सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं– नेपाल औषधि उत्पादक संघ (एपोन) को आगामी साधारणसभामा नयाँ कार्यसमिति चयनका लागि तीव्र प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ। 

संघको साधारणसभा यही साउन १९ गते काठमाडौंमा हुँदै छ। साधारणसभाको दिन नजिकिँदै जाँदा संघको नेतृत्वमा को आउने हो भन्ने चर्चा पनि चल्न थालेको छ। 

यसपटक संघको संशोधित विधानअनुसार १३ सदस्यीय कार्यसमिति निर्वाचित हुनेछ। विधान संशोधन गरेर एक कार्यसमिति सदस्य र एक सचिव पद थपिएको छ। 

संघको अध्यक्ष पदका लागि पछिल्लो समय तीन जना उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा देखिएका छन्। अध्यक्ष प्रतिस्पर्धामा विप्लव अधिकारी, प्रभावत रुंगटा र सन्तोष बराल रहेका छन्।

पूर्व अध्यक्षहरुले सहमतिको प्रयास गरिरहे पनि अझैसम्म एक जनाको नाममा सहमति नजुट्दा नयाँ कार्यसमितिको लागि अध्यक्षमा कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ। यद्यपि अन्तिम समयमा अध्यक्षका तीन प्रतिस्पर्धीहरुबीचमा सहमति हुने आकलन संघका पूर्व अध्यक्ष तथा सदस्यहरुले गरेका छन्।

अध्यक्षका प्रतिस्पर्धीमध्ये विप्लप अधिकारी यसअघि दुई कार्यकाल महासचिव भइसकेका छन्। प्रभात रुंगटा हालका वरिष्ठ उपाध्यक्ष हुन् भने सन्तोष बराल उपाध्यक्ष हुन्।

अध्यक्षको प्रतिस्पर्धामा रहेका तीनै जना आ-आफ्नो पक्ष बलियो भएको दाबी गरिरहेका छन्।

के भन्छन् अध्यक्ष पदका दाबेदारहरू? 
विगत पाँच कार्यकालदेखि उत्पादकको हकहित र संघको कार्यमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिँदै एक कार्यकाल सदस्य, तीन कार्यकाल कोषाध्यक्ष र हाल वरिष्ठ उपाध्यक्ष भएकाले आफू अध्यक्षको एक मात्र उम्मेदवार भएको र साथीहरूले पूर्ण सहयोग गर्ने रुंगटा बताउँछन्।

एक कार्यकाल सदस्य र तीन कार्यकाल उपाध्यक्ष भएर संघको सम्पूर्ण कामकारबाहीमा विशेष भूमिका निर्वाह गरेको, साथै संघको संगठनात्मक विकास र अन्य संघहरूसँगको सम्बन्धमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेकोले आफू अध्यक्षको भूमिकाका लागि योग्य भएको तर्क गर्छन् बराल।

एक कार्यकाल सदस्य र दुई कार्यकाल महासचिव हुँदै अघिल्लो निर्वाचनमा अध्यक्षमा पराजित भएर अध्यक्ष हुने योग्यता प्रस्तुत गरिसकेको बताउँछन् अधिकारी। उनले पदमा हुँदा वा नहुँदा पनि संघका प्रत्येक कार्यक्रम, नीति, विधान र लबिङमा विशेष तथा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको दाबी गर्दै यस पटक आफ्ना मित्र रुंगटा र बरालबाट पूर्ण सहयोगको अपेक्षा रहेको पनि बताए।

संघको दुई महिनाअघि चितवनमा भएको विशेष सभामा अध्यक्षका दाबेदारहरूबीच गोप्य छलफल भएको थियो। तर, तीनै जना दाबेदारहरू एक दिनअगावै भेटघाट गरी छलफल गर्दा पनि निचोडमा नपुगेको खबरले अध्यक्षमा चुनाव हुने अड्कल अन्य औषधि उद्योगीहरूले गरेका छन्।

हालका अध्यक्ष महेश प्रसाद प्रधान र निवर्तमान अध्यक्ष प्रज्वलजङ्ग पाण्डेले तीन जनाबीच चुनाव भएमा दुई जना होनहार र योग्य व्यक्ति, जसले संघलाई राम्रोसँग बुझेका छन् र संघको गरिमा अक्षुण्ण राख्न सक्षम छन्, उनीहरूलाई गुमाउनुपर्ने अवस्था आउने भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे।त्यसैले, सकेसम्म चुनाव हुन नदिने पक्षमा रहेको र यसका लागि जुनसुकै प्रकारको योगदान र सहयोग दिन तयार रहेको अध्यक्ष प्रधान र निवर्तमान अध्यक्ष पाण्डेले बताइरहेका छन्।

संघका पूर्व अध्यक्ष शंकर घिमिरेले ती तीनै जना संघका हिराहरू भएको बताउँदै आफूलगायत सबै पूर्व अध्यक्षहरूले सहमतिबमोजिम जाने प्रयास गर्ने बताए।

अर्का पूर्व अध्यक्ष तथा उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्व उपाध्यक्ष उमेशलाल श्रेष्ठले तीनै जना आफ्ना अत्यन्त प्यारा भाइहरू भएकोले कसलाई बस भन्ने र कसलाई उठ भन्ने भन्नेमा धर्मसंकट रहेको बताए। अहिले प्रतिस्पर्धामा देखिएका तीनै जना योग्य उम्मेदवार तथा अध्यक्ष हुन सक्षम रहेको उनको भनाइ छ।

त्यसैगरी, उत्पादकका पूर्व महासचिव तथा उद्योग परिसंघका पूर्व अध्यक्ष हरिभक्त शर्माले तीनै जना उद्योगीले आफूलाई संघको अध्यक्ष हुन योग्यता धेरैपटक प्रस्तुत गरिसकेकोले सहमतिको विकल्प नरहेको बताए।

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

Kathmandu: MP Gyanendra Shahi has claimed that the e-commerce company he co-founded is the first or possibly the second platform of its kind in Nepal. In a recent podcast interview, Shahi said that the platform, KTM Buzz, which he launched with friends in 2017, is among the earliest e-commerce ventures in the country.

However, TechPana Fact Check has verified that this claim is misleading. While it is true that Shahi helped launch KTM Buzz, numerous e-commerce platforms had already been op…
सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

दिनभरि स्वास्थ्य चौकीमा बिरामी हेर्दै, रिपोर्ट बनाउँदै, औषधि व्यवस्थापन लगायत प्रशासनिक काम गर्दागर्दै दिन बितिसकेको थियो। घर फर्केपछि अधुरो प्रतिवेदन र प्रशासनिक काम सक्न बेलुका ६ बजे खाजा खाएर ल्यापटपमा काम गरिरहेकी थिएँ, राति १० बजिसकेको रहेछ- थाहा नै भएन। परिवारले ‘खाना चिसो भयो’ भन्ने आवाज २–३ पटक सुनें तर वास्ता गर्न भ्याइनँ। पछि खाना खाएर फेसबुक स्क्रोल गरिरहेकी थिएँ। सम्माननीय संघीय स्वास्थ्य मन्त्रीज्यूको भाषणले फेसबुक रंगिएको देखियो।

‘स्वास्थ्य चौकीका कर्मचारीहरू गर्मीमा शीतलता ताप्ने र जाडोमा घाम ताप्ने मात्रै भए।’

यो अभिव्यक्ति सुन्दा लाग्यो- हामीले स्वास्थ्य सेवा होइन, घाम ताप्ने तालिम लिइरहेका रहेछौं।

मन्त्रीज्यू, तपाईं युवा नेता हो, हामीले आशा गरेर मन्त्रालय सुम्पिएको हो। तर तपाईंको शब्दमा तथ्यमाथि आँखा चिम्लेर गरिएको व्यङ्ग्य देखियो। अभिव्यक्ति तथ्यमा आधारित भएको भए स्वीकार्ने थियौं, तर कुनै अनुसन्धानमा आधारित थिएन। नीतिगत काम निर्णय गर्ने जिम्मेवारी पाएको व्यक्तिले यति हल्का टिप्पणी गर्नु भनेको हामी कहाँ पुग्ने भन्ने सोच्नुपर्ने बेला हो।

स्वास्थ्यकर्मीहरूको सेवा यत्तिमै सीमित छैन। आउनुहोस्, तपाईंको जानकारीका लागि केही तथ्यहरू राखौं:

स्वास्थ्यकर्मीहरूको दिनचर्या र योगदान

१. जनस्वास्थ्य प्रवर्द्धन
शहर तथा गाउँघरमा बिहान ५ बजे उठेर जनतालाई मोर्निङ वाक गराउन सिकाउने, योगा गराउने, पोषण र आहार-विहारका गतिविधि गराउने, स्वास्थ्य शिक्षा र सरसफाइ अभियान चलाउने, यी सबै काम मन्त्रीज्यूका नीति र भाषणले होइन, बुट चोइटिने गरीकाम गर्ने स्वास्थ्यकर्मीले गर्छन्।

२. रोग प्रतिरोधात्मक सेवा
घर–गाउँ पुगेर खोप सेवा, छुटेकाहरूको पुनः खोजी अभियान, खतरनाक रोगहरूको निगरानी, रिपोर्टिङ—यी सबै नियमित सेवाका साथै महामारीमा जोखिम लिएर अभियान चलाउने पनि स्वास्थ्यकर्मी नै हुन्। कोरोना र डेंगु नियन्त्रण अझै ताजा उदाहरण हुन्।

३. सुरक्षित मातृत्व सेवा
बिकट गाउँघरमा रातको १२ बजे न्यानो अछ्यान छोड्दै, बाढी, पहिरो, खोला, जङ्गली जनावरको पर्वाह नगरी पैदल यात्रा गर्दै सुत्केरी तथा गर्भवती आमालाई सुरक्षित प्रसूति सेवा दिन पुग्ने को होलान?

४. नसर्ने रोग कार्यक्रम
उच्च रक्तचाप, मधुमेह, क्यान्सरजस्ता रोगको स्क्रिनिङ, परामर्श, जीवनशैली सुधारका कार्यक्रमहरू चलाउने को हुन्?

५. आपतकालीन सेवा
भूकम्प, महामारी, डेंगु, बाढीपहिरोमा घाइतेको उद्धारमा अग्रपङ्क्तिमा काम गर्ने को हुन्?

भित्री कार्यालयमा बस्ने कर्मचारीलाई एसी र फर्निचर सज्जित कोठा मिल्छ,
तर स्वास्थ्यकर्मीलाई टिनको छानो, चर्को घाम र पसिनाले भिजेको कुर्सी मात्र हुन्छ।

गाउँका स्वास्थ्य चौकीमा बत्ती छैन, तर सेवा चाहिँ निरन्तर दिनुपर्छ। हातमा टर्च बालेर डेलिभरी गरिएका घटना अनगिन्ती छन्।

बाढीले पुल बगाउँछ, स्वास्थ्यकर्मी बाँस समातेर नदी तरेर सेवा दिन जान्छन्—सामाजिक सञ्जालमा अझै ती दृश्य ताजा छन्।

मलिन बस्तीमा सुत्केरीलाई चामल, दाल, अण्डा, पोषण झोला बाँड्ने, परिवार नियोजन शिक्षा दिने—यी सबै ‘घाम ताप्न जानु’ को परिणाम होइन त?

हामी तपाईंको राजनीतिक जिम्मेवारी बुझ्छौं,
तर लाखौं स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई यत्तिको गैर-जिम्मेवार अभिव्यक्तिले गम्भीर चोट दिन्छ।

तथ्यले के भन्छ?
नेपालका स्वास्थ्य सूचकाङ्कहरूमा पछिल्ला वर्षहरूमा भएको सुधार स्वास्थ्यकर्मीहरूको निरन्तर सेवाको परिणाम हो:

मातृ मृत्युदर : २०६० मा प्रति १ लाख जीवित जन्ममा ५३९ थियो, अहिले घटेर १५१ (एनडीएचएस २०२२) मा झरेको छ।

शिशु मृत्युदर: २०६० मा प्रति १,००० जीवित जन्ममा ६४ थियो, अहिले घटेर २१ मा आएको छ।

५ वर्षमुनिका बालबालिकाको मृत्युदर: २०६० मा ९१ थियो, हाल घटेर २८ मा झरेको छ।

पूर्ण खोपको पहुँच: १२–२३ महिनासम्मका बालबालिकामध्ये ८०.८% पूर्ण रूपमा खोप प्राप्त गरिरहेका छन् (एनडीएचएस २०२२)। नेपाल पूर्ण खोप घोषणा नजिक छ।

परिवार नियोजन प्रयोग दर: विवाहित महिलाहरूमा आधुनिक परिवार नियोजनको प्रयोग दर ४३% पुगेको छ।

नसर्ने रोगहरूमा स्क्रिनिङमा वृद्धि: ३० वर्ष माथिका व्यक्तिहरूमा नियमित स्क्रिनिङ गरिँदैछ।

स्वास्थ्यकर्मीहरूको योगदानका क्षेत्रहरू: खोप कार्यक्रम – पोलियो, खसरा, रुबेला, कोभिड-१९

स्वास्थ्य शिक्षा – सरसफाइ, पोषण, मानसिक स्वास्थ्य

सुरक्षित मातृत्व – एनएनसी, पीएनएसी, संस्थाथत प्रसुति

परिवार नियोजन – स्थायी/अस्थायी साधन, परामर्श

नसर्ने रोग – स्क्रिनिङ, परामर्श, रेफरल

एफसीएचभी सशक्तिकरण – तालिम, बीमा, प्रोत्साहन

प्रतिवेदन – नीति निर्माणका लागि डेटा

आधारभूत स्वास्थ्य सेवाको यथार्थ
आधारभूत स्वास्थ्य सेवा अन्तर्गत परिवार नियोजन सेवामा हालसम्मको इतिहासमै पहिलो पटक पिल्स चक्की किनेर बाँड्न सकेको छैन। आइरन चक्की अभाव छ। ९८ प्रकारका औषधिको अभावका कारण जनताको गाली स्वास्थ्यकर्मीले झेलेका छन्।

कठोर सेवा, कहिल्यै उज्यालोमा नदेखिने
स्वास्थ्य चौकीमा कार्यरत कर्मचारी बिहान १० बजे सेवा सुरु गर्छन्, तर साँझ ५ बजे फर्किँदैनन्। आपतकालीन अवस्थाले बोलायो भने, घरमै सेवा दिनुपर्ने अवस्थाले कहिल्यै समय हेर्दैन। यस्ता काम समाचारको शीर्षक बन्दैनन्।

एक अनुरोध: मन्त्रीज्यू, पुनर्विचार गरिदिनुहोस्
नेतृत्वमा रहेका व्यक्तिको बोली नै नीतिको दिशा निर्देशक हो। तथ्यभन्दा टाढा, भावनात्मक अपहेलनासम्म पुग्ने भाषाले सेवा प्रवाहमा मात्र होइन, मनोबलमा गहिरो असर पार्छ।

हामी ‘घाम ताप्ने’ मात्र होइनौं,
‘देशको स्वास्थ्य प्रणाली बोक्ने आधार’ हौं।

अन्त्यमा
‘शीतलता ताप्दा हामीले कसैको ज्यान जोगाएका छौं,
घाममा उभिँदा हामीले जीवन दिएर सेवा गरेका छौं,
हामीलाई शीतल र घाम होइन, तपाईंको सम्मान चाहिएको हो।’

यो पनि हेर्नुहोस् :  के भनेका थिए स्वास्थ्य मन्त्री पौडेलले ?

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं- बसुन्धरास्थित केडीसी जनरल अस्पतालले साउन महिनाभर परीक्षणका लागि आउने आम सर्वसाधारण तथा बिरामीका लागि नि:शुल्क सेवा उपलव्ध गराएको बताएको छ।

अस्पतालका अध्यक्ष डा बुद्धिमान श्रेष्ठका अनुसार केडीसी जनलर अस्पतालमा सामान्य चिकित्सा तथा शल्यक्रियाका लागि नि:शुल्क परीक्षणको व्यवस्था गरिएको छ । यस्तै प्रसूति तथा स्त्री रोग परीक्षण सेवामा पनि पैसा नलिने बताइएको छ। 

अस्पतालले प्रयोगशाला परीक्षणहरुमा पनि साउन महिनाभर १५ प्रतिशत छुट सुविधा उपलव्ध गराउने निर्णय गरेको छ । त्यसमा एक्सरे सेवा, ल्याब टेष्ट, पाठेघरको मुखको जाँच (प्यापस्मेयर) र भिडियो एक्सरे सेवा रहेको उनले बताए। 

कान्तिपुर डेन्टल कलेज टिचिङ हस्पिटल एण्ड रिसर्च सेन्टर परिसरमै केडीसी जनरल अस्पताल सञ्चालनमा रहेको छ । विशेषज्ञ चिकित्सकहरुको सहज उपलव्धता हुने त्यस अस्पतालमा सुलभ मूल्यमा सेवा उपलव्ध गराउँदै आएको छ।
 

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं- स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले स्वास्थ्य सेवालाई पनि संघीय निजामती ऐनमा नै गाभ्ने तयारी भइरहेको जानकारी दिएका छन्।

स्वास्थ्य मन्त्रीका रुपमा एक वर्ष पूरा गरेको अवसरमा मन्त्रालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा मन्त्री पौडेलले स्वास्थ्य सेवालाई निजामतीतिर नै गाभ्ने कुरा पनि आइरहेको बताएका हुन्।

‘स्वास्थ्य सेवामा ऐनको कुरा पनि छ त्यसलाई निजामती तिर नै गाभ्ने कुरा पनि आइरहेको छ,’ पत्रकार सम्मेलनमा उनले भने।

उनले स्वास्थ्य सेवा विशिष्टकृत सेवा भनिए पनि तलब लगायतका सेवा सुविधा भने त्यस अनुसार नभएकाले निजामतीमा गाभिए पनि सेवा सुविधा स्वास्थ्यको संवेदशीलता अनुसार नै हुने पनि जानकारी दिए।

स्वास्थ्य सेवालाई निजामती अन्तर्गत नै राख्नुपर्ने वा छुट्टै बनाउने भन्ने विषयमा स्वास्थ्यकै संघसंस्थाहरुबीच एकमत छैन। केही संस्थाले निजामतीमै राख्दा उचित हुने भनिरहेका छन् भने केहीले स्वास्थ्य सेवा ऐन छुट्टै हुनुपर्छ भन्दै आइरहेका छन्।
 

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar

सामाग्री श्रोत :
टेक पाना

काठमाडौं- स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम अन्तर्गत बीमा गरेका नागरिकहरूले आफ्नो बीमालेख समयमै नविकरण गर्न स्वास्थ्य बीमा बोर्डले अनुरोध गरेको छ। बोर्डले सोमबार सार्वजनिक सूचना प्रकाशित गर्दै  ‘स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम आबद्ध नागरिकको बीमालेख नविकरण गर्ने कार्यविधि  २०८२” अनुसार सेवा लिन चाहने नागरिकहरूले तोकिएको म्यादभित्र बीमा नविकरण गर्नुपर्ने स्पष्ट पारेको छ।

बोर्डका जनस्वास्थ्य अधिकृत  विकेश मल्लद्वारा हस्ताक्षरित सूचनामा भनिएको छ,’कार्यविधि स्वीकृत भई लागूमा आएकोले यो सूचना प्रकाशन गरिएको हो। म्यादभित्र नविकरण नगरेमा अतिरिक्त शुल्क लाग्ने र सह-भुक्तानीमा छुटको सुविधा नपाइने जानकारी गराइन्छ।’

यस्तो छ कार्यविधि 

सामाग्री श्रोत :
swasthyakhabar