
काठमाडौँ –तत्कालीन काठमाण्डौं नगर पञ्चायतका उपप्रधानपञ्च तीर्थराम डंगोलको निधनमा आज काठमाडौं महानगरपालिकाले शोक बिदा दिएको छ । महानगरले एक सूचना प्रकाशित गर्दै शोक बिदा दिएको जानकारी दिएको हो ।
पूर्व स्वास्थ्य राज्य मन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका नेता डंगोलको गत शुक्रबार निधन भएको थियो । २००४ साल माघ २९ गते जन्मिएका डंगोल लामो समयदेखि क्यान्सरबाट पीडित थिए ।
पञ्चायतकालमा २०४३ सालमा भएको चुनावमा उनले प्रजातन्त्रवादीका तर्फबाट उम्मेदवारी दिएर काठमाडौं नगरपालिकाका लागि उपप्रधानपञ्च विजय भएका थिए ।
उपप्रधानपञ्चका रूपमा उनले शहर निर्माण, शहरी व्यवस्थापन र प्रवर्द्धन तथा सामाजिक सेवामार्फत रुपान्तरणमा पुर्याएको योगदानको सम्मान गर्दै महानगरपालिकाले शोक बिदा दिएको जनाएको हो ।
जसअनुसार आज अत्यावश्यक सेवाबाहेक महानगरपालिका र मातहतका कार्यालयहरूमा शोक बिदा रहेको छ । शुक्रबार निधन भएका डंगोलको शनिबार (हिजो) टेकुमा अत्येष्टि गरिएको थियो ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
चेन्नई। सुन तस्करी प्रकरणमा कन्नड अभिनेत्री रान्या रावलाई ठूलो झट्का लागेको छ। कर्नाटक उच्च अदालतले शनिबार उनको जमानत याचिका खारेज गरेको हो।
यसै क्रममा यस प्रकरणका दोस्रो अभियुक्त तरुण राजुलाई पनि जमानत अस्वीकार गरिएको छ। न्यायाधीश सावनुर विश्वजीत शेट्टीको अध्यक्षतामा रहेको इजलासले यस सम्बन्धमा आदेश दिएको हो।
यस मामिलामा अदालतले रान्या रावको जमानत याचिका दुई पटक खारेज गरिसकेको छ। यसैबीच उनीविरुद्ध विदेशी मुद्रा संरक्षण तथा तस्करी गतिविधि रोकथाम ऐन, १९७४ (कोफेपोसा) अन्तर्गत मुद्दा दर्ता भएको छ।
यस अन्तर्गत केन्द्र वा राज्य सरकारले व्यक्तिलाई बढीमा १ वर्षसम्म हिरासतमा राख्न सक्नेछ। सेन्ट्रल इकोनोमिक इन्टेलिजेन्स ब्यूरो, वित्त मन्त्रालय अन्तर्गत काम गर्ने मुख्य एजेन्सीले अभिनेत्री र अन्य अभियुक्तहरू विरुद्ध कोफेपोसा ऐन आह्वान गरेको छ।
रान्या राव र अन्यले मुद्दामा जमानत पाउन बारम्बार प्रयास गरेपछि केन्द्रीय एजेन्सीहरूले यो कदम चालेको स्रोतले जनाएको छ। सुनको मूल्य १२.५६ करोड भारतीय रुपैयाँभन्दा बढी रहेको छ । अन्य आरोपी तरुण राजु र साहिल सक्रिया जैनलाई पनि कोफेपोसा ऐन अन्तर्गत मुद्दा दायर गरिएको छ। वरिष्ठ आईपीएस अधिकारी रामचन्द्र रावकी सौतेनी छोरी रान्या रावलाई १४.२ किलो सुन तस्करी गरेको आरोपमा मार्च ३ मा पक्राउ गरिएको थियो ।
रान्या राव र अन्य दुई अभियुक्तहरू हाल बेंगलुरु केन्द्रीय जेलमा छन्। डीआरआई, प्रवर्तन निर्देशनालय (ईडी) र केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीबीआई) ले यो मुद्दाको अनुसन्धान गरिरहेको छ। राज्य सरकारले डीजीपी रामचन्द्र रावको भूमिकाको छानबिन गर्न वरिष्ठ आईएएस अधिकारीको नेतृत्वमा विशेष टोली गठन गरेको छ। यस सम्बन्धमा प्रतिवेदन सरकारलाई बुझाइसकेको स्रोतले जनाएको छ ।
सुन तस्करी प्रकरणमा डीआरआईको अनुसन्धानले उक्त मुद्दाका तेस्रो अभियुक्त जैनसँग हवाला कारोबारमा अभिनेत्री संलग्न रहेको खुलासा भएको छ । जैनकै सहयोगमा रान्या रावले ४९.६ किलो सुन तस्करी गरेको र ३८ करोड ४० लाख रुपैयाँ रकम दुबई पठाएको अनुसन्धानबाट खुलेको छ ।
सामाग्री श्रोत :
काठमाडौँ । चलाइरहेको फोन पुरानो भयो तर नयाँ फोन किन्ने बजेट छैन वा पुग्दैन । सेकेन्डह्यान्ड (पहिले नै कोही व्यक्तिले चलाइसकेको) फोन किन्ने कि नकिन्ने त ? नेपालको सन्दर्भमा विद्युतीय सामग्रीहरू सेकेन्डह्यान्ड किन्ने चलन त्यति छैन । तर पनि विस्तारै रिफर्बिस्ड (चलाइसकेको फोनलाई पुन: मर्मत गरेर नयाँ जस्तै बनाइएको) फोन, ल्यापटपहरू आजभोलि बजारमा पाइने गरेको छ । फोनको सन्दर्भमा हरेक वर्ष नयाँ नयाँ मोडल आउँदा वर्षैपिच्छे फोन परिवर्तन गर्न सम्भव पनि हुँदैन । यस्तोमा सेकेन्डह्यान्ड फोनलाई पनि विकल्प बनाउन सकिन्छ । तर राम्रो परेन भने ? सेकेन्डह्यान्ड सामान किन्दा सबैभन्दा पहिले आउने प्रश्न यही हो । त्यसोभए सेकेन्डह्यान्ड फोन किन्दा के के कुरामा ध्यान दिने त ? यहाँ उल्लेख गरिएको छ ।
१. ब्रान्ड
सेकन्ड ह्यान्ड फोन बजारमा सबैभन्दा धेरै आईफोनको माग हुन्छ। अहिले विश्वभर बजारको करिब ६० प्रतिशत हिस्सा आईफोनले ओगटेको छ । त्यसपछि सामसङका अन्य एन्ड्रोइड फोनहरू दोस्रो स्थानमा छन् । बाँकी हिस्सा भने साओमी लगायतका चिनियाँ ब्रान्डहरूले ओगटेका छन्। त्यसैले यदि तपाईंलाई धेरै विकल्प र भर पर्दो ब्रान्ड खोजिरहनु भएको छ भने आईफोन वा सामसङ जस्ता ब्रान्ड रोज्न सक्नुहुन्छ । बजेट र मिडरेन्जमा भन्दा फ्ल्यागशिप फोनहरू रिफर्बिस्ड धेरै पाइन्छ । यसले गर्दा कम मूल्यमा फ्ल्यागशिप फोन खरिद गर्न सक्नुहुन्छ ।
२. कहाँ-कहाँ किन्न सकिन्छ ?
सेकन्ड ह्यान्ड फोन कै लागि भनेर नेपालमा भने त्यस्तो छुट्टै प्लेटफर्म त छैन । तर पनि हाम्रो बजार जस्ता प्लेटफर्महरूमा किन्न सकिन्छ । यो बाहेक रिफर्बिस्ड फोनका लागि सबको फोन, नयाँपुरानो लगायतका अनलाइन मार्केटप्लेस पनि तपाईँले छनोट गर्न सक्नुहुन्छ । यी बाहेक मोबाइल पसलहरूमा गएर पनि तपाईँले रिफर्बिस्ड फोन खरिद गर्न सक्नुहुन्छ । तर ध्यान दिनुपर्ने कुरा भनेको केहीले रिफर्बिस्ड फोनलाई पनि नयाँ नै भनेर बेच्ने बिक्रेता पनि भेटिन सक्छन् । यस्तो ठगीबाट भने जोगिनुपर्छ । अर्कोतिर तपाईँले सिधै कोही व्यक्तिबाटै प्रयोगमा भइरहेका फोन पनि खरिद गर्न सक्नुहुन्छ ।
३. रिफर्बिस् र प्रयोगमा भएका फोन बीच के फरक हुन्छ?
रिफर्बिस् फोनहरूमा डेटा पूरै हटाइन्छ र फोनको परीक्षण तथा आवश्यक पार्ट्स परिवर्तन गरिन्छ। यस्तो फोन प्रायः वारेन्टीसहित आउँछ। तर, प्रयोगमा भएका फोन भने सिधै कुनै व्यक्तिले बेचेको हुन सक्छ, जहाँ ग्यारेन्टी वा मर्मत गरिएको हुँदैन। यस्तो अवस्थामा, सस्तोमा फोन पाइए पनि जोखिम बढ्न सक्छ। यदि तपाईं जोखिम लिन तयार हुनुहुन्छ भने, प्रयोगमा भइरहेका फोन अझ सस्तो पर्न सक्छ, तर रिफर्बिस् फोन चाहिँ सुरक्षाको हिसाबले सुरक्षित विकल्प हो।
४. ब्याट्रीको अवस्था
सेकेन्डह्यान्ड फोन लिँदा फोनको ब्याट्रीको अवस्था कस्तो छ भनेर हेर्न जरुरी छ । आईफोनको सन्दर्भमा ८० प्रतिशत भन्दा कमको ब्याट्री हेल्थ भएको फोन खरिद नगर्दा नै राम्रो हुन्छ । ब्याट्रीको अवस्था कस्तो छ, कति समय टिक्छ लगायतका विवरण थाहा पाएर मात्रै फोन छनोट गर्नु उचित हुन्छ ।
५. कति पुरानो फोन किन्न उपयुक्त हुन्छ?
विशेषज्ञहरूका अनुसार, तीन पुस्ता (three generation) पुरानो फोन किन्नु उपयुक्त हुन्छ। पाँच वा छ पुस्ता पुरानो फोन किन्नु भने सुरक्षित हुँदैन किनकि त्यस्ता फोनहरूले एन्ड्रोइड वा आईओएसको नयाँ अपडेटहरू समर्थन नगर्न सक्छन्। नयाँ फिचरहरू पनि नहुन सक्छन् र डिभाइसमा समस्या पनि धेरै हुनसक्छ ।
६. पानीले क्षति पुर्याएको फोन कसरी थाहा पाउने?
अहिलेका नयाँ फोनहरू पानी प्रतिरोधी (water proof) भए पनि पूर्ण रूपमा सुरक्षित भने हुँदैनन्। फोनभित्र सानो मात्रामा पानी पसेर पनि समस्या आउन सक्छ। आईफोन वा सामसङ जस्ता ब्रान्डहरूले फोनभित्र कहाँ लिक्विड कन्ट्याक्ट इन्डिकेटर (Liquid Contact Indicator) हुन्छ भनेर गाइड दिएका छन्। फोन किन्ने बेलामा प्रत्यक्ष जाँच गरेर फोनमा पानीले क्षति गरेको छ कि छैन पत्ता लगाउन सकिन्छ।
७. आवश्यक अन्य सामग्री किन्न नबिर्सनुहोस्
सेकन्ड ह्यान्ड फोनहरू प्रायः बिना चार्जर, केबल वा इयरफोन आउन सक्छन्। त्यसैले बजेट बनाउँदा यस्ता आवश्यक सामग्रीहरू किन्ने लागत पनि थप गर्नुपर्छ। कहिलेकाहीँ कम्पनीकै सामग्रीहरू खरिद गर्नु उपयुक्त हुन्छ, किनकि त्यस्ता सामानहरूले फोनलाई राम्रोसँग समर्थन गर्छन् र लामो समयसम्म चल्न मद्दत गर्छन्।
पछिल्लो अध्यावधिक: बैशाख १४, २०८२ ८:४५
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना
काठमाडौँ — संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई)का उपप्रधानमन्त्री तथा विदेशमन्त्री महामहिम शेख अब्दुल्लाह बिन जायेद अल नाह्यान नेपालको दुईदिने औपचारिक भ्रमणका लागि काठमाडौँ आएका छन्।
मंगलबार साँझ काठमाडौँ आइपुगेका उनलाई त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थलमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शरत्सिंह भण्डारी, परराष्ट्र मन्त्रालयका सचिव अमृतबहादुर राई र उक्त मन्त्रालयका अन्य वरिष्ठ अधिकारीहरूले स्वागत गरेका थिए।
परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार यहाँ रहँदा युएईका उपप्रधानमन्त्रीले उच्चस्तरीय राजनीतिक भेट गर्नुका साथै उपप्रधानमन्त्री तथा शहरी विकासमन्त्री प्रकाशमान सिंहको नेतृत्वको प्रतिनिधिमण्डलसँग औपचारिक द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ ।
उपप्रधानमन्त्री नाह्यानका साथ युएइका परराष्ट्र राज्यमन्त्री अहमद अली मोहम्मद अल सायेघ, आर्थिक तथा व्यापार मामिला सहायकमन्त्री सईद मुबारक राशिद अलहजेरी, ऊर्जा तथा दिगोपन मामिला सहायकमन्त्री अब्दुल्ला बलाला, नेपालका लागि युएईका राजदूत अब्दुल्ला जरवान अलशाम्सी र युएई सरकारका अन्य वरिष्ठ अधिकारीहरू छन्।
सामाग्री श्रोत :
deshparadesh
काठमाडौं – संघीय संसद अन्तर्गत दुवै सदनको बैठक आज (आईतबार) बस्दैछ । जसअन्तर्गत बिहान ११ बजे प्रतिनिधि सभाको बैठक बोलाइएको छ ।
बैठकमा अर्थ समितिका सभापति सन्तोष चालिसेले भन्सार विधेयक सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन, २०८१ पेश गर्ने, कानून, न्याय तथा मानव अधिकार समितिका सभापति विमला सुवेदीले केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक सम्बन्धी समितिको प्रतिवेदन, २०८१ पेश गर्नेछन् ।
यस्तै, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री बद्रिप्रसाद पाण्डेले नेपाल हवाई सेवा प्राधिकरण विधेयक, २०८१ माथी विचार गरियोस् भन्ने प्रश्ताव प्रश्तुत गर्ने, कानून, न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्री अजयकुमार चौरसियाले नेपाल कानून व्यवसायी परिषद् (दोस्रो संशोधन) विधेयक, २०८१ लाई दफावार छलफलको लागि सम्बन्धित समितिमा पठाईयोस् भन्ने प्रश्ताव प्रस्तुत गर्नेछन् ।
यसैगरी बैठकमा उपप्रधानमन्त्री एवं अर्थ मन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले बैंकिङ्ग कसूर तथा सजाय (दोस्रो संशोधन) विधेयक, २०८० माथि राष्ट्रिय सभावाट भएको संशोधनमाथि विचार गरियोस् भन्ने प्रश्ताव प्रश्तुत गर्ने कार्यतालिका रहेको छ ।
त्यस्तै दिउँसो सवा १ बजे बस्ने राष्ट्रिय सभाको बैठकमा अध्यक्षले राष्ट्रपतिको कार्यालयबाट प्राप्त पत्रहरुको व्यहोरा जानकारी गराउनेछन् । अध्यक्षले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयबाट प्राप्त मन्त्रिपरिषद् सदस्यको कार्यभार तोकिएको सम्बन्धी पत्रको व्यहोरा जानकारी गराउने कार्यसूचि रहेको छ ।
त्यस्तै, राष्ट्रिय सभाका सचिव डा. सुरेन्द्र अर्यालले संवैधानिक परिषद् (काम, कर्तव्य, अधिकार र कार्यविधि) सम्बन्धी (पहिलो संसोधन) विधेयक, २०७९ का सम्बन्धमा प्रतिनिधि सभाबाट प्राप्त सन्देश सभा समक्ष टेबुल गर्ने, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डेले “पर्यटन विधेयक, २०८१” सभा समक्ष पेश गर्ने कार्यसूचि रहेको सचिवालयले जानकारी दिएको छ ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
तेहरान। इरानको एउटा प्रमुख बन्दरगाहमा भएको ठूलो विस्फोटमा कम्तीमा १४ जनाको मृत्यु भएको छ। सो बन्दारगाहमा भएको बिष्फोटमा परी ७५० जना घाइते भएको जनाइएको छ।
दक्षिणी सहर बन्दर अब्बास नजिकै रहेको देशको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक बन्दरगाह शहिद राजाईमा शनिबार बिहान विस्फोट भएको हो। जसका कारण यसले नजिकैका भवनका झ्याल र छाना उडाएको छ भने नजिक राखिएका कारहरू ध्वस्त पारेको छ।
स्थानीय बासिन्दाहरूले विस्फोटको प्रभाव ५० किलोमिटर अर्थात ३१ माइल टाढासम्म महसुस गरेको बताएका छन्। ‘पूरै गोदाम धुवाँ, धूलो र खरानीले भरिएको थियो। मलाई याद छैन कि म टेबुलमुनि आफैँ गएको थिएँ वा विस्फोटले त्यहाँ फ्याँकिएको थिएँ,’ उक्त क्षेत्रमा रहेका एक व्यक्तिले सरकारी टिभीलाई भने।
एरियल फुटेजमा कम्तिमा तीनवटा क्षेत्रमा आगो लागेको देखिएको छ र इरानका आन्तरिक मन्त्रीले पछि आगो एक कन्टेनरबाट अर्कोमा फैलिएको पुष्टि गरेका छन् । यस क्षेत्रका विद्यालय र कार्यालयहरू आइतबारका लागि बन्द गर्न आदेश दिइएको छ।
एउटा निजी सामुद्रिक जोखिम फर्मले प्रभावित कन्टेनरहरूमा ब्यालिस्टिक मिसाइलका लागि ठोस इन्धन रहेको विश्वास गरेको बताएको छ। यो आगो इरानी ब्यालिस्टिक मिसाइलहरूमा प्रयोगको लागि ठोस इन्धनको ढुवानीको अनुचित ह्यान्डलिङको परिणाम भएको जनाइएको छ। एम्ब्रेका अनुसार इरानको गत मार्चमा ध्वजावाहक जहाजले यस बन्दरगाहमा सोडियम पर्क्लोरेट रकेट इन्धनको ढुवानी गरेको थियो। फाइनान्सियल टाइम्स अखबारले पनि यसअघि दुईवटा जहाजले चीनबाट इरानमा इन्धन पठाएको रिपोर्ट गरेको थियो।
सायदै, सोही बिष्फोट भएको हुन सक्ने अनुमान अहिले गरिएका छन् । तर, यद्दपी पुष्टी भएका छैनन्।
सामाग्री श्रोत :
धरान । धरान रोजगार मेला २०८२ विहिवारबाट धरान उपमहानगरपालिका–१२ स्थित पब्लिक हाइस्कुलको खेल मैदानमा सुरु भएको छ। कोशी प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्रालयको सहयोग धरान उपमहानगरपालिकाको आयोजना र धरान उद्योग वाणिज्य सङ्घको संयोजनमा सुरु भएको हो । सो मेला आज शुक्रबारसम्म सञ्चालन हुनेछ। युवालाई स्वदेशमै रोजगार उपलब्ध गराउने मेलाको उद्देश्य रहेको छ ।
मेलाले साना–ठूला रोजगारी सिर्जना गर्न टेवा पुग्ने विश्वास लिइनुका साथै स्थानीय उद्योग, व्यवसाय, पर्यटन, होटल, शिक्षा, स्वास्थ्यलगायत क्षेत्रका रोजगारदाता र बेरोजगार युवालाई रोजगारको अवसरमा टेवा पुग्ने कोसी प्रदेशका सामाजिक विकास मन्त्री पाँचकर्ण राईले विश्वास व्यक्त गरे।
मेलाबाट पाँच सय युवाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाउने र करिब पाँच हजार युवाले रोजगारीको अवसर, करिअर सम्वन्धी परामर्श, सीपमूलक तालिम र अन्तर्वार्ता जस्ता सेवा प्राप्त गर्न सक्ने विश्वास गरिएको धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्कराज राईले बताए। उनले भने, मेलाले स्थानीय युवाको विदेश पलायन रोक्ने र उद्योगको जनशक्ति अभाव पूरा गर्ने ऐतिहासिक पहल हुनुका साथै रोजगारदातालाई आवश्यकताअनुसार जनशक्ति उपलब्ध हुनेछ भने रोजगारीको खोजीमा भएका युवालाई विदेशिनुपर्ने बाध्यताको अन्त्य गर्न सकिन्छ।
मेलामा प्राविधिक, प्रशासनिक र श्रमिक वर्गका साथै स्थानीय उद्योग, व्यवसाय, तालिम संस्थालगायतका विभिन्न ३१ वटा स्टल राखिएको छ । सूचीकृत भएका बेरोजगार जनशक्तिले आफ्नो क्षमता, योग्यताअनुसार सम्बन्धित रोजगारदाताको स्टलमा गएर रोजगारी प्राप्त गर्नसक्ने जनाइएको छ। रासस
सामाग्री श्रोत :
deshparadesh
काठमाडौं – प्रत्येक वर्ष वैशाख कृष्ण पक्ष औँसीका दिनमा जन्मदाता आमालाई सम्मान गरी मनाइने आमाको मुख हेर्ने पर्व आज देशभर आमालाई मीठा–मीठा खानेकुरा खान दिई श्रद्धा भक्तिसाथ मनाइँदै छ ।
शास्त्रमा उपाध्याय (पण्डित), आचार्य र पिताभन्दा पनि ठूली मानिएकी आमाप्रति श्रद्धा, भक्ति, सम्मान र आदर गर्ने तथा उहाँबाट शुभाशीर्वाद थाप्ने दिनका रूपमा यो पर्वलाई लिइने शास्त्रीय परम्परा छ । छोराछोरीले आज बिहानै उठी नुहाएर आफ्नी आमालाई राम्राराम्रा लुगा लगाउने र मीठामीठा–तागतिला खानेकुरा खान दिई आशीर्वाद थाप्ने चलन छ । आमा नभएकाहरू भने आमालाई तर्पण र पिण्ड तथा पुरोहितलाई सिदादानसहित भोजन गराई दिवङ्गत आमा र उनले गरेका महान् एवं कष्टकर काम सम्झने गर्दछन् ।
सनातन वैदिक शास्त्रमा प्रत्येक नरनारीले जीवनमा देवऋण, मनुष्यऋण र पितृऋण तिर्नैपर्छ भनिएको छ । वैदिक सनातन धर्मग्रन्थमा ‘जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसी’ अर्थात् जन्म दिने आमा र जन्मभूमि स्वर्गभन्दा पनि ठूला एवं प्यार हुन् भनी आमा र जन्मभूमिको महत्व दर्शाइएको धर्मशास्त्रविद् एवं नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका सदस्य प्रा. डा. देवमणि भट्टराई बताउँछन् ।
सन्तानलाई नौ महिनासम्म गर्भमा धारण गरी जीवन दिने भएकाले आमाको महत्व अरुभन्दा बढी छ । बाबुभन्दा आमाको महत्व हजार गुणा बढी हुने भनी शास्त्रीय ग्रन्थमा उल्लेख गरिएको उनले बताए । यस्तो महत्व भएकाले जीवित आमालाई मीठो खान र राम्रो लगाउन दिएर सम्मान गरी खुसी बनाइन्छ ।
दिवङ्गत आमाका नाममा श्रद्धा भक्तिसाथ तर्पण, पिण्डदान र सिदादान गरिन्छ । वैशाख कृष्ण औँसीका दिन दिवङ्गत आमाले आश गर्ने भएकाले तर्पण, पिण्डदान र सिदादानसहित श्राद्ध गरे खुसी भई आशीर्वाद दिने शास्त्रीय मान्यता रहेको धर्मशास्त्रविद् भट्टराईले बताए ।
यस अवसरमा चन्द्रागिरि नगरपालिकास्थित मातातीर्थमा आज मेला लाग्ने गर्छ । मातातीर्थमा मेलाको सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको नगर प्रमुख घनश्याम गिरीले जानकारी दिए । यस वर्ष गुरु अस्त भएकाले र विश्वका केही देशमा सूर्यग्रहण देखिने भएकाले आमाको मुख हेर्न नहुने भनी गरिएको प्रचार सही नभएको समितिले जनाएको छ ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
सामाग्री श्रोत :
नेपाललाइभ
आमा तिमी गर्भ लिने मलाइ आमा तिमी जन्म दिने मलाइ। म जन्मिए गर्भ विशे रमाएँ सानो तिम्रो गर्भाकाशमा म तिल्मिलाएँ। तिम्रो वासनाकाे अदम्य खेलमा म पनि रमाएँ हजार सूर्यको जस्तो तेजमा म तिर्मिराएँ। तिम्रो आकास जस्तो धरतीमा म पनि निदाएँ तिम्रो बिशाल जिउमा म कताकता बिलाएँ। आखीर मेरो द्वार खुली गयो चेतनाको मुश्कान फुटी गयो […]
सामाग्री श्रोत :
परिचय : पिसिओएस प्रजनन् उमेरका महिलामा देखिने सबैभन्दा बढी पाइने हार्मोन सम्बन्धी रोग हो। विश्वमा करिब ६ देखि २० प्रतिशत महिलामा यो रोग देखिन्छ। नेपालमा शहरी क्षेत्रमा ९ देखि १८ प्रतिशतको दरले पिसिओएस देखिएको छ। यस रोगका मुख्य लक्षणहरूमा अनियमित महिनावारी, पुरुष हर्मोनको मात्रा बढी हुनु र डिम्बाशयमा थुप्रै साना सिस्टहरू देखिनु पर्दछन्। यसले बाँझोपन, मेटाबोलिक समस्याहरू जस्तै मोटोपन, मधुमेह, मुटुरोग आदि संगै मानसिक समस्याहरू पनि ल्याउन सक्छ।
यसको उपचारका लागि जीवनशैली परिवर्तन तथा औषधि सेवन हो। जीवनशैली परिवर्तन प्रभावकारी भए पनि दैनिक जीवनमा निक्कै कम प्रयोग भएको पाइन्छ। अधिकांश मानिसहरुले औषधिले मात्र पिसिओएसको व्यवस्थापन हुन्छ भन्ने ठान्दछन्। तर औषधिको मात्र प्रयोगले उल्लेख्य परिणाम आउन नसक्ने र दुष्परिणाम पनि धेरै हुने देखिन्छ। अतः आधुनिक युगमा जीवनशैली परिवर्तन नै प्रमुख उपचार हो ।
जीवनशैली परिवर्तनका साथसाथै आयुर्वेद तथा परम्परागत चिकित्सा पद्दति धेरै जस्तो पिसिओएसमा उपयोगी सावित भइसकेका छन्। यस लेखले आधुनिक र वैकल्पिक चिकित्सा मिलाएर पिसिओएसको एकीकृत उपचार विधिको बारेमा प्रकाश पार्नेछ।
रोगको कार्यविज्ञान र निदान
पिसिओएसमा मुख्य रूपमा इन्सुलिन प्रतिरोध हुने र पुरुष हर्मोनको मात्रा बढी हुने हुन्छ। यसले अण्डा उत्पादनमा असर पुर्याउँछ र छालामा डन्डीफोर, अनुहारमा रौँ आउनु, टाउकोको कपाल झर्नेजस्ता समस्या ल्याउँछ।
Rotterdam Criteria अनुसार पिसिओएसको निदान गर्न कम्तिमा ३ मध्ये २ लक्षण हुनुपर्छ:
1. महिनावारी नआउनु वा अनियमित हुनु
2. पुरुष हर्मोनको लक्षण वा परीक्षणमा उच्च हुनु
3. डिम्बाशयमा साना साना सिस्टहरू देखिनु
विश्वव्यापी प्रभाव
धेरै महिला भने निदान नपाएर उपचारबाट बन्चित नै हुन्छन्। यस रोगले मधुमेह, मुटु रोग, र पाठेघरको क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ। साथै, करिब ७०–८० प्रतिशत महिलामा बाँझोपन देखिन्छ। मानसिक रूपमा पनि यो रोगले तनाव, डिप्रेशन, आत्मविश्वासमा कमी ल्याउँछ।
नेपालमा उपचारको पहुँच कम हुनु, लाजको भावना र परम्परागत उपचारप्रतिको अन्धबिस्वासले रोगको बोझ झनै बढाएको छ।
हालका उपचार विधिहरू
औषधि
• पिल: महिनावारी मिलाउन र पुरुष हर्मोन घटाउन
• मेटफोर्मिन: इन्सुलिनको प्रतिरोध घटाउन
• क्लोमिफेन, लेट्रोजोल: अन्डा उत्पादन बढाउन
• स्पाइरोनोलेक्टोन, फिनास्टेराइड: अनुहारको रौँ तथा चाउरीपन कम गर्न
जीवनशैली परिवर्तन
धेरै अध्ययनहरूले जीवनशैली परिमार्जन (आहार, व्यायाम, र तनाव व्यवस्थापन) पिसिओएस को व्यवस्थापनमा प्रभावकारी हुने देखाएका छन्। जीवनशैली सुधारले मात्र औषधिको तुलनामा दीर्घकालीन रूपमा राम्रो परिणाम दिन सक्छ।कम ग्लाइसेमिक फूड, व्यायाम, र मानसिक स्वास्थ्य सुधार गर्ने व्यवहारिक उपायहरू जीवनशैली परिवर्तन अन्तर्गत पर्दछन। केवल ५–१०% वजन घटाउँदा पनि धेरै लक्षणमा सुधार आउँछ।
वैकल्पिक र परम्परागत उपचार
आयुर्वेद
आयुर्वेदमा पिसिओएस लाई “आर्तव क्षय” वा “स्रोतोरोध” भनिन्छ, जसमा कफ र वात दोष बढी हुन्छ। उपचार बिधि २ प्रकारको हुन्छ। शमन र शोधन; शमन मा जडिबुटी औषधि को प्रयोग गरिन्छ भने शोधनमा पंचकर्म अपनाइन्छ। केहि अनुसन्धान भएका जडिबुटी हरु निम्न प्रकार छन्:
पंचकर्म
योग
योग अभ्यासले महिलाका प्रजनन हर्मोन सन्तुलन गर्न , इन्सुलिनको काममा सुधार गर्न तथा महिनावारी नियमित गर्न मद्दत गर्छ। जस्तै : सुप्त बद्ध कोणासन, भुजङ्गासन, प्राणायाम।
अकुपङ्क्चर
इलेक्ट्रो अकुपङ्क्चरले अण्डा उत्पादनमा सुधार गर्न, इन्सुलिनको काममा सुधार गर्न र तनाव घटाउन सहयोग गरेको पाइएको छ।
आहार र पोषण
• खानामा कम ग्लाइसेमिक इन्डेक्स भएका खाना
• इनोसिटोल, भिटामिन D, ओमेगा–३ जस्ता तत्वहरु
विश्वमा एकीकृत चिकित्सा प्रणालीको सफल प्रयोगका उदाहरण
संयुक्त राज्य अमेरिका र युरोप: धेरै एकीकृत स्वास्थ्य सेवा प्रदायकहरूले पीसीओएसको उपचारमा आधुनिक चिकित्सा संगै पोषण र जीवनशैली परामर्शलाई संयोजन गरेको पाइन्छ।
भारत: पीसीओएस व्यवस्थापन गर्नको लागि आयुर्वेद अनुसार आहार परिवर्तन, जडीबुटी र जीवनशैलीलाई आधुनिक चिकित्साका विधि संगै प्रयोग गरेको पाइन्छ।
अस्ट्रेलिया र न्युजिल्याण्ड: प्रमाणमा आधारित एकीकृत दृष्टिकोणमा ध्यान केन्द्रित गरी पीसीओएस व्यवस्थापनमा औषधिहरु , आहार परिवर्तनहरू, व्यायाम र मानसिक स्वास्थ्य प्रवर्धन प्रयोग हुन्छ
चीन: परम्परागत चीनी चिकित्सा (टीसीएम) ले लामो समयदेखि अक्यूपन्चर र जडीबुटी उपचारहरू प्रयोग गरेको छ, जुन अब आधुनिक पीसीओएस व्यवस्थापन रणनीतिहरूमा पश्चिमी चिकित्सा संग एकीकृत गरिएको छ।
नेपालमा एकीकृत उपचारको सम्भावना
नेपालमा आधुनिक र परम्परागत उपचार प्रणालीलाई मिलाएर एकीकृत उपचारको विकास गर्ने सम्भावना छ। नेपाली जनताले आयुर्वेद र अन्य वैकल्पिक चिकित्सा प्रणालीप्रति विश्वास राख्ने भएकाले यस्तो प्रणाली सफल हुने सम्भावना बलियो देखिन्छ। देशमा आधुनिक (जस्तै: एलोपेथिक) र परम्परागत (जस्तै: आयुर्वेदिक) दुवै स्वास्थ्य सेवाहरू उपलब्ध छन्, जुन एक अर्कालाई पूरक बन्न सक्छन्। तर, केही चुनौतीहरू पनि छन्। जस्तै, आयुर्वेदिक तथा वैकल्पिक चिकित्सकहरूको तालिममा एकरूपता छैन, धेरै उपचारमा वैज्ञानिक प्रमाणको कमी छ, र चिकित्सकहरूबीच समन्वयको अभाव छ। यी चुनौतीहरू समाधान गर्न गाइनोकोलोजिस्ट, एन्डोक्रिनोलोजिस्ट, र आयुर्वेदिक चिकित्सकबीच सहकार्य आवश्यक छ। साथै, जडीबुटीहरूमा थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने, र समुदायमा यस्ता उपचारका फाइदाहरू बारे चेतना फैलाउनुपर्ने आवश्यकता छ। भविष्यमा अस्पतालहरूमा एकीकृत पिसिओएस क्लिनिक स्थापना गर्न सकिन्छ, नेपालमै दीर्घकालीन अनुसन्धान गर्नुपर्छ, चिकित्सा शिक्षामा वैकल्पिक उपचारलाई समावेश गर्नुपर्छ, र बीमा प्रणालीमा पनि यस्ता उपचारहरूलाई समेट्न सकिन्छ। यसरी, नेपालमा एकीकृत उपचार प्रणालीले स्वास्थ्य सेवामा नयाँ आयाम ल्याउन सक्छ।
निष्कर्ष
पिसिओएस एक लामो समयसम्म रहने र जटिल समस्या हो, जसको उपचार विभिन्न तरिकाले गर्नुपर्छ। नेपालमा परम्परागत (जस्तै आयुर्वेद) र आधुनिक (जस्तै एलोपेथिक) दुवै प्रकारका उपचार उपलब्ध छन्। यी दुवैलाई मिलाएर उपचार गर्दा राम्रो नतिजा आउन सक्छ। यस्तो मिलेको उपचारले महिलाहरूको प्रजनन स्वास्थ्य सुधार्न, जीवनस्तर बढाउन, र आत्मविश्वास बढाउन मद्दत गर्छ।
-(डा बिहानी संज्याल स्त्री रोग विशेषज्ञ (आयुर्वेद) हुन्।)
सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar