युरोपेली संघ आवद्ध मुलुक साइप्रसमा नेपाली युवतीकोे हत्या भएको छ।
एक सिरियल किलरले ७ जना आप्रवासी महिलाको हत्या गरेको थियो। मृतक मध्ये एक नेपाली चेली अस्मिता खड्का विष्ट रहेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमले उल्लेख गरेका छन्।
स्थानीय प्रहरीलाई उद्धृत गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार रोयटर्सले जनाएअनुसार साइप्रस सेनाका एकजना बहालवाला कप्तानले आप्रवासी कामदार महिला र तिनका छोरीलाई श्रृङ्खलावद्ध रुपमा हत्या गरेका हुन्। सेनाका ३५ वर्षे ती कप्तानलाई प्रहरीले हिरासतमा लिएको छ।
प्रहरीसँगको बयानमा उनले आपराध कबुल गरेका छन्। उनकै बयानका आधारमा विभिन्न स्थानबाट हत्या गरिएका ५ जनाको शव साइप्रस प्रहरीले बरामद गरेको छ। शवहरु राजधानी निकोसिया नजिकै रहेको तामा खानीको दुषित पानी जम्मा हुने पोखरीमा फेला परेका हुन्।
स्थानीय प्रहरीलाई उद्धृत बीबीसीले जनाएअनुसार सैनिक सुटिङ रेन्जमा भेटिएको शव नेपाली अस्मिता खड्का विष्टको हो।
अस्मितालाइ न्याय दे भन्दै साइप्रसका नेपाली प्रदर्शनमा उत्रिएका छन्
अस्मितामा २०१८ जुलाइ १८ देखि हराइरहेकी थिइन्। उनको खोजीका लागि महिला अधिकारवादी समूहले माग गर्दै आइरहेको थिए। साइप्रसमा सयौंका संख्यामा नेपाली महिला घरेलु कामदार छन्। मारिने अन्यमा फिलिपिन्स र रोमानियाका महिला तथा उनीहरुका सन्तान छन्।
डेटिङ साइटबाट महिला पञ्जामा
अपराधिक मानसिकता ती सैनिक कप्तानले डेटिङ वेबसाइट प्रयोग गरी महिलालाई पञ्जामा पार्ने गरेको प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट खुलेको छ। आप्रवासी महिलाहरु डेटिङ साइटबाटै उनको सम्पर्कमा पुगेको प्रहरीले उल्लेख गरेको छ।
७ जना आप्रवासीको हत्याको विषय सार्वजनिक भएसँगै साइप्रसमा आप्रवासी कामदारको अवस्थाबारे बहस सुरु भएको छ। मृतकको सम्झनामा स्थानीय बासिन्दा र आप्रवासी कामदारहरुले राष्ट्रपति भवन अगाडि कार्यक्रम आयोजना गरेका छन्।
आप्रवासी महिला कामदार बेपत्ताको विषयमा गम्भीरतापूर्वक छानबिन नभएको भन्दै आलोचना भएपछि राष्ट्रपतिले प्रहरी प्रमुखलाई बर्खास्त गरेका छन्। यही विवादका कारण कानुनमन्त्रीले पदबाट राजिनामा दिएका छन्।
श्रोत : नेपाल खबर
दिनेश गौतम, युरोप
साईप्रस, २३ माघ । तमागं जातिहरुको उत्थान ,भाषा र सास्कृतिलाई संरक्षण गरौं, २८५५ औ सोनाम ल्होछार ड्वा ल्हो (सुगुंर बर्ग) भब्यताका साथ सफल पारै भन्ने नाराका साथ ल्होछार धामाका २०१९ कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।
युरोपको दक्षिण पुर्व पर्ने साईप्रस देशको लिमासोल भन्ने सहरमा तमागं घेदुगं साईप्रस शाखाको आयोजनामा ल्होछार धामाका २०१९ कार्यक्रम आईतवार सम्पन्न भएको हो ।
तमागं घेदुगं साईप्रसकी अध्यक्ष साग्मु थोकरको सभापतित्व तथा साईप्रस देशको महाबणिज्यदुत डा.राम जिवन पजिंयारको प्रमुख अतिथ्यतामा भएको कार्यक्रममा गैरअवसिय नेपाली सघं साईप्रसका अध्यक्ष सुबास मल्ल लगाएत यहा रहेका विभिन्न सघंसस्थाहरुको प्र्रतिनिधिहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
ल्होछार कार्यक्रमलाई शुभकामना दिदै महाबिणज्यदुत डा. पजिंयारले प्रवासमा रहेका सबै नेपालीहरु एक आपसमा सहयोगी बन्नु पर्नेमा जोड दिएका थिए ।
पछिल्लो समयमा साईप्रसमा नेपालीहरुको सख्यांमा बृद्धि भैरहेको अवस्थामा दलालहरु विभिन्न प्रलोभन दिएर नेपालीहरुलाई ठगिने गरेको जानकारी पाएकोले सचेत रही नेपाली नियोग,सघंसस्थाहरुको सहयोग तथा सम्पर्कमा रहन सबैलाई आग्रह गरेका थिए ।
यस्तै शुभकामना पश्चाप्त भएको सास्कृतिक कार्यक्रममा प्रथम नेपाल आइडल बुद्ध लामाको सांगीतिक प्रस्तुतिले माहोल निकै तातियो। उनले ‘ओइ झुमा झुम्के वालीु, अरे क्यानमु, के भन्ने हाम्रो समयु, रातो टिका निधारमा टल्क्यो टल टलु, सानी नरिसाउन’ लगायतका चर्चित गीत गाएर दर्शकलाई भरपुर मनोरंजन दिदै दर्सक उफारे ।
सानी नारिसाउनु गाउँदा दर्सकको वान्स मोरुले कार्यक्रम स्थल नै गुन्जायमान भयो। दर्शकको भिडबाट आइ लभ यु बुद्द भनेर प्रेम प्रस्ताव राख्ने युवतीको ठुलै जमात देखियो । म्हेन्दोमाया र सेलो गायक सुमन घलेको प्रस्तुति निकै दमदार रह्यो ।
उनले दर्सकलाइ स्टेजमै उतार्न सफल भए, तामांग भेसभुषामा सजिएर आएका म्हेन्दोमाया र सेलो प्रेमी दर्शकहरुको सामुहिक नृत्यले गाउघरको झल्को दिलायो भने स्थानीय कलाकारको नृत्य र गायनले थप मनोरंजन दियो । अतिथि कलाकारद्वयलाई बुद्ध लामा र सुमन घलेलाई सम्मान पत्र र खादा सहित सम्मान गरिएको थियो ।
लिम्बुहरु को न्वागी पर्व सम्पन्न
त्यस्तै २१४६औ सा.मो फाक लो लोसारको अवसरमा शेर्पा केदुक साईप्रसको आयोजनामा अगामी फेरबुरी १० तारिख आईतवार हुने ग्याल्पो लोसार बृहत सांस्कृतिक कार्यक्रम हुने भएको छ । युरोपमा नेपालका शेर्पा जातिहरुको भााषा सस्कृति र रितिरिवाजलाई संरक्षण गर्ने हेतुले कार्यक्रमलाई सफलातका साथ सम्पन्न गर्न लगेको शेर्पा केदुककी सदस्य पेम्बा लक्की शेर्पाले बताएकी छन ।
दिनेश गौतम, युरोप
साईप्रस, २९ पुस । लिम्बु जातिहरुको मौलिक सास्कृतिक सम्पदालाई संरक्षण गरौ भन्ने मुल नाराका साथ युरोपको साईप्रस देशमा लिम्बुहरुले चासोक तांनम् अर्थात न्वागी उत्सव उभौली पर्ब एक कार्यक्रमको आयोजना आईतवार मनाएका छन ।
लिम्बु जातिहरुको सस्था किरात याक्थुगं चुम्लुगं साईप्रसको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा लिम्बु जातिहरुले यो पर्बमा परिश्रमको पल ,विविध अन्नपात र उपयुक्त हावापानी धर्ती वा प्रकृतिसगं सम्बन्धित हुने भएकोले यो पर्ब मनाएको कार्यक्रम सम्योजक सरिता लिगंदेनले जानकारी दिईन ।
किरात याक्थुगं लुम्लुगंको केन्द्रिय महासचिव निरन्ती तुम्बापोको प्रमुख अतिथ्यतामा भएको कार्यक्रममा युरोपको हरेक देशहरुमा नेपालका बिभिन्न समुदायका भाषा सस्कृतिलाई जर्गेना गर्दै नेपालमा पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि बिदेशीहरु माझ नेपाल चिनाउनु पर्ने सहभागिहरुको बताएका थिए ।
चासोक तङ्नाम सांस्कृतिक कार्यक्रम २०७६ भव्यताका साथ सम्पन्न (फोटोफिचर)
चासोक तांनाम अर्थात न्वागी उत्सव कार्यक्रमकी संयोजक सरिता लिगंदेनको संचालनमा भएको कार्यक्रममा जनजाती महासङ्घ इजरायलका सल्लाहकार नयन इम्सोङ लिम्बू ,किरात याक्थुङ चुम्लुङ बहराइनका सल्लाहकार प्रह्लाद लिङ्देन ,किरात याक्थुङ चुम्लुङ राष्ट्रिय सदस्य तथा लिम्बू बिद्यार्थी मञ्चका केन्द्रिय अध्यक्ष फिपराज बेघा, गैरअवसिया नेपाली संघ साईप्रसकी कोषाध्यक्ष सरता चौधरी ,फोटो पत्रकार समिम मिया ,नेपाल मगर सघं साईप्रसका प्रतिनिधि सरु मगर लगाएतहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
दिनेश गौतम
युरोप , साईप्रस /अक्टोबर २४ , युरोपको साईप्रस देशको राजधानि निकोशियमा नेपाली समुदायहरुले दसै बिशेष कार्यक्रम सम्पन्न गरेका छन । साईप्रसमा रहेका विभिन्न नेपाली समुदायका सघंसस्थाको सहयोग तथा गैरअवसिय नेपाली सघं साईप्रसको आयोजनामा भएको कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो । एन.आर.एन.ए. साईप्रसका अध्यक्ष सुबास मल्लको अध्यक्षता तथा अबैतानिक नेपाली दुतावास साईप्रसका कन्सुलेट डा. राम जिवन पंिजयारको प्रमुख अतिथ्यतामा भएको कार्यक्रममा नेपाली समुदायहरुको अवसर र समास्याहरुको बारेमा नेपाल सरकार गम्भिर हुनुपर्नेमा बक्ताहरुले जोड दिएका थिए ।
पछिल्लो समयमा नेपालबाट साईप्रस आउनेहरुको नेपालीहरुको संख्या बढेको र भबिष्यमा समास्या बढन सक्ने भन्दै यसको समयमै समाधन खोजिदिन नेपाल सरकार तथा नेपाली राजदुतावासका प्रतिनिधिहरुलाई बारम्बर आग्रह गरेको कन्सुलेट डा. पंिजयारले जानकारी दिए । साथै उहाले आफुले नेपालीहरुको लागि अवसरको बाटो खोलेको तर यसले अर्कै रुप लिईरहेको भन्दै चिन्ता ब्यक्त गरेका थिए ।
कार्यक्रममा नेपालीबाट आएका चर्चित गायक सुनिल गिरी र तुल्सी शिवाकोटीले आ आफनो गितहरु प्रस्तुत गरेका थिए भने साईप्रसमा रहेका विभिन्न नेपाली कलाकारहरु डान्सर रुप श्रेष्ठ , विश्रान्त जगं शाही ,आधुनिक गायक गौरव नेपाल लगाएतले दर्शकहरुलाई मनोरन्जन दिलाएका थिए ।
एन.आर.एन.ए. साईप्रसकी महिला संयोजक जसु पुन मगरको स्वागत कार्यक्रममा विभिन्न संघ सस्थाका प्रतिनिधिहरुलाई सम्मान गरिएको थियो भने कार्यक्रमबाट उठेको पैसालाई निर्माणाधिन नेपालीहरुको लागि सुरक्षित घर स्थापनाका निम्ती खर्चिने सघंकी कोषाध्यक्ष सरीता चौधरीले जानकारी दिएकी थिईन ।
चैत २९ – साइप्रसमा सेफ हाउस स्थापनाका लागि १ लाख ६६ हजार रुपैयाँ संकलन भएको छ । नयाँ वर्ष २०७५ को अवसर पारेर अवैतनिक वाणिज्य दूतावासको संरक्षण तथा एनआरएन साइप्रसको आयोजनामा सांगीतिक कार्यक्रम गरेर रकम संकलन गरिएको हो ।
यहाँ नेपाली कामदारलाई परेको समस्या समाधान गर्न सेफ हाउस स्थापना गर्न लागिएको एनआरएन साइप्रसका अध्यक्ष सुवास मल्लले बताउनुभयो ।
साइप्रसमा समस्यामा परेका नेपाली कामदार, विद्यार्थीका समस्या बारे साइप्रस हेर्ने इजरायलमा रहेको नेपाली दूतावास तथा नेपाल सरकारका विभिन्न निकायमा ताकेता गरेपनि खासै चासो नदिएको अध्यक्ष मल्लले गुनासो गर्नुभयो ।
संचालनमा आयो Safe House
इजरायलमा रहेको नेपाली दुतावासलाई धेरै पटक पत्राचार गरेपनि कुनै चासो नदिएको चितवन सेवा समाजकी अध्यक्ष जसु पुन मगरले बताउनुभयो ।
सांगीतिक कार्यक्रममा नेपाल आइडलका सागर आले मगर, दिपक राई बान्तवा, लोक पप गायक बिबि मल्ल ठकुरी तथा गायक गौरव नेपाल लगायतका कलाकारले आफ्नो प्रस्तुती दिएका थिए । कार्यक्रमबाट उठेको रकमबाट छिट्टै सेफ हाउस स्थापना गरिने एनआरएन अध्यक्ष मल्लले बताउनुभयो ।
श्रोत : ujyaalo online
समिम मियाँ
भदौ २८, २०७४ साइप्रस । गत शुक्रबारबाट नेपालमा प्रदर्शनमा आएको चलचित्र ‘२ रुपैयाँ’ साइप्रसमा पनि प्रदर्शन हुने भएको छ । सर्वाधिक चचित गीत ‘कुटूमा कुटु सुपारी दाना’ रहेको यो चलचित्र २४ सेप्टेम्बरका दिन लिमासोल स्थित रियो सिनेमा प्लाजामा प्रदर्शन हुने भएको हो ।
साइप्रसमा नेपाली चलचित्र प्रदर्शन हुन लागेको यो नै पहिलो हो । नेपाली चलचित्रको प्रचार तथा प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यले ‘२ रुपैयाँ’ प्रदर्शन गर्न लागिएको आयोजक मध्यका एक ओमि सुरीले बताए ।
भविस्यमा हरेक महिना एक नेपाली चलचित्र प्रदर्शन गर्ने योजना सहित यो चलचित्र प्रदर्शन गर्न लागेको सुरीको भनाई रहेको छ । प्रदर्शनमा ‘२ रुपैयाँ’ हेर्न टिकट ८ युरोतय गरिएको छ ।
असिम शाहको निर्देशन रहेको चलचित्रमा निश्चल बस्नेच, असिफ शाह, बुद्धि तामाङ लगायतको मुख्य भुमिका रहेको छ । चलचित्रको स्वदेश प्रदर्शन भने सोचे जस्तो सुखद बन्न सकिरहेको छैन ।
श्रोत : रातोपाटी
साइप्रसमा ‘छ माया छपक्कै’ संगै ‘कबड्डी कबड्डी कबड्डी’
काठमाडौं । साईप्रसमा बसोबास गरिरहेका राष्ट्यिता, लोकतन्त्र र समाजवादमा आस्था राख्ने नेपालीहरुले नेपाली जनसम्पर्क समिति, साईप्रस गठन गरेका छन् । आईतबार साईप्रसको पर्यटकीय शहर लिमासोलमा भएको सम्मेलनमा धादिङ जिल्ला स्थायी घर भएर अहिले साईप्रसमा बसोबास गर्दै आएकी सीता अर्यालको संयोजकत्वमा ११ सदस्यीय समिति गठन हो ।
लोकन्त्रवादी नेपालीलाई एकीकृत गर्दै राष्ट्रियता, लोकतन्त्र तथा समाजवादका आदर्श सिद्धान्त, नीति एवं मूल्य मान्यतालाई आत्मसाथ गर्दै संघीय गणतन्त्र सार्इप्रसका विभिन्न स्थानमा विभिन्न पेशा व्यवसायको सिलसिलामा कार्यरत नेपाली कांग्रेसमा आस्थावान नेपालीहरूलाई गोलबद्ध गर्दै नेपाली कांग्रेसलाई रचनात्मक सहयोग पुर्याउने मुख्य उद्देश्यका साथ समिति गठन भएको अध्यक्ष अर्यालले जानकारी दिईन् ।
नव गठित कार्यसमितिको उपाध्यक्षमा ललितपुरकी माया विष्टलाई चयन गरिएको छ । त्यस्तै महामन्त्रीमा चितवनका राजेन्द्र घिमिरे, सहमहामन्त्री सिन्धुपाल्चोककी पार्वती खड्का र कोषाध्यक्षमा सुनसरीकी लक्ष्मीता गुरुङलाई चयन गरिएको छ । त्यस्तै, सदस्यहरुमा झापाकी शर्मिला श्रेष्ठ सुनसरीकी उर्मिला ओझा र धादिङकी अम्बिका भट्टलाई चयन गरिएको छ । एक जना उपाध्यक्ष र केही सदस्य चयन गर्न अझै बाँकी रहेको अध्यक्ष अर्यालले बताईन् ।
उनले नेपाली काँग्रेसमा आवद्ध रहनेगरी खुलेको जनसम्पर्क समितिलाई आधिकारिकताका लागि काँग्रेस केन्द्रीय कार्यालयमा यथाशक्य चाँडो प्रक्रिया सुरु गर्ने तयारी भईरहेको बताईन् ।
घेदुङका पहिलो अध्यक्ष सिता तामाङ (नानु गोम्जा)
काठमाडाैं ।
तामाङ हरुको आवाजलाई एक ढिक्क बनाउने साझा संस्था हो तामाङ घेदुङ । नेपालबाहेक विश्वमा छारिएर बसेका नेपालीहरुले केन्द्रिय घेदुङको समन्वयमा शाखाहरु खोलिएका छन् । यसै सन्दर्भमा साइप्रसमा पनि नेपाल तामाङ घेदुङ साइप्रस नामक प्रवास शाखा स्थापना गरिएकाे हाे ।
साइप्रसमा भएको नेपाली चेलीहरुको संयुक्त पहलमा घेदुङको जन्म भएको हो । गत अक्टोबर २३, २०१६ मा विशेष कार्यसमिति गठन गरी बैधानिकता दिइएको छ । यसै घेदुङका पहिलो अध्यक्ष हुन सिता तामाङ (नानु गोम्जा) । नानुको जन्म २०४४ श्रावन १४ गते नवलपरासी कावासोतिमा भएको हो ।
उनले २०६० सालमा श्री शिव उच्च मावि कावसोतिबाट एसएलसी उतिर्ण गरे । अहिले उनी रोजगारीका क्रममा विगत चार वर्षदेखि साइप्रसमा छिन् । तामाङ भाषा, धर्म, संस्कृतिको प्रेरकको रुपमा आफ्नो बुवालाई मान्छन् नानु, ।
तामाङ समुदायसँगै आम आदिवासी जनजातिको सवालमा सचेत छिन उनी ।
साइप्रस घेदुङ र मेरो जिम्मेवारी
साईप्रस घेदुङ गठन गर्ने सोच नै अन्तराष्ट्रिय तामाङ संस्थाहरुको गतिविधि देखेर हो । बैदेशिक रोजगारीको शिलशिलामा साइप्रसमा आउनुभएका तामाङ चेली तथा दाजुभाइहरुले पाइरहेका दुःख र समस्यामा परेकाहरुको उद्धार गर्ने संस्थाको मुल लक्ष्य हो ।
सम्पुर्ण तामाङ दाजुभाई तथा दिदिबहिनीलाई एक्यबद्धता गरि तामाङ घेदुङ गठन गर्ने सपना थियो । त्यो सपना मेरै नेतृत्वमा गर्न सफल भयो ।
मेरो कार्य अवधिको पहिलो प्राथमिकतामा साईप्रसमा कार्यरत सबै तामाङ दाजुभाई तथा दिदिबहिनीलाई घेदुङमा सदस्यता बनाउने हो ।
यहाँ आएका सम्पूर्णलाई राम्रै हुन्छ भन्ने छैन । विभिन्न खालका समस्याहरु आइपर्छन, त्यसलाई सहयोग र उद्धार गर्ने यस संस्थाको जिम्मेवारी हो । विदेशी भुमिमा रहेर अरुको संस्कार संस्कृतिले दिक्दर भएको बेला यस घेदुङले बर्षको एकचोटि आउने ल्होछार र संस्कृतिप्रेमीलाई एकरुपता र एकआपसमा शुभकामना, भेटघाट, चिनजान र पहिचान बचाउनलाई साँस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गर्ने हो ।
साईप्रसमा सबैजसो घरयासी कामका लागि आएका महिला दिदिबहिनी छन् । उहाँहरुलाई छुट्टी भनेको बेला मिल्दैन । कम्पनीमा जस्तो साप्ताहिक छुट्टी हुदैन । सबै काम फोन र सामाजिक संजालबाट नै गर्ने हो ।
काम गर्ने थलो टाढाटाढा हुने भएकाले चाहेको बेलामा भेटघट गर्न पनि गाह्रो हुन्छ । बिदेशमा गाह्रो नै छ । यी समस्याको बाबजुद पनि केन्द्रिय घेदुङको नीति,बिधान सम्मत हामीबाट हुन सक्ने र गर्न सक्ने कामहरु गर्ने प्रतिबद्धता गरेका छौ ।
सैलुङअनलाइन टिमसँग गरेकाे सामुहिक कुराकानीमा
साभार : सैलुंग अनलाइन
वसन्त रानाभाट
बार्सिलोना । धेरै कमाउने लक्ष्य बोकेर, विद्यार्थी भिसामा युरोपियन मुलुक साइप्रस आउने नेपाली विद्यार्थी अहिले समस्यामा परेका छन् । अध्ययनका लागि ८ देखि १० लाखसम्म खर्च गरी साइप्रस आएका विद्यार्थी समस्यामा परेका हुन् ।
एकातर्फ काम पाउन कठिन हुँदै जानु, अर्कोतर्फ कलेज फी बुझाउन र भिसा नवीकरण प्रक्रियामा घरबाट नै रकम मगाउनुपर्ने बाध्यताका कारण विद्यार्थीका समस्या बढ्दै गएका छन् ।
कन्सल्टेन्सीको आश्वासन र साइप्रस मोह
साइप्रस आएका विद्यार्थीको भनाइअनुसार अमेरिका, क्यानडा, अस्ट्रेलिया, बेलायतजस्ता मुलुकमा अध्ययनका लागि थुप्रैपटक कोसिस गर्ने तर विफल भएपछि यता आउने गरेको बुझिएको छ ।
सीधै साइप्रसलाई अध्ययनको गन्तव्य बनाएर आउने भन्दा अन्य देशमा पुग्ने लामो कसरत विफल भएपछि मात्र साइप्रसलाई रोजेको धेरैको अनुभव छ । देशमा बेरोजगार भएर बस्नुपर्दा एकपटक विदेश त पुगी हेरौँ भन्दै साइप्रस छिरेकाको पनि कमी छैन ।
साइप्रसप्रति मोह जाग्नुमा नेपालका कन्सल्टेन्सीको झुटो आश्वासन पनि रहेको छ । प्रत्येक महिना ८ देखि ९ सय युरोसम्म, कमाउन सकिने भन्दै झुटो प्रचारमा परेपछि अलिअलि भए पनि कमाई गरौँ भन्दै विद्यार्थी साइप्रसतिर आकषिर्त भएको पाइन्छ ।
कतिपय कन्सल्टेन्सीले त अब साइप्रस छिटै सेन्जेन देशमा पर्ने र युरोपका सबै ढोका खुल्ने भन्दै लालच देखाउने गरेको समेत पीडित विद्यार्थी बताउँछन् । अन्ततः मध्यम वर्गीय विद्यार्थी ८ देखि १० लाखको जोखिम मोल्दै, पढ्ने र कमाउने सपना बुन्दै ऋण नै काढेर साइप्रस छिरेको पाइन्छ ।
कामको सम्भावना ज्यादै न्यून
साइप्रसमा नेपाली विद्यार्थीलाई कामको अवसर कम हुँदै गएको छ । विद्यार्थीको हकमा प्रत्येक हप्ता २० घन्टा काम गर्न पाइने नियम भए पनि युरोपियन मुलुकका नागरिक साइप्रसमा पुगेर काम गर्न थाले पछि विद्यार्थीलाई अवसर कम भएको हो ।
सन् २००८ देखि साइप्रसमा बसी अध्ययन गर्दै आएका म्याग्दीका विरेन पुनले कामको अवसर ज्यादै न्यून हुँदै गएको बताउँछन् । भन्छन्, ‘आजभोलि रोमानियन बुलगेरियन, पोलिसहरू साइप्रसमा आएर काम गर्न थालेका छन्, उनीहरूलाई नै काममा प्राथमिकता छ, हामीसँग सीप पनि हुँदैन, त्यसमाथि यहाँ गि्रक भाषाको प्रयोग हुन्छ त्यसैले अवसर कम छन् ।’
पहिलेदेखि नै साइप्रस आएका केही नेपाली विद्यार्थीले भने होटल, रेस्टुरेन्ट तथा कृषिमा अवसर पाएका छन् ।
अध्ययनका लागि साइप्रस आएका विद्यार्थीले ६ महिनापछि मात्र काम गर्ने अधिकार पाउने गरेका छन् । पढाइलाई माध्यम बनाएर कमाउन भनी आएका विद्यार्थी ६ महिनासम्म कामको अनुमति समेत नपाउँदा झनै चिन्तित बनेको पाइन्छ ।
मुस्किलले काम नै पाएको खण्डमा पनि कमाइ भने ज्यादै न्यून रहेको छ । करिब पाँच सय युरोसम्म कमाई हुने साइप्रसस्थित विद्यार्थी बताउँछन् ।
नेपालबाट कलेज वा युनिभर्सिटीमा एक वा बढीमा दुई सेमेस्टरसम्म फी तिरेर आउने गरेका विद्यार्थी बाँकी अध्ययन पूरा गर्न पनि रकमको आवश्यक भएको हुँदा समस्यामा परेका हुन् । अन्ततः घरबाट नै रकम मगाएर पढ्नुपर्ने बाध्यता रहेको पीडित बताउँछन् ।
भिसा नवीकरण गर्दा रकम मगाउनुपर्ने
अध्ययनका लागि साइप्रस आएका विद्यार्थीले हरेक वर्ष भिसा नवीकरण गर्न साइप्रसभन्दा बाहिरबाट रकम मगाउनुपर्ने बाध्यता रहेको छ ।
विगत ८ वर्षदेखि नै अध्ययन गर्दै आएका म्याग्दीका पुन भन्छन्, ‘आफ्नै पैसा बैंकमा भए पनि चल्दैन, एप्लाई गर्दा आठ सय युरोभन्दा माथिको रकम साइप्रसभन्दा बाहिरबाट विद्यार्थीको एकाउन्टमा हालेको देखाउनुपर्छ ।’ करिब २ वर्षदेखि लागू भएको यो नियमले परिवारलाई समेत चिन्तित बनाएको पुन बताउँछन् । ‘छोराछोरीले कमाएर पठाउलान् भन्दा उल्टै बाबुआमासँग पैसा माग्नुपरेको छ,’ उनले भने ।
प्रत्येक वर्ष नवीकरण गर्नुपर्ने भिसा आवेदन दिनुअघि कलेज वा युनिभर्सिटीमा लाग्ने आफ्नो बाँकी रकम सबै बुझाउनुपर्ने हुँदा विद्यार्थीले नवीकरणका बेला मोटो रकम खर्च गर्दै आएका छन् ।
विद्यार्थी आउन थालेको कहिलेबाट ?
मुख्यतः सन् २००४ देखि ठूलो संख्यामा नेपाली विद्यार्थी साइप्रस आउन थालेको यहाँका नेपाली बताउँछन् । पहिले पनि आठ लाख रुपैयाँसम्म खर्च गर्दै अध्ययनका लागि विद्यार्थी साइप्रस आएका थिए । तर कलेज वा युनिभर्सिटीअनुसार फरक-फरक रकम लागेको उनीहरूको भनाइ छ ।
सन् २००४ मा युरोपियन युनियनमा साइप्रस छिरेदेखि नै नेपालका कन्सल्टेन्सीले अब सेन्जेन बन्छ भन्दै पहिलेदेखि नै प्रचार सुरु गरेको पुराना विद्यार्थी बताउँछन् । साइप्रसमा हाल नेपाली विद्यार्थीको संख्या सयौँमा सीमित रहेपछि पहिले भने २-३ हजारको हाराहारीमा रहेको पुराना विद्यार्थीको अनुमान छ ।
तर, त्यो संख्या सन् २०१२ मा ह्वातै घटेर सयौँमा झरेको बताइन्छ । कामको समस्या त कतिपयले आफ्नो अध्ययन पूरा गरेर नेपाल फर्केपछि साइप्रसमा नेपाली विद्यार्थी संख्या कम भएको थियो ।
८० प्रतिशत नेपाली विद्यार्थी राजधानी निकोसियाका कलेज तथा युनिभर्सिटीमा आएर अध्ययन गरेका थिए । निकासियामा रहेका साइप्रस कलेज, अमेरिकन कलेज, ग्लोबल कलेज, कासा कलेज, युनिभर्सिटी अफ निकोसिया, युरोपियन युनिभर्सिटी अफ साइप्रस र अन्य ठाउँ पनि केही नेपालीले अध्ययन गरे ।
फेरि अहिले आएर झुटो प्रलोभनमा परी लाखौँ रुपैयाँ खर्च गर्दै साइप्रस आउने, नयाँ विद्यार्थीको संख्या दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको छ ।
स्विडेन र पोल्यान्ड छिर्ने
साइप्रसमा अध्ययनका लागि आएका कतिपय विद्यार्थी पोल्यान्ड र स्विडेनमा भिजिट भिसा लगाई युरोपका अन्य देश पनि भित्रिएका छन् । आफूले अध्ययन गरेको कलेज वा युनिभर्सिटीमा भ्याकेसन हुँदा कलेजबाट लेटर झिकाएर केही दिनका लागि भिजिट भिसा लगाई पोल्यान्ड र स्विडेन हुँदै विद्यार्थी बाहिरिएको बताइन्छ । सबै आवेदकले भिसा नपाउने हुँदा, थोरैको संख्यामा मात्र नेपालीले यसरी साइप्रस छोडेका थिए ।
साइप्रसबाट बेलायतको पनि भिसा बढी लाग्ने गरेको पाइन्छ । तर, बेलायतमा अवैधानिक रुपमा बस्ने कुनै आधार नभेटेपछि पुनः साइप्रसमा नै र्फकने गरेको विद्यार्थी बताउँछन् । बेलायततिर आफन्त हुनेहरू मात्र प्रायः साइप्रसबाट घुम्न जाने गरेको भेटिन्छ ।
अवैधानिक काम गर्दा जरिवानादेखि डिपोर्टसम्म
साइप्रसमा अवैधानिक रूपमा काम गर्दा जरिवानादेखि डिपोर्टसम्मको सजाय रहेको छ । हप्तामा २० घन्टा मात्र कामको अनुमति पाएका विद्यार्थीले अवैधानिक रुपमा काम गर्ने गरेको नेपाली बताउँछन् । वैधानिक रुपमा कन्ट्रयाक गरेर काम दिँदा कर र इन्सुरेन्समा बढी खर्च देखिने हुँदा केही रोजगारदाताले जोखिम नै मोलेर अवैधानिक काम दिने गरेका छन् ।
अवैधानिक रुपमा काम गरेको अवस्थामा फेला परेमा पहिलोपटक ३४१ युरो, दोस्रोपटक ८५४ युरो वा डिपोर्टसम्म र तेस्रोपटक भने डिपोर्ट नै निश्चित भएका विद्यार्थी बताउँछन् । कामदारका लागि जरिवाना रकम थोरै भए पनि काम दिने रोजगारदाताले भने ५ देखि ८ हजार युरोसम्म जरिवाना तिर्नुपर्ने नियम छ ।
त्यसैले यसरी काम पाउन पनि ज्यादै मुस्किल देखिन्छ भने अर्कोतर्फ अवैधानिक रुपमा काम गर्दा गर्दै समातिएको खण्डमा भिसा नवीकरणमा समेत विद्यार्थीलाई अप्ठेरो हुने बताइन्छ ।
कमाउने सोचमा साइप्रस नआउनुहोस्
साइप्रसमा लामो समयदेखि बस्दै आएका विद्यार्थीले कमाउने सोच राख्दै अध्ययनका लागि साइप्रस नआउन अनुरोध गरेका छन् । अध्ययनको पछाडि काम पनि जोडिने हुँदा, दिन प्रतिदिन कठिनाई हुँदै गएपछि यस्तो अनुरोध गरेका हुन् ।
राजधानी निकोसियामा होटल म्यानेजमेन्टमा अध्ययन गरिरहेका एक विद्यार्थीले भने, ‘आठ-दश लाख खर्च गरेर विदेश आएपछि घरका लागि केही गर्छु भन्ने सबैलाई हुन्छ, फेरि त्यो अवस्था नै नभएपछि, नआउन नै अनुरोध गर्छु ।’
साइप्रस अध्ययनका लागि नराम्रो होइन । तर, हामीजस्ता किसानका छोराछोरीलाई ऋण गरेर पढ्न मुस्किल छ । ऋण गरेर यता आएर मात्र भएन, फेरि घरबाट नै पैसा मगाउनुपर्ने भएपछि किन आउने ?’ उनले थपे ।
