काठमाडौं- नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडले बाल स्वास्थ्य क्षेत्रमा काम गरिरहेको गैरनाफामूलक संस्था काठमाडौँ इन्स्टिच्युट अफ चाइल्ड हेल्थ (किओच) लाई काठमाडौँमा बहुविशिष्टीकृत बाल अस्पताल निर्माणका लागि रु १ करोड रुपैयाँ सहयोग गरेको छ।

कम्पनीको संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्व (सीएसआर) कार्यक्रम अन्तर्गत उक्त आर्थिक सहयोग प्रदान गरिएको हो।

किओचको कार्यालयमा आयोजित कार्यक्रममा दुई संस्थाबीच समझदारी पत्रमा हस्ताक्षर भएको छ। किओचको तर्फबाट संस्थापक अध्यक्ष मुटुरोग विशेषज्ञ डा. भगवान कोइराला र नेपाल लाइफका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) प्रवीण रमण पराजुलीले हस्ताक्षर गरेका हुन्।

काठमाडौँको बुढानीलकण्ठ नगरपालिका–७ मा ‘हब’ अस्पतालका रूपमा बहुविशिष्टीकृत बाल अस्पताल किओच–काठमाडौँको निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ। अस्पतालको मूल भवन निर्माण भइरहँदा बिरामी बालबालिकालाई सेवा दिन तथा बाल स्वास्थ्य र नसर्ने रोगसम्बन्धी अनुसन्धान अघि बढाउन क्लिनिकल रिसर्च बिल्डिङ निर्माण भई सेवा सञ्चालन भइसकेको छ।

समारोहमा नेपाल लाइफका संचालक कमलेश कुमार अग्रवालले डा. कोइरालाको नेतृत्वमा अघि बढेको यस परियोजनाले नेपालका बालबालिकाको स्वास्थ्य सुधारमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने बताए। उनले यस किसिमका परियोजनाले राज्य नीतिलाई समेत सघाउ पुर्‍याउने र भविष्यमा निजी क्षेत्रको सहकार्यबाट देशभर नागरिकलाई गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा पुर्‍याउन सकिने विश्वास व्यक्त गरे।

कम्पनीका सीईओ प्रवीण रमण पराजुलीले नेपाल लाइफले सामाजिक, आर्थिक, शैक्षिक र संस्कृतिक क्षेत्रमा रुपान्तरण ल्याउन संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्व अन्तर्गत थुप्रै काम गर्दै आएको जानकारी दिए। उनले बाल स्वास्थ्य क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने किओच परियोजनामा जोडिन पाउँदा खुसी व्यक्त गर्दै आगामी दिनमा राजधानी लगायत सातै प्रदेशमा सुविधासम्पन्न बाल अस्पताल स्थापनामा सहयोग गर्न कम्पनी प्रतिबद्ध रहेको बताए।

किओचका संस्थापक अध्यक्ष डा. भगवान कोइरालाले नेपाल लाइफको सहयोगप्रति आभार व्यक्त गर्दै यसले परियोजनालाई थप गति दिने बताए। उनले नेपाल लाइफजस्तो प्रतिष्ठित संस्थासँग सहकार्य गर्न पाउँदा संस्थालाई थप हौसला मिलेको र आगामी दिनमा समेत यस्तो सहकार्य जारी रहनेमा विश्वास व्यक्त गरे।

किओचले देशभरका प्रादेशिक बाल अस्पतालका लागि श्रोत केन्द्रको रूपमा केन्द्रीय बहुविशिष्टीकृत बाल अस्पताल सञ्चालन गर्ने लक्ष्य लिएको छ। हाल परियोजना अन्तर्गत पहिलो किओच–दमक बाल अस्पताल स्थापना भई सेवा सञ्चालनमा रहेको छ। यस अस्पतालबाट आकस्मिक, बहिरङ्ग, अन्तरङ्ग, शल्यक्रिया, प्रयोगशाला, रेडियोलोजी, पीआईसीयू, एनआईसीयू, एचडीयु लगायतका सेवा प्रदान भइरहेका छन्।

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

पाँचथर । आजभोलि प्रायःजसो युवाहरू आकर्षक रोजगारीका लागि विदेशिन लालायीत हुन्छन्। तर पाँचथरको याङवरक गाउँपालिका–६ रमितेका कमल तिम्सिना विदेश जाने सपना त्यागेर गाउँमै गोलभेँडा फलाइरहेका छन्। गोलभेँडा उत्पादनबाट तिम्सिनाको परिवारले मनग्य आम्दानी पनि गर्दै आएका छन्।
तिम्सिनाको दैनिकी आजभोलि सदाभन्दा केही फरक छ । बारीमा लटरम्म पाकेका गोलभेँडा टिपेर बाटोसम्म पुर्याउन उनको परिवारलाई भ्याइनभ्याइ छ। २० रोपनी क्षेत्रफलमा लगाइएको गोलभेँडाको एक टिपाइ नसकिँदै अर्को टिपाइको बेला भइसक्छ।
‘आजभोलि सधैँभन्दा धेरै काम गर्नुपर्छ। अरु बेलाचाहिँ काम त गर्नुपर्छ, तर धेरै र गाह्रो काम हुँदैन’, तिम्सिनाले भने, ‘गाउँघरमा कामले भने कहिल्यै छाड्दैन।’तिम्सिना परिवारले याङवरक गाउँपालिका–६ रमिते र हिलिहाङ गाउँपालिका–१ फेदापामा करिब ४० रोपनी क्षेत्रफलमा खेती गर्ने गरेको छ। यो जमिन केही तिम्सिना परिवारको आफ्नै हो भने केही बन्धकीमा लिइएको हो । यहाँ गोलभेँडा, खुर्सानी, सुन्तलालगायत नगदेबाली लगाइएको छ । दुवैतर्फ घर छन्, जहाँ पशुपालन पनि छ।
‘पाँच जनाको परिवारले सबै काम भ्याउँदै आएका छौँ’, २७ वर्षका कमलले भने, ‘सब्जीखेती र पशुपालनबाट हुने आम्दानीले हामी सन्तुष्ट छौँ।’तिम्सिनाको परिवार ११ वर्षअघि ताप्लेजुङको चाक्सिबोटेबाट बसाइँ सरेर पाँचथर आएको थियो । मेची राजमार्ग नजिकै बसोबास गरेको तिम्सिना परिवारले व्यावसायिक रूपमा गोलभेँडा खेती गर्न थालेको १० वर्ष भयो । एक टिपाइमा तिम्सिना परिवारले २० देखि ६० क्यारेटसम्म गोलभेँडा उत्पादन गर्ने गरेको छ । एक क्यारेटमा औसतमा २३ किलोग्राम गोलभेँडा हुन्छ । एकै बिरुवाबाट तीनदेखि सातपटकसम्म गोलभेँडा टिपाइ हुने गर्छ।
अहिले व्यवसायीहरूले प्रतिकिलो रु २० मा गोलभेँडा खरिद गरेर लगिरहेका छन् । तर १० वर्षको अवधिमा गोलभेँडाले कहिले प्रतिकिलो दुई रुपैयाँ ५० पैसा मूल्य पायो त कहिले ७० रुपैंयाँसम्म । ती सबै अनुभव यो परिवारसँग छ। गोलभेँडाको मूल्य बजारमा कहिलेमाथि हुन्छ भने कहिले निकै कम । तर कहिल्यै हिम्मत नहारी तिम्सिना परिवारले खेती गरिरहेको छ।
यहाँ गोलभेँडा फागनु, चैत र भदौमा गरी दुईपटक लगाउने गरिएको छ । गोलभेँडामा सामान्य विषादी हाल्ने गरिएको कृषक बताउँछन् । रोग कीराको अत्यधिक समस्या हुने भएकाले विषादी प्रयोग गर्ने गरिएको उनीहरूको भनाइ छ।
उत्पादन भएको कृषि उपज सस्तो मूल्यमा भए पनि बिक्री भने भइरहेको छ । यहाँ गोलभेँडा, खुर्सानीलगायत कृषि उपज उत्पादन गर्ने किसानहरूले प्रायः एकै व्यवसायीलाई आफ्ना उत्पादन बिक्री गर्ने गर्छन्, जसका कारण कम मूल्य भए पनि उत्पादित सामग्री उठ्ने गरेको छ।
हुन त कमलले विदेश जाने कुरा नसोचेको भने होइन। तर आकर्षक रोजगारीमा जान लगानी धेरै लाग्ने भएपछि कमलको मन गाउँमै अडियो । ‘विदेश जानचाहिँ खोजेको हुँ। तर पछि मन लागेन। लगानी धेरै लाग्छ भनेपछि गाउँमै खेती गर्छु भनेर यतै बसेँ’, कमलले भने, ‘गाउँमा पनि आम्दानी ठिकै थियो, परिवारसँगै बसेर केही आम्दानी हुँदैछ भने किन विदेश जाने भन्ने लाग्यो।’
कमलकी आमा टीकादेवी तिम्सिना छोरो विदेश नगई गाउँमै खेती गरिरहेकामा खुसी छन्। “विदेश गए पनि दुःख उत्तिकै गर्नुपर्छ होला भन्ने लाग्छ । विदेश जाँदा पैसाचाहिँ अलि बचत हुन्थ्यो होला”, टीकादेवीले भनिन्, “यहाँ जति आम्दानी भए पनि बचाउन मुस्किल पर्छ । तर घरमै बसेर पनि केही आम्दानी त भइरहेकै छ।”
हुन त यो क्षेत्रका सबैले सब्जी खेती गर्दछन् । प्रत्येक घरले दुईदेखि तीन पिकअप गोलभेँडा उत्पादन गर्ने गरेको कमलका छिमेकी दिलबहादुर राईको भनाइ छ । किसानले राम्रो उत्पादन गरे पनि कृषि उपजले मूल्य नपाउँदा बेलाबखत आफूहरू निराश हुने गरेको राईको भनाइ छ।
गत वर्ष एक सय ३० प्रतिकिलो बिक्री गरेको खुर्सानी अहिले प्रतिकिलो ३० मा बिक्री भइरहेको किसानहरू बताउँछन्। खुर्सानी टिप्ने कामदारले एक दिनमा ४० किलो खुर्सानी टिप्छन्। कामदारलाई दैनिक पाँच सय ज्याला दिनुपर्छ।
‘अहिले खुर्सानीले साँवा पनि नउठाउने स्थिति छ’, कमलले भने, ‘गोजीको पैसा लगाएर भए पनि बारीमा लगाएको खुर्सानी खेर जान दिनु भएन। बजारमा पठाउनु त पर्यो नै। अहिले किसानलाई गाह्रो छ।’ रासस

सामाग्री श्रोत :
deshparadesh

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं- नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्रको बढ्दो चाप र चुनौतीबीच, स्वास्थ्यकर्मीहरू माथि कार्यस्थलमा हुने हिंसाको भार र त्यससित सम्बन्धित कारक तत्वहरु पत्ता लगाउन एक अनलाइन राष्ट्रिय सर्वेक्षण सुरु गरिएको छ। सर्वेक्षणको उद्देश्य कार्यस्थलमा हुने हिंसाको भार, प्रकार र त्यसका बहुआयामिक कारणहरू बुझ्नु हो, जसले दीर्घकालीन नीतिगत समाधानमा योगदान पुर्‍याउनेछ।

सर्वेक्षणका प्रमुख अध्ययनकर्ता मुकेश अधिकारीले भने, ‘हामीले यो सर्वेक्षण सुरु गर्नुअघि कार्यस्थलमा शारीरिक हिंसा भोगेका १२ जना स्वास्थ्यकर्मीहरू माथि गुणात्मक अध्ययन गरेका थियौं। त्यस अध्ययनले देखायो कि कार्यस्थलमा हुने हिंसाका कारणहरू बहुआयामिक छन्। हामीले बाहिर देखे जस्तो सतही कारणहरु मात्र नभई भित्री कारणहरु पनि हुने रहेछन् । धेरै नतिजाहरु मध्ये एउटा चाखलाग्दो नतिजा चाँहि हामीले के पायौ भन्दाखेरी शक्ति वा पहुँच भएका बिरामी तथा तिनीहरूका आफन्तहरूले हिंसा गर्ने सम्भावना धेरै देखियो।’

अध्ययनका अर्का अध्ययनकर्ता डा. बोम बिसी, जो वरिष्ठ कन्सल्टेन्ट रेडियोलोजीस्टको रुपमा राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिस्ठानमा कार्यरत छन्, ले भने, ‘हिंसाले स्वास्थ्यकर्मीहरूमा शारीरिक, मानसिक र मनोवैज्ञानिक असर पार्न सक्छ। यसले उनीहरूबाट प्रदान गरिने स्वास्थ्य सेवाको गुणस्तरमा पनि गिरावट ल्याउन सक्छ।’

यस अघि गरिएको गुणात्मक अध्ययनले कारणहरू पत्ता लगाएको भए पनि, नेपालको सन्दर्भमा स्वास्थ्यकर्मीमाथि कार्यस्थलमा हुने हिंसाको भार सम्बन्धी राष्ट्रिय स्तरको तथ्यांकको अभाव रहेको भन्दै, सोही अभाव पूर्ति गर्न यो अध्ययन थालिएको हो।

नीतिगत सन्दर्भमा अध्ययनको महत्व
अधिकारीका अनुसार यो अध्ययनबाट प्राप्त हुने निष्कर्षहरूले नेपालमा स्वास्थ्यकर्मीका लागि सुरक्षित कार्य वातावरण सुनिश्चित गर्नका लागि नीति निर्माणमा प्रत्यक्ष योगदान पुर्‍याउनेछ। कार्यस्थलमा हिंसाको प्रभावबारे वैज्ञानिक प्रमाण उपलब्ध गराएर स्वास्थ्य मन्त्रालय, अस्पताल प्रशासन र सुरक्षा निकायलाई ठोस रणनीति तयार गर्न सहज बनाउनेछ।

अधिकारीले जोड दिदै भने, ‘यो सर्वे मात्र तथ्य संकलन होइन, स्वास्थ्यकर्मीका आवाजलाई नीति निर्माणमा पुर्‍याउने पुल हो।’

सर्वेक्षणमा सहभागी हुनेबारे जानकारी
सर्वेक्षणमा नेपालका सबै स्वास्थ्यकर्मी (चाहे सरकारी, निजी वा स्वयंसेवी संस्थामा कार्यरत) सहभागी हुन सक्नेछन्। यो अध्ययन नेपाल स्वास्थ्य व्यवसायी परिषदको इथिकल रिभ्यू कमिटीबाट स्वीकृत भएको छ। सहभागिता पूर्ण रूपमा गोप्य रहने छ, र चाहे तपाईंले हिंसा भोग्नुभएको होस् वा नभएको, तपाईंको अनुभवले यस अध्ययनलाई अझ समृद्ध बनाउनेछ।

अध्ययनमा तल दिइएको लिंकमा क्लिक गरेर सहभागी हुन सकिनेछ ।  

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौँ – स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रमलाई थप प्रभावकारी, सर्वसुलभ र व्यवस्थित बनाउने उद्देश्यले स्वास्थ्य बीमा बोर्डले देशभरका सरकारी स्वास्थ्य संस्थाबाट प्रथम सेवा (फर्स्ट प्वाइन्ट अफ कन्ट्याक्ट) सहज रूपमा प्राप्त हुने व्यवस्था सुनिश्चित गर्ने  जनाएको छ।

बोर्डका जनस्वास्थ्य अधिकृत विकेश मल्लाद्वारा हालै सार्वजनिक सूचनाअनुसार स्थानीय तह अन्तर्गतका आधारभूत अस्पताल तथा प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा  प्रथम सेवा विन्दु सञ्चालन गरिने छ।

स्वास्थ्य बीमा ऐन, २०७४ (प्रथम संशोधन २०८२) को दफा ९ को उपदफा (६) अनुसार प्रत्येक स्थानीय तहमा कम्तीमा एउटा सेवा प्रदायक संस्थाबाट बीमित व्यक्तिले प्रथम सेवा लिन सक्ने व्यवस्था हुनु पर्ने स्पष्ट व्यवस्था छ। यसैलाई कार्यान्वयन गर्न स्वास्थ्य बीमा बोर्डले सबै स्थानीय तहहरूलाई आवश्यक विवरण यथाशीघ्र पठाउन अनुरोध गरेको छ।

बोर्डले स्थानीय तहहरूलाई प्रथम सेवा विन्दुको आवश्यकता र प्रस्तावित संस्थाको न्यूनतम अपुग मापदण्ड एक महिनाभित्र पूरा गर्ने प्रतिबद्धता जनाएमा स्वीकृति दिन सकिने जनाएको छ।  

यस्तो छ सूचना 

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं- विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएच) को दक्षिण–पूर्वी एसिया क्षेत्रीय कार्यालय (सेरो) की विवादास्पद क्षेत्रीय निर्देशक साइमा वाजेदलाई निलम्बन गरिएको छ। उनलाई  शुक्रबारदेखि बिदामा राखिएको डब्लुएचओको सर्कुलरमा उल्लेख छ। बंगलादेशको भ्रष्टाचारविरुद्धको आयोग (एसीसी) ले उनीविरुद्ध ठगी, कागजात किर्ते र शक्ति दुरुपयोगको आरोपमा दुईवटा मुद्दा दायर गरेको चार महिनापछि लिइएको हो।

डब्लुएचओका महानिर्देशक डा. टेड्रोस अधानोम गेब्रेयेससले कर्मचारीहरूलाई पठाएको एउटा छोटो आन्तरिक इमेलमा वाजेदलाई शुक्रबारदेखि बिदा दिइएको जानकारी गराउँदै डब्लुएचओकी सहायक महानिर्देशक डा. क्याथरिना बम्हेले वाजेदको स्थानमा कार्यवाहकको रूपमा जिम्मेवारी सम्हाल्ने बताएका छन्। डा. बम्हे १५ जुलाई, मंगलवारमा नयाँ दिल्लीस्थित सेरो कार्यालय पुग्नेछन्। वाजेद कहिले फर्किन्छिन् भन्नेबारे केही जानकारी दिइएको छैन।

वाजेद, जो बंगलादेशकी पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसीनाकी छोरी हुन्, उनीविरुद्धको केही आरोप डब्लुएचओको क्षेत्रीय निर्देशक बन्ने अभियानसँग सम्बन्धित छन्। नोभेम्बर २०२३ मा सेरो सदस्य राष्ट्रहरूबाट क्षेत्रीय निर्देशकमा निर्वाचित भएकी वाजेदको उम्मेदवारी प्रक्रिया नै विवादित थियो, किनभने उनको आमा शख हसिनाले आफ्नी छोरीको नियुक्तिमा शक्तिको प्रयोग गरेकी थिइन्। 

तर केही महिनामै बंगलादेशभर प्रदर्शनहरू भएसँगै शेख हसीना ५ अगस्टमा देश छाडेर भाग्न बाध्य भइन्। जनवरी २०२५ मा  एसीसीले अनुसन्धान सुरु गर्दै वाजेदले आफ्नो शैक्षिक योग्यता बारे झूटा कागजात प्रयोग गरेको रोप लगायो, साथै उनी अगाडि बसेको “शुचोना फाउन्डेसन”का लागि उठाइएको रकमको दुरुपयोग पनि भएको बताएको छ।

मार्चमा दायर गरिएको औपचारिक मुद्दाअनुसार वाजेदले आफ्नो शैक्षिक योग्यता बारे झूटा विवरण दिएकी थिइन्, जुन बंगलादेशको फौजदारी संहिता अनुसार धारा ४६८ (ठगीका लागि किर्ते) र धारा ४७१ (कागजात किर्ते) उल्लंघन हो। साथै उनले बंगबन्धु शेख मुजिब मेडिकल युनिभर्सिटीमा मानार्थ पदमा रहेको दाबी गरिन्, जुन विश्वविद्यालयले अस्वीकार गरेको छ।

उनीमाथि आफ्नो प्रभाव प्रयोग गरेर बैंकहरूबाट झन्डै २.८ मिलियन अमेरिकी डलर “शुचोना फाउन्डेसन”को नाममा संकलन गरेको र त्यस रकमको प्रयोगबारे स्पष्ट विवरण नदिएको आरोप पनि छ। यस्ता कार्यहरू बंगलादेशको भ्रष्टाचार निवारण ऐन, १९४७ को धारा ५(२) र फौजदारी संहिता अनुसार धारा ४२० (ठगी र सम्पत्ति हडप्ने मनसायले छल) अन्तर्गत अपराध मानिन्छ।

मुद्दा दायर भएपछि वाजेदको गिरफ्तारीका लागि वारेन्ट जारी गरिएको छ। त्यसपछि डब्लुएचओको बंगलादेश कार्यालयले उनलाई क्षेत्रीय निर्देशकको रूपमा मान्यता नदिएको र उनी अन्य देशहरूमा भ्रमण गर्न नसकेको बताइएको छ।

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar