काठमाडौं। मिर्गौलाको क्यान्सर दिनानुदिन बढिरहेको छ। एक रिपोर्टका अनुसार सन् २०४० सम्ममा यो मृत्युको पाँचौं ठूलो कारण बन्ने बताइएको छ। मिर्गौलाको क्यान्सर पुरुष र महिलामा हुने दसौं सबैभन्दा बढी हुने क्यान्सर हो। त्यसैले मिर्गौला स्वस्थ राख्ने उपायबारे जनचेतना फैलाउन हरेक वर्ष जुन महिनामा विश्व मिर्गौला क्यान्सर दिवस मनाइन्छ।
मिर्गौलाको क्यान्सर के हो?
मिर्गौलाको क्यान्सर मिर्गौलामा सुरु हुन्छ, जुन लगभग मुट्ठीको आकारको हुन्छ। यो मेरुदण्डको दुबै छेउमा अवस्थित हुन्छ। वयस्कहरूमा, मृगौला सेल कार्सिनोमा एक प्रकारको मृगौला क्यान्सर हो। यसबाहेक साना बालबालिकामा विल्म्स ट्युमर हुने सम्भावना बढी हुन्छ।
मिर्गौलाको क्यान्सर मिर्गौला कोशिकाहरूलाई क्यान्सर बनाउँछ, जसको अनियन्त्रित वृद्धि हुन्छ र ट्युमर बनाउँछ। लगभग सबै मिर्गौलाहरू सुरुमा मृगौलाको नलीको अस्तरमा हुन्छन्। यस्तो प्रकारको क्यान्सरलाई रेनल सेल कार्सिनोमा भनिन्छ। धेरैजसो अवस्थामा, मिर्गौलाको क्यान्सर अन्य अंगहरूमा फैलनु अघि नै पहिचान गरिन्छ। बेलैमा पत्ता लागेमा क्यान्सरको उपचार सजिलै गर्न सकिन्छ।
मिर्गौलाको क्यान्सरको लक्षण
- पिसाबमा रगत
- कम्मरमा दुखाइ वा गाँठो आउने
- भोक नलाग्नु
- तौल घट्नु
- अनियमित ज्वरो
- रक्तअल्पता
- थकान
मिर्गौलाको क्यान्सर हुने जोखिम कसलाई बढी हुन्छ?
- धुम्रपान गर्नेहरूलाई धुम्रपान नगर्नेहरूको तुलनामा बढी जोखिम हुन्छ।
- परिवारमा क्यान्सरको इतिहास भएको व्यक्तिहरू।
- मोटो व्यक्तिहरू वा धेरै तौल भएका।
- उच्च रक्तचाप भएका बिरामीहरू।
मिर्गौलाको क्यान्सरबाट बच्ने उपाय
- शरीरको तौल कायम राख्ने: स्वस्थ तौल राख्न नियमित व्यायाम गर्ने।
- रक्तचाप नियन्त्रण गर्ने: उच्च रक्तचाप भएमा समयमै औषधि खाने र नियन्त्रणमा राख्ने।
- रासायनिक जोखिमबाट बच्ने: रसायनहरूको एक्सपोजर न्यूनतम गर्ने।
- नियमित चेकअप: क्यान्सरको पारिवारिक इतिहास छ भने छ महिना वा एक वर्षमा नियमित चेकअप गराउने।
मिर्गौलाको क्यान्सरको उपचार
समयमै मिर्गौलाको क्यान्सर पत्ता लागेमा चार सेन्टिमिटर वा सात सेन्टिमिटरभन्दा सानो ट्युमर भएमा त्यो ट्युमर निकालेर मिर्गौला बचाउन सकिन्छ। आजकल यो अपरेसन रोबोटिक टेक्नोलोजी मार्फत गरिन्छ ताकि मिर्गौला बचाउन सकिन्छ।
श्रोत: डिसी नेपाल
