होम कार्की/ कान्तिपुर दैनिक
सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको बिमालाई एकद्वार बनाउन भन्दै म्यादी जीवन बिमा गर्नुपर्ने प्रावधानलाई हटाउने तयारी गरेको छ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगार ऐन–२०६४ लाई संशोधन गर्न बनाएको विधेयकमा जीवन बिमालाई हटाउने प्रस्ताव गरेको छ ।
श्रम मन्त्रालयले यो विधेयकलाई अन्तरिम रूप दिई कानुन मन्त्रालयमा पठाउने तयारी गरेको हो । मन्त्रालयले राखेको यो संशोधन पारित भएमा श्रमिकले प्रत्येक दुई–दुई वर्षमा जीवन बिमा गर्नुपर्ने बाध्यकारी व्यवस्था हट्नेछ ।
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शरतसिंह भण्डारीले श्रमिकले पाउने कल्याणकारी सेवा र राहत रकम नघट्ने गरी बिमाको व्यवस्थालाई एकद्वार प्रणालीमा लैजान लागेको बताए । ‘वैदेशिक रोजगारमा जाने श्रमिकले कल्याणकारी सेवाका लागि अलग अलग रूपमा रकम तिर्नुपरेको छ । यसलाई व्यवस्थित बनाई बिमाबाट पाउने सुविधालाई कल्याणकारी कोषबाटै थप गर्न लागिएको हो,’ उनले भने, ‘एकद्वार प्रणालीमा लैजाँदा श्रमिकको रकम पूर्ण उपयोग गर्न सकिनेछ । यो रकम श्रमिकको हितमा उपयोग गर्न सकिनेछ ।’
अहिले श्रमिकले श्रम स्वीकृति र पुनः श्रम स्वीकृति लिन म्यादी जीवन बिमा उमेरका आधारमा तीन हजार पाँच सयदेखि ५ हजार ५ सय रुपैयाँ बुझाउनुपर्छ । श्रमिकको कल्याणकारी कोषका लागि एक हजार पाँच सयदेखि दुई हजार पाँच सय रुपैयाँ र सामाजिक सुरक्षा कोषका लागि मासिक दुई हजार रुपैयाँ जम्मा गर्नुपर्छ ।
जीवन बिमाबापत भने श्रमिकले दुई वर्ष ६ महिनाका लागि रकम बुझाउनुपर्छ । तर, दुईवर्षे करारपत्र समाप्त हुनेबित्तिकै फेरि पुनः श्रम स्वीकृति गर्ने बेला दुई वर्ष ६ महिनाको शुल्क बुझाउनुपर्छ । यसरी एक जना श्रमिकले करारपत्र नवीकरण गर्ने बेला हरेक दुई वर्षमा ६ महिनाको बढी शुल्क तिर्नुपरिरहेको छ । यो बिमालाई हटाउन ट्रेड युनियन र गैरआवासीय नेपाली संघले सरकारलाई दबाब दिँदै आएका छन् ।
श्रम स्वीकृतिको अवधिभित्र श्रमिकको मृत्यु भएमा जीवन बिमाबापत १४ लाख रुपैयाँ राहत रकम पाउने व्यवस्था छ । यसका लागि श्रमिकले ३ हजार ९ सय मात्रै शुल्क बुझाएको हुन्छ । तर, कल्याणकारी कोषमा १ हजार ५ सय रुपैयाँ तिरेको श्रमिकले १० लाख रुपैयाँ राहत रकम, मृतकका सन्तानलाई १२ कक्षासम्म छात्रवृत्ति, त्रिभुवन विमानस्थलदेखि घरसम्म शव ढुवानी र घाइतेको उपचार तथा परिवारको उपचार खर्च व्यहोर्दै आएको छ ।
वैदेशिक रोजगार बोर्डका अनुसार गत वर्षमा मात्रै १ हजार १ सय जना मृतकका परिवारलाई क्षतिपूर्ति दिइएको थियो । १ हजार १८० जना मृतकको शवलाई घरसम्म पुर्याइएको थियो । ६ सय ९८ जना घाइते तथा अंगभंग श्रमिकको उपचार गरिएको थियो । विदेशमा अलपत्र परेका ७० वटा शवलाई बोर्डले नै स्वदेश झिकाएको थियो ।
साइप्रसमा आधिकारिक रुपमा भिसा लिएर बस्ने नेपाली १४ , ००९ जना रहेको तथ्यांक सार्वजनिक भएको छ। राजधानी निकोसियामा शुक्रबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा आप्रावासन तथा अन्तराष्ट्रिय संरक्षण मंत्री निकोलस आयोनिदिस ले आप्रवासन तथ्यांक र सरकारको आप्रावासन नीति बारे जानकारी दिए।
सन् २०२५ को जुन महिना सम्म को तथ्यांक अनुसार 169,844 जना तेस्रो देशका नागारिक संग valid भिसा छ। वैध आवासिय अनुमति पत्र (भिजा) हुनेमा पहिलो मा रसियन नागरिक छन् जसको संख्या 40,583 रहेको छ भने 15,395 जना ब्रिटिश नागरिक छन्। त्यस्तै नेपाली नागरिक १४ , ००९ जना संग भिजा छ भने चौथो देशमा सिरिया देशका नागरिक 13,541 जना रहेका छन्।
त्यस्तै, भारतिय ११ , ९११, चीन ९,२५४ , फिलिपिन्स ८ , ८६७, युक्रेन ६८२० र इजिप्ट देशका नागरिक ४४७९ जना संग भिजा छ।
अन्य ३६ , ०६० जना भने इजरायल, बेलारुस लगायत देशका नागरिक रहेका छन्।
पत्रकार सम्मेलन मा दिइएको जानकारी अनुसार तेस्रो देशका नागरिकलाई ५ श्रेणीमा वर्गीकृत गरिएको छ जसमध्य घरेलु कामदार भिजा (Domestic work permits) मा 29,659 जना रहेका छन्। त्यस्तै, साधारण कामको भिजा (General work permits) मा 15,451 जना, अन्तराष्ट्रिय संरक्षण (International protection status) पाउनेमा 17,995 जना रहेका छन्।
2023 को जनवरी महिना सम्म को तथ्यांक अनुसार साइप्रसमा २१ , ३१८ घरेलु कामदार थिए, जस मध्य सबै भन्दा ठुलो संख्या नेपाली घरेलु कामदारको थियो। ६,१४८ जना नेपाली घरेलु कामदार थिए तर २०२५ को नयाँ आकडामा नेपाली घरेलु कामदारको संख्या खुलाइएको छैन यदपि यो संख्या ८ – १० हजार पुगेको अनुमान गरिएको छ।
समाचार श्रोत : इन साइप्रस, साइप्रस मेल
०८ मे / साइप्रस
साइप्रसमा एक नेपाली महिलाले आत्महत्या गरेकी छिन्। निकोसियामा गत २९ अप्रिल मंगलबार ३९ वर्षकी नेपाली महिलाले आत्महत्या गरेको प्रहरीले जनाएको छ।
घरेलु महिलाको रुपमा ८ महिना अघि साइप्रस आइपुगेकी ति महिलाले बाथरुममा आत्महत्या गरेको प्रहरीको प्रारम्भिक रिपोर्टमा उल्लेख छ। आत्महत्याको घटनालाई नेपाली कन्सुलेट कार्यालयले पुष्टि गर्दै घटना दुखद भएको बताएको छ।
सिन्धुपाल्चोक घर भै हाउमेडको रुपमा निकोसियाको अरेदु भिलेज मा कार्यरत लामा थर भएकी मृतकको २ बच्चा रहेको बताइएको छ। नेपालमा आफ्नो श्रीमान संगको सम्बन्धमा केहि मनमुटाव रहेकोले कारणले आत्महत्या गरेको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ।
नेपाली कन्सुलेट कार्यालयले मृतकको शव नेपाल पठाउन आवश्यक प्रक्रिया सुरु गरेको छ।
समिम मियाँ
मे ५ / साइप्रस
श्रमिक दिवस मे १ तारिकमा विश्व मजदुर दिवसका रुपमा संसार भर मनाइन्छ। सन् १९१९ मा अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन (आइएलएलो) को स्थापना भए पछि यसले स्थापनाकालदेखि नै श्रमिकहरूको हकअधिकारका लागि काम गर्दै आएको छ। विश्वका धेरै मुलुक आर्थिक समृद्धितर्फ लागेपछि श्रम क्षेत्र विस्तार हुँदै जाँदा श्रमबजारमा श्रमिकको माग बढ्दै गयो। खाडि संगसंगै युरोपमा पनि नेपाली श्रमिकको माग बढ्दै गएको छ। श्रमिकको योगदान, अधिकार र सम्मानका लागि समर्पित दिन भए पनि ओझेलमा परेको श्रमिक कै एउटा वर्ग हो घरेलु कामदार। खाडिका हुन् या साइप्रसका घरेलु कामदार, यो वर्गलाई श्रमिक दिवसले गिज्याइ रहन्छ।
सन् १९६० देखि नै औपचारिक रूपमा आइएलएलोसँग आबद्ध रहेको युरोपेली राष्ट्र साइप्रसमा पछिल्लो केहि वर्ष देखि नेपाली कामदारको माग बढेको छ। खास गरि नेपाली घरेलु कामदारको लागि यो प्रमुख गन्तव्य देश बन्न पुगेको छ । खाडिमा घरेलु कामदार पठाउन नेपाल सरकारले बन्द गरे संगै नेपाली महिलाको लागि साइप्रस मुख्य रोजाइमा पर्ने गरेको हो।
आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा वैदेशिक रोजगार विभागको रेकर्ड अनुसार ५,८९५ जनाले नयाँ श्रम स्वीकृति लिएका छन् भने १,०२० जनाले पुन: श्रम स्वीकृति लिएका छन्। नयाँ र पुन : श्रम लिने को संख्या हेर्दा ६९५० जना साइप्रस गएका छन्। नयाँ श्रम स्वीकृति लिने ५,८९५ मध्य १६२४ जना पुरुष हुन् भने ४,२७१ जना महिला हुन्। पुन: श्रम स्वीकृति लिने मा १९६ पुरुष र ८२४ जना महिला छन्।
२०२५ मार्च १४ देखि अप्रिल १३ सम्म को एक महिना को डाटा हेर्ने हो भने नयाँ श्रम लिने ३५० पुरुष र ५४० महिला छन् यहि समयमा पुन: श्रम लिनेमा २६ पुरुष र १२५ महिला रहेका छन्। नयाँ र पुन: श्रम स्वीकृतिको संख्या एक महिनामा १,०४९ रहेको छ।
साइप्रसमा घरेलु कामदार कति छन् भन्ने २०२५ सम्मको तथ्यांक उपलब्ध नभए पनि २०२३ जनवरी सम्म २१ ,३१८ जना घरेलु कामदार रहेको तथ्यांकले देखाएको छ। जसमध्य सबै भन्दा धेरै नेपाली घरेलु कामदार ६,१४८ जना, फिलिपिन्सका ५४००, श्रीलंका ४६८९, भारत ३२५४ र भियतनामको १,१९२ जना रहेको देखिएको छ।
हरेक घरको आधारस्तम्भ बनेका घरेलु श्रमिकको अनियमित र कठिन दैनिकी
साइप्रसमा करिब २१ ,००० भन्दा बढी वैध रूपमा घरेलु श्रमिकहरू कार्यरत छन् भने १५,००० जति अवैध अवस्थामा काम गरिरहेका छन् भन्ने अनुमान गरिएको छ। घरेलु कामदारको भिसामा आउनेले वृद्दवृद्धा,रोगी बिरामी स्याहार, बालबच्चा हेरचाह , अपाङ्ग, मानसिक सन्तुलन ठिक नभएका व्याक्तिको रेखदेख देखि घरपालुवा जनावर सम्मको स्यहार गर्दै आएका छन्। साथै, दैनिक घरायासी काम सरसफाई, कपडा धुने, आइरन गर्ने, झाडु पोछा, नास्ता देखि रातको खाना पकाउने, सामान किनमेल, गाडि धुने देखि फुलबारी सरफाई सबै गर्नु पर्ने हुन्छ।
अशक्त, अपाङ्ग र वृद्दवृद्धा रेखदेख गर्नेले तिनलाई नुहाई दिने, दिसापिसाब गराइदिने देखि प्याम्पर फेर्ने सम्म, दिनभरि घरायासी काम र रातिभर वृद्द संगसंगै निन्द्रा मारेर बस्नु पर्ने बाध्यता हुन्छ। घरमै आराम गरि रहेका बिरामीलाई सहि समयमा औसधी खुवाउनु, दैनिक ड्रेसिङ्ग गर्नु, सुगर र रक्तचाप नाप्नु, इन्जेक्सन लगाइदिने काम पनि यिनै कामदारले गर्नु पर्छ।
बालबच्चा हेरचाह गर्ने नानी कामदारले दैनिक घरायसी काम र बच्चा संगै खेलीराख्नु पर्छ। भर्खरै जन्मिएको बच्चा हो भने आफ्नो सरसफाई र बच्चा को सरसफाईमा खास ख्याल राख्नै पर्छ। आमाले बच्चा जन्माईदिने मात्र हो बाँकी हुर्काउने काम उही नानी कामदारको हो। यसमा कति घण्टा काम गर्नु पर्छ कुनै हिसाब नै हुदैन।
एउटा परिवारमा काम गर्ने सामान्य हाउसमेडले बिहान ६ बजे देखि राति ९ बजे सम्म सबै काम नसकी कोठा जान नपाइने बाध्यता छ। अझ गाउँघर मा काम गर्ने हाउसमेडले बिहान को घरको काम सकेर खेत बारीमा समेत काम गर्न जानु पर्ने बाध्यता छ। ओलिभ टिप्ने, सिजन अनुसारका तरकारी र फलफुल टिप्ने सम्म को काम गर्न बाध्य पारिएको अनुभव हाउसमेडले गर्ने गरेका छन् जुन सम्झौता विपरित हो।
एउटा परिवार हेर्न भनेर गएको हाउसमेडले सोहि परिवारका अन्य सदस्यका अन्य २ – ३ घर मा काम गर्न लगाइने प्रवृतिले आजित बनेका हाउमेड काममा आएकै केहि महिना मै काम परिवर्तन गर्न खोज्छन्। किनकि एउटा तलब मा २ – ३ घर मा काम गर्नु पर्ने मानसिक र शारीरिक दवाब सबैले झेल्न सक्दैनन्।
केही हाउसमेडले भने यौनउत्पीडनमा परेको गुनासो गर्ने गरेका छन् । शारीरिक सम्बन्ध बनाउन ७० वर्षिय रोजगारदाताले दबाब दिने गरेको एक नेपालीले बताइन। आफ्नो कोठामा निदाएको बेला कोठमा आउने, शरीरमा नकारात्मक तरिकाले छुन खोज्ने, पैसा को प्रलोभनमा पार्न खोज्ने गरेको उनले बताइन। यस बारे उनले नेपाली दूतावास इजरायल र नेपाली मेनपावर कम्पनीलाई पनि जानकारी गराइ सकेकी छन्
के सबै हाउसमेडलाई सधै दुख छ त ?
छिरिङ तामाङ साइप्रस आएको ११ वर्ष भयो। हाउसमेडको रुपमा आएकी तामाङ अहिले सम्म एउटै घरमा कार्यरत छिन् । आउँदा ३१४ युरो तलब लिदै आएकी उनले अहिले ६५० युरो तलब पाँउछिन् । दिनमा ३ घन्टा आराम गर्ने समय र महिनामा २ पटक छुट्टि पनि पाँउछिन् ।
” सबैले उस्तै दुख पा’को छन् भन्न मिल्दैन, तर सेलरी राम्रो हुने हो भने कोहि पनि घर छोडेर अरु देश जानै पर्दैन ।” उनी भन्छिन् ।
काठमाडौ कि पेमा शेर्पा साइप्रसमा ३ वर्ष देखि कार्यरत छिन् । रोजगारदाताले उनलाई ५०० युरो तलब दिने गरेका छन् । सम्झौता अनुसार नै दैनिक ७ घन्टा र हप्तामा ६ दिन मात्र काम गर्न र नेपाली खाना को व्यवस्था गरिएकोमा उनी खुसी छिन् ।
कति हुन्छ तलब ?
साइप्रस सरकारको नियम अनुसार घरेलु कामदारको करार सम्झौतामा मासिक तलब ४६० युरो छ। जसबाट खाना, बसोबास , सोसल इन्सोरेन्स र मेडिकल इन्सोरेन्सको खर्च भनेर यो रकमबाट ३३ % सम्म कटौती गरिन्छ जसले गर्दा उनीहरूको वास्तविक आम्दानी मासिक ३०९ युरो हातमा पर्छ।
सोसल इन्सोरेन्समा मासिक योगदान गरेको पैसा न त फिर्ता पाइन्छ न त त्यसबाट कुनै पनि नेपाली श्रमिकले फाइदा नै पाँउछन।
करार सम्झौता अनुसार प्रतिदिन ७ घण्टा र हप्तामा ६ दिन काम गर्नु पर्ने हो तर वास्तविकतामा अधिकांस घरेलु कामदार हरेक दिन १२-१५ घण्टा काम गर्न बाध्य छन्।
श्रम समर्थकहरूले वर्तमान प्रणालीमा व्यापक सुधार आवश्यक रहेको तर्क गर्छन्। गत डिसेम्बरमा एक पत्रिकालाई दिएको अन्तर्वार्तामा ट्रेड युनियनको छाता संगठन पिईवो का कार्यकारी सचिव मारिना स्टाविन कोउकुले घरेलु कामदारको तलब र रोजगारीको नियम मा परिवर्तन गरिनु पर्ने बताएकी थिइन।
“तलब सहित रोजगारीका सर्तहरू धेरै वर्ष पहिले सहमत भएको साधारण सम्झौतामा आधारित छन् जुन २०/३० वर्षदेखि सुधार भएको छैन। ” कार्यकारी सचिव मारिना ले बताइन्।
साइप्रस को राष्ट्रिय न्युनतम तलब मा अटाएका छैनन् हाउसमेड ।
अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठन (ILO) ले ‘घरेलु कामदार महासन्धि, २०११ (नम्बर १८९)’ मार्फत घरेलु कामदारका लागि अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता स्थापित गरिसकेको छ। तर पनि नेपाल र साइप्रसले हालसम्म अनुमोदन गरेका छैनन्।
साइप्रसमा सन् २०१४ देखि २०२२ सम्म न्युनतम तलब ८७० युरो रहेको थियो भने यसलाई २०२३ को जनवरी र जुन मा बढाएर ९४० युरो पुर्याइयो। २०२४ को जनवरी देखि हाल सम्म न्युनतम तलब एक हजार युरो कायम नै छ। तर हरेक पटक वृद्धिमा घरेलु कामदार, कृषि कामदार र पानी जहाजमा कार्यरत श्रमिकलाई किनारा लगाइदै आएको छ।
घरेलु कामदारको न्यूनतम तलब दशकौ देखि बढेको छैन। तलब कै कारण नेपाली हाउसमेडहरु अवैध बाटो हुदै पोर्चुगल स्पेन जस्ता देश मा जान मानव तस्करलाई हजारौ युरो तिर्ने गरेको यथार्थ जगजाहेर नै छ।
युरोपियन काउन्सिलक विज्ञहरूले बनाएको रिपोर्ट हालै प्रकाशित भएको छ जसमा ‘यी कामदारहरूलाई शोषण र बेचबिखनको जोखिममा पार्छ’ भनिएको छ।
”साइप्रसका अधिकारीहरूलाई आप्रवासी कामदारहरूले साइप्रस र युरोपेली कामदारहरू जस्तै न्यूनतम तलब सहित समान अधिकार र सुरक्षाको प्रत्याभूति सुनिश्चित गर्न उपायहरू अपनाउन आग्रह गर्दछ,” युरोप काउन्सिलको रिपोर्टमा उल्लेख छ।
मानव तस्कर र दुरुपयोगको जोखिम
हालैको रिपोर्टअनुसार, धेरै नेपाली महिलाहरू न्यून तलब, अत्यधिक काम र अमानवीय व्यवहारको शिकार छन्। श्रमिकहरूले ठगी वा शोषणका कारण आफ्नो रोजगारदाता छोड्ने प्रवृत्ति बढ्दो छ। पछिल्लो तीन वर्षमा करिब ३,००० नेपाली घरेलु श्रमिकले आफ्नो रोजगारदाता छाडेका छन्, जसले गर्दा उनीहरू तस्करी गिरोहको चपेटामा पर्ने सम्भावना बढ्दो छ।
यथार्थ पनि यहि हो कि न्यून तलब र अत्यधिक कामले हतास भएका घरेलु कामदारले पोर्चुगल र स्पेन जान जस्तो सुकै जोखिम मोल्न तयार हुन्छन्। लकडाउन हटे संगै टर्कीए शासित उत्तरी साइप्रस बाट टर्की हुदै ‘डन्कि ‘ रुट लिएर पोर्तुगल जाने “मौसम” नै आएको थियो। तर पछिल्लो समय पोर्चुगलले आप्रवासी को लागि प्रवेश बन्द गरे सगैं अहिले साइप्रसबाट ग्रीस, इटाली, स्पेन जाने क्रम जारी छ।
अशक्त, अपाङ्ग र वृद्दवृद्धा रेखदेख गर्ने कामदारले मध्यराति नै घर छोडेर विभिन्न बाटो हुदै साइप्रस छोड्ने क्रम बढे पछि सांसद रिता सुपरमेन ले संसदीय कमिटिमा यस विषयमा चिन्ता जाहेर गरेकी थिइन ।
सुधारको माग
साइप्रसका श्रम अधिकारकर्मीहरू र केही सांसदहरूले घरेलु श्रमिकहरूको अवस्था सुधार्न तत्काल कदम चाल्नुपर्ने माग गरिरहेका छन्।
सांसद रीता सुपरम्यानले भनेकी छिन्, “हामीले रोजगार प्रक्रिया पारदर्शी बनाउनुपर्छ, श्रमिकहरूको तालिम सुनिश्चित गर्नुपर्छ, र उनीहरूको योगदान अनुसार सामाजिक सुरक्षाको व्यवस्था गर्नुपर्छ।”
उनले यस्तो व्यवस्था नेपाल, फिलिपिन्सजस्ता श्रमिक पठाउने मुलुकसँग मिलेर द्विपक्षीय सम्झौताको माध्यमबाट गर्न सकिने सुझाव दिएकी छन्।
घरेलु कामदारहरूको अवस्था सुधार गर्न तीन पक्ष—सरकार, रोजगारदाता र स्वयं कामदारले आ-आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्नुपर्छ।
घरेलु कामदारलाई लक्षित गरि कानुन निर्माण गर्न नेपाल सरकारले पहल गर्न जरुरी छ। कानुनमा सहजता पुर्याउन, गुनासो गर्न, मद्दतको लागि सम्बन्धित निकायमा मातृभाषामा हेल्पलाइन सेवा सुचारु गर्न सकिन्छ। साथै, दुतावास वा कन्सुलर कार्यालयमा श्रम सहचारीको सशक्त उपस्थिति भए समस्या समाधान गर्न सहज हुने र म्यानपावर व्यवसायी संग सम्वन्व्य गर्न सके आधा समस्या समाधान गर्न सकिन्छ।
घरेलु कामदार का लागि मात्र नभई साइप्रस आउने सबै श्रमिकले अनिवार्य ग्रीक वा अंग्रेज़ी भाषाको परीक्षा दिनु पर्ने व्यवस्था बनाउनु पर्छ।
कयौ वर्ष देखि साइप्रसमा स्थापित नेपाली संघसंस्थाले यी समस्या बारे नेपाली दूतावास इजरायल र परराष्ट्र मन्त्रालय को ध्यानाकर्षण गराउदै आएका छन् तर सुधार शुन्य छ।
०२ मे २०२५
गैर-कानुनी रुपमा साइप्रस बस्दै आएका ६ जनालाई साइप्रस प्रहरीले पक्राउ गरेको छ। हिजो बिहिबार लार्नाका स्थित एक निर्माण क्षेत्रको छापामारीमा प्रहरीले ६ जना गैरकानुनी कामदार र ३ जना असाइलम आवेदन दिएका व्यक्ति पक्राउ गरेको हो। ति नौ जनालाई अवैध रोजगारी र अनधिकृत कामसँग सम्बन्धित कसुरको आरोपमा पक्राउ गरिएको हो।
पक्राउ परेका नागरिक कुन देशका नागरिक हुन् भनेर प्रहरीले खुलाएको छैन। गैर कानुनी कामदारलाई रोजगारी दिएको भन्दै रोजगारदातालाई लार्नाका प्रहरी चौकीमा उपस्थित गराइएको थियो।
रोजगारदाताले ६ जनालाई गैर कानुनी कामदार राखेको भन्दै ३६ हजार युरो जरिवाना गरेको छ। प्रहरीले अवैध रोजगारी विरुद्ध लड्न प्रयास जारी रहने बताएको छ।
युरोपेली राष्ट्र साइप्रसमा पछिल्लो केहि वर्ष देखि नेपाली कामदारको माग बढेको छ। खास गरि नेपाली घरेलु कामदारको लागि यो प्रमुख गन्तव्य देश बन्न पुगेको छ । खाडिमा घरेलु कामदार पठाउन नेपाल सरकारले बन्द गरे संगै साइप्रस रोजाइमा पर्ने गरेको हो। साइप्रस सरकारले विभिन्न ९ क्षेत्रमा ६०% जनशक्तिमा तेस्रो देशको कामदार ल्याउन पाउन अनुमति दिए पछि नेपालीको संख्या बढेको हो।
होटेल, रेस्टुरेन्ट, विभिन्न पसल, सुपर मार्केट, बेकरी, निर्माण क्षेत्र लगायत विभिन्न पेशामा नेपाली आउने गरेका छन्।
आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा (2023/07/17 to 2024/07/15) वैदेशिक रोजगार विभागको रेकर्ड अनुसार ५,८९५ जनाले नयाँ श्रम स्वीकृति लिएका छन् भने १,०२० जनाले पुन: श्रम स्वीकृति लिएका छन्। नयाँ र पुन : श्रम लिने को संख्या हेर्दा ६९५० जना साइप्रस गएका छन्। नयाँ श्रम स्वीकृति लिने ५,८९५ मध्य १६२४ जना पुरुष हुन् भने ४,२७१ जना महिला हुन्। पुन: श्रम स्वीकृति लिने मा १९६ पुरुष र ८२४ जना महिला छन्।
अर्को रेकर्ड हेर्ने हो भने २०२५ मार्च १४ देखि अप्रिल १३ सम्म को एक महिना को डाटा हेर्ने हो भने नयाँ श्रम लिने ३५० पुरुष र ५४० महिला छन् यहि समयमा पुन: श्रम लिनेमा २६ पुरुष र १२५ महिला रहेका छन्। नयाँ र पुन: श्रम स्वीकृतिको संख्या एक महिनामा १,०४९ रहेको छ।
साइप्रसमा घरेलु कामदार कति छन् भन्ने २०२५ सम्मको डाटा उपलब्ध नभए पनि २०२३ जनवरी अन्तिम सम्म २१ , ३१८ जना घरेलु कामदार रहेको तथ्यांकले देखाएको छ। जसमध्य सबै भन्दा धेरै नेपाली घरेलु कामदार ६,१४८ जना, फिलिपिन्सका ५४००, श्रीलंका ४६८९, भारत ३२५४ र भियतनामको ११९२ जना रहेको देखिएको छ।
तर हाल सम्म नेपालीको जम्मा जनसख्या कति छ भन्ने यकिन तथ्याङ्क नेपाली दुतावास वा कन्सुलेट संग भने उपलब्ध छैन।
साइप्रसमा रहेका किराती समुदायले उभौली पर्व मनाउने भएका छन्। आगामी मे ११ तारिखमा लिमासोल-निकोसिया हाइवेमा अवस्थित ट्रिकिस प्यालेस हलमा एक सांस्कृतिक कार्यक्रम गरि मनाइने बताइएको छ।
किराँती समुदायको राष्ट्रिय पर्व उभौलीको अवसरमा आयोजना हुन लागेको “साकेला बृहत सांस्कृतिक तथा सांगीतिक कार्यक्रम” को तयारी भै रहेको संस्थाका अध्यक्ष नविन राईले जानकारी दिए। किरात राई यायोक्खा साइप्रसले आयोजना गर्न लागेको कार्यक्रममा मौलिक र सांस्कृतिक झाँकी प्रस्तुत गरिने बताइएको छ।
किराँती संस्कार, संस्कृति र मौलिक खानाका परिकार समेत को अनुभव लिन सकिने गरि व्यवस्था गरिएको आयोजकले जनाएको छ। किराँती संस्कृति अनुसार ढोल झ्याम्टा बजाउदै साकेला शिली नाँच प्रस्तुत गरिने बताइएको छ। साथै, स्थापित विभिन्न संघसंस्थाका कलाकारले पनि आफ्नो सांगीतिक प्रस्तुति दिने तयारी रहेको आयोजकले जनाएका छन्।
कार्यक्रममा सहभागी हुन साइप्रसका सबै मुख्य सहरबाट बसको व्यवस्था गरिएको छ।
सन् २०१७ मा स्थापित यस संस्थाले हरेक वर्ष कार्यक्रम गर्दै उभौली पर्व मनाउदै आएका छन्।
घरेलु कामदारको लागि गरिने करार सम्झौताको पत्र तल उल्लेख गरिएको छ । साइप्रस सरकारले अपडेट गरेको नयाँ कन्ट्रयाक यो हो । अहिले अंग्रेजी मा उपलब्ध छ भने नेपाली भाषा मा पनि छिटै अपलोड गर्नेछौ
तपाइँ लाई आवश्यक परे यहाँ बाट डाउनलोड गर्न सकिन्छ ।
Cyprus Domestic worker Contract paper
गण्डकी। वैज्ञानिक एवं राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रका संस्थापक डा महावीर पुनलाई रु ५० हजार राशिको ‘रत्न–श्रेष्ठ राष्ट्रिय पुरस्कार’ प्रदान गरिएको छ।
‘रत्न–श्रेष्ठ पुरस्कार गुठी’ बागलुङद्वारा आज आयोजित पुरस्कार समर्पण समारोहमा गुठीका संस्थापक संरक्षक प्रेम छोटाले पुनको अनुपस्थितिमा केन्द्रका प्रतिनिधि इन्द्र वलीलाई नगदसहित, दोसल्ला र सम्मानपत्र प्रदान गरेका हुन्।
केन्द्रद्वारा प्रकाशित पुनको पुस्तक ‘महावीर पुन सम्झना, सपना र अविरल यात्रा’का लागि पुरस्कार प्रदान गरिएको गुठीले जनाएको छ। राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रको स्थापना, रोजगारी सिर्जना, नवप्रवर्तनका क्षेत्रमा गरेका अनुकरणीय कामले उनि परिचित छन्। त्यसैगरी यस वर्षको ‘धवलागिरि प्रतिभा पुरस्कार’ साहित्यकार जगन्नाथप्रसाद लम्साललाई प्रदान गरिएको छ। उहाँको काव्यकृति ‘सहधर्मिणी’का लागि उक्त पुरस्कार प्रदान गरिएको गुठीले जनाएको छ। उक्त पुरस्कारको राशि रु १५ हजार रहेको छ।
त्यसैगरी रु २५ हजार राशिको ‘जगतचन्द्र स्मृति राष्ट्रिय पुरस्कार–२०८१’ पाल्पाका साहित्यकार चोलेश्वर शर्मालाई प्रदान गरिएको छ। रत्न–श्रेष्ठ पुरस्कार गुठीको संरक्षकत्वमा सञ्चालित जगतचन्द्र स्मृतिकोषका तर्फबाट प्रदान गरिने उक्त पुरस्कारको राशि रु २५ हजार रहेको छ। शर्माको निबन्ध सङ्ग्रह ‘सगरमाथा एक पहाडको नाम होइन’लाई पुरस्कार प्रदान गरिएको गुठीका सदस्यसचिव महेशचन्द्र प्रधानले जानकारी दिए।
सोही समारोहमा बागलुङ नगरपालिका–४ कुँडेलस्थितस्थित मुक्तिनाथ वेद विद्याश्रम संस्कृत विद्यालयका छात्र रामकृष्ण सुवेदीलाई ‘गुरु गणेश स्मृति पुरस्कार’ प्रदान गरिएको थियो। बागलुङका गणेशप्रसाद र विष्णुकुमारी श्रेष्ठको स्मृतिमा गुठीमा स्थापित उक्त पुरस्कारको राशि रु दस हजार रहेको छ। गुठीले हरेक दुई वर्षमा पुरस्कार प्रदान गर्दै आएको छ।
साहित्यकार एवं संस्कृतिकर्मी प्रेम छोटाले आफ्नी आमा रत्नकुमारी श्रेष्ठको स्मृतिमा विसं २०३४ मा पुरस्कार कोष स्थापना गरेका थिए। ‘रत्न–श्रेष्ठ पुरस्कार गुठी’लाई देशकै जेठोमध्येको एक पुरस्कार संस्था मानिन्छ। भाषा, साहित्य र संस्कृतिको उत्थानमा समर्पित स्रष्टाको सम्मानका लागि पुरस्कार गुठी स्थापना गरिएको संस्थापक संरक्षक छोटाले बताए। दिवङ्गत रत्नकुमारी श्रेष्ठको ११७औँ पुण्यतिथि र ४८औँ स्मृति दिवसको अवसर पारेर पुरस्कार वितरण गरिएको गुठीले जनाएको छ।
श्रोत : www.dcnepal.com
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले नेपाललाई दिइने जैविक विविधता संरक्षण र वित्तीय संघीयता सहयोग रोक्ने कारण खुलाएका छन्। उनले उक्त रकमलाई ‘ठगी’ भएको भन्दै सहयोग रोकेको बताएका छन्। २० जनवरी २०२५ मा दोस्रो पटक अमेरिकी सत्ता सम्हालेका ट्रम्पले ३९ मिलियन डलरको अनुदान स्थगित गर्ने कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरेका थिए। यसले नेपालमा जैविक विविधता संरक्षणका लागि १९ […]
श्रोत : www.janaboli.com
