलित कानुनअनुसार कारबाही हुने बताइएको छ । 

पछिल्लो अध्यावधिक: जेठ ३१, २०८२ १३:४६

काठमाडौं– शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले निजी विद्यालय शैक्षिक गुठी र कम्पनीमै स्थापना र संचालन गर्ने प्रस्ताव गरेको छ।

मन्त्रालयले प्रतिनिधि सभाको शिक्षा, स्वास्थ्य तथा सूचना प्रविधि समितिको बैठकमा पेस गरेको प्रस्तावमा भनिएको छ, ‘यो ऐन प्रारम्भ भएपछि निजी लगानीको विद्यालय शैक्षिक गुठी र कम्पनी अन्तर्गत स्थापना र सञ्चालन हुनेछ।’

मन्त्रालयले गरेको प्रस्तावमा यो ऐन प्रारम्भहुनुभन्दा अघि विद्यालयको स्थापना र सञ्चालन गर्न अनुमति प्राप्त गरेको भए तापनि यो ऐन प्रारम्भ हुँदाका बखत सञ्चालनमा नआएका विद्यालय यो ऐन जारी भएपछिको पहिलो शैक्षिक सत्रबाट सञ्चालन नभए त्यस्तो अनुमति स्वतः खारेज हुने भनिएको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

बारा । बारा जिल्लाको विश्रामपुर गाउँपालिका–३ डम्पिङ्ग साइटबाट जेठ ३१ गते सशस्त्र प्रहरीले करीव ३९ लाख १२ हजार रुपैयाँ बराबरको चोरीपैठारीको सामान बरामद गरेको छ।

भारतबाट अवैध रुपले साईकलमा राखी नेपालतर्फ ल्याउँदै गरेको एयरपोड प्रो र मोवाइलको टेम्पर ग्लास सशस्त्र प्रहरी बल नेपाल नम्बर १२ गण बाराले बरामद गरेको हो। उक्त सामान ल्याउने व्यक्ति भने फरार रहेका छन्।

बरामद सामान आवश्यक कारवाहीको लागि सम्बन्धित निकायमा बुझाउने प्रक्रियामा रहेको प्रहरीले जनाएको छ।

काठमाडौँ । गुगलले आफ्ना वर्कस्पेस प्रयोगकर्ताहरूका लागि जेमिनाई एआईमा नयाँ फिचरहरू ल्याएको छ । पीडीएफ (PDF) र गुगल फर्म (Google Forms) मा जानकारी खोज्न र सारांश निकाल्न अझ सहज हुने गरी यी फिचर ल्याएको हो ।

जेमिनाईमा आधारित फाइल समराइज गर्नसक्ने क्षमताले प्रयोगकर्ताहरूलाई म्यानुअल्ली फाइल खोज्ने झन्झटबाट मुक्ति दिलाई महत्त्वपूर्ण विवरणहरू र इनसाइटलाई सुविधाजनक ढाँचामा सङ्क्षेपमा प्रस्तुत गर्नेछ ।

जेमिनाईले गुगल ड्राइभमा पीडीएफ खोल्दा सक्रिय रूपमा समरी कार्डहरू सिर्जना गर्नेछ । यसले फाइलको सामग्रीको आधारमा ‘draft a sample proposal’ वा ‘list interview questions based on this resume’ जस्ता क्लिक गर्न मिल्ने कार्यहरू पनि प्रस्तुत गर्नेछ । प्रयोगकर्ताहरूले ड्राइभको साइड प्यानलमा आवश्यकता अनुसार उपलब्ध विकल्प छनौट गर्न सक्नेछन् । यो सुविधा २० भन्दा बढी भाषाहरूमा उपलब्ध छ । यो फिचर जुन १२ देखि गुगल वर्कस्पेस प्रयोगकर्ताहरूका लागि रोल आउट हुन थालेको हो । यद्यपि यो फिचर देखिन केही हप्ता लाग्न सक्ने बताइएको छ ।

त्यस्तै जेमिनाईले गुगल फर्ममा छोटो-उत्तर वा अनुच्छेद प्रश्नहरूको प्रतिक्रियाहरूलाई सारांश दिनेछ । जसले फारामको शीर्षक, विवरण, प्रश्नहरू र उत्तरहरूलाई सन्दर्भित गरी मुख्य विषयवस्तुहरू र निष्कर्षहरूलाई हाइलाइट गर्नेछ । यो विकल्प रेस्पोन्स ट्याबमा तीनभन्दा बढी प्रतिक्रियाहरू प्राप्त भएपछि देखा पर्नेछ । यो सुविधा हाललाई अङ्ग्रेजीमा मात्र सुरु हुँदैछ र वर्कस्पेस प्रयोगकर्ताहरूका लागि २६ जुनदेखि यसको सामान्य उपलब्धता सुरु हुनेछ । यो फारामका प्रत्येक प्रतिक्रिया खोलेर जानकारी खोज्नुपर्ने बाध्यतालाई हटाएर प्रयोगकर्ताहरूको समय बचत गर्न डिजाइन गरिएको हो ।

यसका अतिरिक्त, गुगल फर्ममा एउटा अर्को नयाँ ‘help me create’ जेमिनाई फिचर पनि थपिएको छ, जसले प्रयोगकर्ताको विवरणको आधारमा स्वचालित रूपमा फारामहरू सिर्जना गर्छ । वर्कस्पेस प्रयोगकर्ताहरूले आफ्नो प्रम्प्टमा सहयोगी कागजातहरू (Docs), स्प्रेडसिटहरू (Sheets), स्लाइडहरू (Slides), वा पीडीएफहरूलाई रेफ्रेन्स गर्न सक्छन् । ताकि जेमिनाईले ती विवरणहरूलाई समावेश गर्न सकोस् ।

उदाहरणका लागि, एउटा काठको काम गर्ने कम्पनीले आफ्ना ग्राहकहरूलाई पठाउनका लागि एउटा कोटेसन इस्टिमेसन फाराम बनाउनका लागि आफ्ना सामानहरूको राख्न सक्छ । यो सुविधा अङ्ग्रेजीमा उपलब्ध छ र ७ जुलाईदेखि नियमित वर्कस्पेस डोमेनहरूमा रोल आउट हुन थाल्नेछ । 

पछिल्लो अध्यावधिक: जेठ ३१, २०८२ १२:६

काठमाडौँ– नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगनकुमार थापाले २०८३ साल मङ्सिर भन्दा अगाडि नै पार्टीको महाधिवेशन हुने दाबी गरेका छन्। 

नेपाली कांग्रेस प्रदेश सभा क्षेत्रीय कार्यसमिति क्षेत्र नम्बर ६ प्रदेश ‘क’ काठमाडौँको तेस्रो प्रदेश सभा क्षेत्रीय सम्मेलन तथा प्रशिक्षण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो बताएका हुन्। 

उनले ०८४ सालको आम निर्वाचनपछि अधिवेशन हुन्छ की भन्ने आशङ्का भए त्यो भ्रमबाट बाहिर निस्किन आग्रह गरे। 

महाधिवेशन सार्न नेपाली कांग्रेस पार्टीले आफूले चाहेर मात्रै नहुने भन्दै अदालती समस्या हुने बताए। कांग्रेसको महाधिवेशनको अन्तिम मिति ०८३ को मङ्सिर रहेको र त्यहाँसम्म पुर्‍याउन नहुने स्पष्ट पारे। त्यसले स्थानीय निर्वाचनलाई प्रभावित पार्ने भएकाले अगाडि नै महाधिवेशन गर्नुपर्ने बताए। जति सक्दो क्रियाशील सदस्यको काम सकिन्छ महाधिवेशन गर्न त्यति नै सहज हुने जिकिर उनले गरे। 

महामन्त्री थापाले भ्रातृसंस्थाहरुको अधिवेशन गर्न नसक्दा दुःख दिइरहेको बताए। नेविसंघ, तरुण दल, महिला संघलाई अधिवेशन गर्छु मात्रै भने पार्टीको पूर्ण सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाए। पार्टीले नै जिम्मा लिएर अधिवेशन गराउनुपर्ने उनले बताए।

थापाले सबै क्रियाशील सदस्यहरूबाट प्रत्यक्ष रूपमा सभापति छान्ने व्यवस्था गरे पार्टीमा गुटबन्दी अन्त्य हुने बताए।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

खोकना । खोकना ललितपुरको एक प्राचिन बस्ती हो। प्राचीन तथा मध्यकालीन वास्तुकला, खेतीयोग्य रमणीय फाँटहरु र नेवार समूदायको ऐतिहासिक कलाकृति सजिएको खोकनाको भिन्न पहिचान छ।

मध्यकालीन कला, संस्कृति, वास्तुकला र जीवनशैलीले परिचित यो ठाउँ ‘तोरीको तेल’का कारण प्रख्यात छ। खेतीयोग्य जमिन मासिएर तोरी उत्पादनमा कमी आएपनि खोकनाले परम्परागत प्रविधिबाट तोरीको तेलको उत्पादन गरिरहेको छ।

२८ वर्षदेखि परम्परागत तोरी मिल(कोल)मार्फत तेल उत्पादनमा सक्रिया खोकनाकी मीना डंगोलको दिनचर्या शुद्ध तोरीको तेल उत्पादन गर्नमै वितिरहेको छ।

ललितपुर महानगरपालिका भित्र पर्ने खोकनामा मिल संचालन गरिरहेकी उनी आफ्नै हातले तोरी भुटेर कोलमार्फत शुद्ध तोरीको तेल निकाल्न व्यस्त हुने गर्छिन्।

‘२८ बर्ष भयो यसरी काम गरेको। पहिले मामाहरुले गर्नुहुन्थ्यो अहिले हामीले सम्हालेका छौं। परम्परा जोगाउनकै लागि भएपनि व्यवसाय छाड्न सकेका छैनौं,’ उनले भनिन्,‘दुई जना काम गर्ने छन्। उनीहरुसँगै दिनभर यतै व्यस्त हुन्छु। खाना र खाजासहित काम गर्नेलाई दिनको एक हजार रुपैंयाँ दिनुपर्छ। खर्च धेरै छ नि।’

मीनाको एउटै उद्देश्य छ– मिल कायमै रहोस् यसको चलन नहटेस् । आफ्नो परम्परा र संस्कृति जोगाउनकै लागि भएपनि जसोतसो मिल संचालन गर्नुपरेको उनले बताइन्।

‘यसबाट खासै फाइदा छैन्। परम्परा र संस्कृति जोगाउनकै लागि भएपनि काम गरिरहेका छौं। श्रीमानले बेलामौका सहयोग गर्नुहुन्छ। तेल बजारसम्म पुर्‍याउन छोराछोरी पनि सहयोग गर्छन्। तर तोरी पाउनै मुस्किल छ। उत्पादन हुनै छाड्यो,’ उनले भनिन्, ‘आफ्नै जग्गामा उत्पादन भएको तोरीबाट तेल उत्पादन गरेका हौं। तेल पिसेर रहेको पिना खेतबारीमै हाल्छौं र माटो मलिलो बनाउछौं, बाँकी रहेको विक्री पनि हुन्छ।’

तेल बनाँउदा सुरुमा तोरीलाई छानेर सफा गर्नुपर्ने, मेसिनमा राखेर फुटाउनुपर्ने र ठूलो हाँडीमा राखेर भुटेर ठूलो झोलामा राखेर परम्परागत काठको हत्थाको सहायतामा काठका दुईवटा मुडाले च्यापेर तेल निकाल्ने गरेको उनले जानकारी दिइन्।

‘यही परम्परागत कोलमा राखेर तेल निकालिने भएकाले मिठो बास्ना आएको हो। जसका कारण खोकनाको तेलका रुपमा लोकप्रिय भएको हो,’ उनले अगाडि भनिन्,‘ जति नै आधुनिक मेसिनहरु आएपनि परम्परागत रुपमा काम गर्दा बेग्लै आनन्द आउँदो रहेछ, गुणस्तर पनि जोगिने रहेछ।’

आफ्नै मिलबाट उत्पादित तेल दिनमा ५० लिटरसम्म विक्री गरेको मीनाको अनुभव छ। ‘कुनै दिन ५० लिटरपनि जान्छ कुनै दिन सात लिटर मात्रै विक्री हुन्छ। व्यापारको कुनै टुंगो हुँदैन्,’ उनले भनिन्।

पहिला पहिला तोरी सस्तो भएकाले तेलको व्यापार पनि राम्रो हुने गरेको तर हाल मंहगो भएकाले विगतको जस्तो व्यापार हुन नसकेको उनको गुनासो छ।

मीनाका अनुसार मेसिनबाट उत्पादन गरिएको तेल छिट्टै विग्रिने गरेकाले परम्परागत कोलकै प्रयोग गरिएको हो। ‘तोरी महंगो भएपछि तेल महंगो हुने भएकाले ग्राहकले किन्न मान्दैनन्। तरपनि आफूले जानेको सीप यही भएकाले निरन्तरता दिएको हुँ। तेल लिटरको बट्टा लिएर आउनेलाई ३६० र बट्टा नलिई आउनेलाई ३७० लिने गरेको छु। महिनामा सरदर पाँचसय लिटर सम्मको व्यापार हुन्छ,’ उनले भनिन्।

नयाँ प्रविधिका मेसिनहरुबाट तेल निकाल्दा बास्ना नआउने गरेकाले पुरानै काठका औजारहरु प्रयोग गर्नेगरेको बताइन्। ‘काठले च्यापेर निकालिएको तेल बर्षौंसम्म प्रयोग गर्दापनि हुन्छ, विग्रिदैन,’ उनले सुनाइन्।

काठमाडौँ । पछिल्लो समय सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्तालाई लक्षित गर्दै अनलाइन ठगीको नयाँ तरिका अपनाएको पाइएको छ । स्क्यामर (ठग)ले ह्वाट्सएपमार्फत सम्पर्क गरी स्क्रिन शेयर गर्न लगाएर प्रयोगकर्ताको ‘वन टाइम पासवर्ड’ (ओटीपी) चोर्ने र बैंक खाताबाट रकम गायब पार्ने घटना बढेपछि बैंकहरूले ग्राहकलाई सचेत गराएका छन् ।

यसै विषयमा लक्ष्मी सनराइज बैंकले पनि आफ्ना ग्राहकलाई सचेत बनाएको छ । बैंकका अनुसार यस किसिमको ठगीको घटनामा स्क्यामरले सबैभन्दा पहिले फेसबुक, टिकटक, इन्स्टाग्राम जस्ता सामाजिक सञ्जालमा आकर्षक वस्तु तथा सेवाको भ्रामक विज्ञापन राख्छन् । उक्त विज्ञापन देखेर सम्पर्कमा आउने व्यक्तिलाई सामान ‘अर्डर’ सुनिश्चित गर्न भन्दै अग्रिम भुक्तानी गर्न लगाइन्छ ।

खरिदकर्ताले पैसा तिरेपछि ठगले ‘भुक्तानी प्राप्त नभएको’ वा ‘पैसा होल्डमा बसेको’ जस्ता बहाना बनाउँछन् । त्यसपछि ‘होल्ड भएको रकम फुकुवा गर्न सहयोग गरिदिनुपर्‍यो’ भन्दै ह्वाट्सएप जस्ता माध्यमबाट कल गरी मोबाइलको स्क्रिन शेयर गर्न लगाउँछन् ।

प्रयोगकर्ताले स्क्रिन शेयर गरेपछि ठगले पीडितको मोबाइल बैंकिङ एप खोल्न लगाउँछन् र खातामा भएको रकम हेर्छन् । सोही रकम बराबरको वा त्योभन्दा ठुलो रकमको भुक्तानी अनुरोध (payment request) आफ्नै खातामा पठाउँछन् । पीडितको मोबाइलमा देखिने ओटीपी कोडलाई ‘रकम फिर्ता गर्ने कोड’ हो भनी भ्रममा पारी त्यही कोड हाल्न लगाउँछन् ।

पीडितले झुक्किएर उक्त ओटीपी राख्ने बित्तिकै उनीहरूको खाताबाट पैसा सिधै ठगको खातामा पुग्छ र ठुलो आर्थिक क्षति हुन्छ ।

यस्ता ठगीबाट जोगिन के गर्ने ?

यस्ता किसिमका ठगीबाट बच्न बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले निम्न उपाय अपनाउन सुझाव दिएका छन्:

• गोपनीयता कायम राख्नुहोस्: कसैले पनि मागेमा आफ्नो ओटीपी, पिन कोड, पासवर्ड वा अन्य गोप्य जानकारी नदिनुहोस् । बैंकले समेत यस्ता जानकारी कहिल्यै माग्दैन । आफ्नै आफन्तबाट ओटीपी कोड पठाउन अनुरोध आए पनि भरसक नदिनुहोस् । ओटीपी तपाईंलाई मात्र काम लाग्ने चिज हो । कुनै अकाउन्टमा लगइन गर्ने व्यक्ति तपाईं नै हो वा कुनै अकाउन्ट बनाउँदा त्यसमा तपाईं जिम्मेवार हुनुहुन्छ भन्नका लागि ओटीपी पठाइन्छ । त्यसैले जोकोहीले ओटीपी कोड मागे सोझै अस्वीकार गर्नु नै राम्रो हुन्छ ।

• स्क्रिन शेयर नगर्नुहोस्: अपरिचित व्यक्तिले अनुरोध गर्दैमा आफ्नो मोबाइल वा कम्प्युटरको स्क्रिन शेयर नगर्नुहोस् । स्क्रिन शेयर गर्दा तपाईंका सबै गोप्य विवरण अर्को व्यक्तिले देख्न सक्छ । 

• सचेत रहनुहोस्: सामाजिक सञ्जालमा देखिने अपत्यारिला र आकर्षक विज्ञापनबाट जोगिनुहोस् । खरिद गर्नुअघि बिक्रेताको आधिकारिकता र विश्वसनीयता जाँच गर्नुहोस् । भरसक सामान पाइसकेपछि रकम दिने (क्याश अन डेलिभरी गर्ने) बताउनुहोस् । यदि दिनै पर्छ भनी वाध्य पारे अग्रिम भुक्तानी गर्दा वालेट कम्पनीले उपलब्ध गराउँदै आएको ‘ईस्क्रो’ सेवा प्रयोग गर्नुहोस् । ईस्क्रो सेवा के हो भन्ने बुझ्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस् ।

• ओटीपीको काम बुझ्नुहोस्: अनलाइन कारोबार गर्दा पैसा पठाउन मात्र ओटीपी चाहिन्छ, पाउनका लागि चाहिँदैन । त्यसैले ओटीपी पठाउनुहोस् म तपाईंलाई रकम फिर्ता गरिदिन्छु भनेको छ भने नपत्याउनुहोस् । 

• शंका लागेमा सम्पर्क गर्नुहोस्: कुनै पनि भुक्तानी वा शंकास्पद गतिविधिबारे तुरुन्तै आफ्नो बैंक वा प्रहरीको साइबर ब्युरो (०१-५३१९०४४) मा सम्पर्क गर्नुहोस् ।

पछिल्लो अध्यावधिक: जेठ ३१, २०८२ ११:७

काठमाडौँ – काठमाडौँ महानगरपालिकाले सञ्चालन गरेको ‘एक वडा, एक नमूना कार्यक्रम’ थप प्रभावकारी बन्दै गएको छ ।   यस कार्यक्रमअन्तर्गत यस वर्ष थपिएका वडा नम्बर ११, १९, २०, २३, २५, २८, २८ र ३१ गरी आठ वटा वडामा अहिले सीप विकास तालिम चलिरहेको कामपाको उपप्रमुख सुनिता डङ्गोलले जानकारी दिइन् । उपप्रमुख डङ्गोलका अनुसार वडा नम्बर ३, ४ र २२ अहिले स्तरोन्नति सीप विकास तालिम सञ्चालन भइरहेको छ ।  

कामपामा रहेको ३२ वटा वडामध्ये गएको वर्ष १५ वटा वडामा ‘एक वडा, एक उद्यम कार्यक्रम’ थालिएका थिए । यस वर्ष आठ वटा थपिएपछि २३ वटा वडामा कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेको छ र अन्य बाँकी वडामा पनि त्तकाल उक्त कार्यक्रम कार्यान्वयनमा ल्याउने तयारी कामपाको रहेको छ ।  

यससँगै गरिबी निवारणका लागि लघु उद्यम विकास कार्यक्रमअन्तर्गत पनि तालिम चलिरहेका छन । वडा नम्बर १० मा कुकिङ, हस्तकला र अचार बनाउने तालिम सम्पन्न भएको छ । वडा नम्बर १४ मा अल्लोको झोला र मकैको खोस्टाबाट सामान बनाउने स्तरोन्नति तालिम सञ्चालनमा छ । 

‘सामान उत्पादन गर्न जानेपछि बजारीकरणको सीप आवश्यक पर्छ । यसका लागि पहिले तपाईँहरू बजारका लागि पर्याप्त सामान उत्पादन गर्नसक्ने हुनुपर्छ । सामान गुणस्तरीय हुनुपर्छ’ उनले भनिन् । यसपछि हामी बजारीकरणमा सहयोग गर्ने पनि उपप्रमुख डङ्गोलले बताइन् । 

यस वर्ष थालिएका ११ वटा वडाहरू वडा नं ११, १५, १८, १९, २०, २३, २५, २७, २८, २९ र ३१ हुन । यी वडामा क्रमशः ऊनका सामग्री तयार गर्ने, हाकुपटासी उत्पादन गर्ने, मरीचरी (मिठाइका परिकार) उत्पादन गर्ने, नेवारी वेशभूषा तयार गर्ने, सचिका (धागो), सुर्के थैली र रिबनका फूल बनाउने, पपेट बनाउने, ढाकाका कपडा सिलाउने, माटोबाट मखुण्डो तयार गर्ने, बेबीसेट र गाउन सिलाउने, यमरी, फ्रोजन मःम सहित खाद्यवस्तु उत्पादन र छालाको जुत्ता तयार गर्ने उद्यम सञ्चालन गरिने जनाइएको छ । यसरी प्रत्येक वडामा उत्पादन गरिएको  सामग्रीको बजारीकरण गर्न वडास्तरीय कोसेलीघर स्थापना गरिएको समेत उनले जानकारी दिइन् । 

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।