काठमाडौं। खानालाई सन्तुलित राख्नको लागि प्रोटिन, भिटामिन र मिनरल्सले भरिपूर्ण खानेकुरा खानु पर्छ। यदि हामी भिटामिनको राम्रो स्रोतको बारेमा कुरा गर्छौं भने गाजर निश्चित रूपमा उल्लेख गरिएको छ। गाजर एक मात्र नभएर धेरै गुणहरूले भरिपूर्ण छ र यसले शरीरलाई धेरै फाइदा पनि दिन्छ।

यस गाजरको आवश्यकतालाई उजागर गर्न मानिसहरूलाई गाजर खान प्रोत्साहित गर्न हरेक वर्ष अप्रिल ४ मा अन्तर्राष्ट्रिय गाजर दिवस वा गाजर दिवस मनाइन्छ। हिजो यो दिवस मनाइयो पनि। त्यसैले धेरै देशहरूमा यस दिन गाजर पार्टीहरू पनि आयोजना गरिन्छ। यस्तो अवस्थामा जान्नुहोस्, नियमित गाजर खाँदा शरीरलाई के फाइदा हुन्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय गाजर दिवस सन् २००३ देखि मनाउन थालिएको हो। गाजरको बारेमा मानिसहरूलाई सचेत गराउन र स्वास्थ्यका लागि गाजर खानु कत्तिको फाइदाजनक छ भनी जनाउने उद्देश्यले यो दिवस मनाउन थालिएको हो।

तर, सन् २००३ पछि फ्रान्स, इटाली, स्वीडेन, अस्ट्रेलिया, बेलायत, संयुक्त राज्य अमेरिका र जापानमा यो दिवस मनाउन थालेपछि सन् २०१२ मा अन्तर्राष्ट्रिय गाजर दिवस मनाउन थाल्यो।

यस्ता छन् गाजर खानुका फाइदाः

गाजर पोषणको एक शक्ति हो। यसमा भिटामिन ई, फाइबर र मिनरल्स पाइन्छ । गाजर नियमित खाँदा यसले शरीरमा कस्तो असर गर्छ, जान्नुहोस् ।

आँखाको स्वास्थ्य : गाजरमा भिटामिन ए प्रचुर मात्रामा पाइन्छ, यसमा बिटा क्यारोटिन, ल्युटिन र जेक्सान्थिन पनि पाइन्छ। यी एन्टिअक्सिडेन्टहरूले अक्सिडेटिभ तनावलाई पनि कम गर्छ। गाजर दैनिक खाँदा राता अन्धोपनको समस्या हुँदैन ।

पाचन स्वास्थ्य राम्रो रहन्छ :  गाजरले पेटलाई पनि फाइदा पुरयाउँछ । गाजरमा उच्च फाइबर पाइन्छ जसले आन्द्राको चालमा सुधार गर्छ र कब्जियतको समस्यालाई टाढा राख्छ।

छालाको स्वास्थ्य राम्रो रहन्छ :– गाजरले छालाको स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउने प्रभाव पनि राख्छ। गाजरले छालालाई हाइड्रेटेड राख्छ र कोलाजेन उत्पादनमा मद्दत गर्छ।

तौल व्यवस्थापन : उच्च फाइबरयुक्त खाना भएकाले गाजर खाँदा लामो समयसम्म पेट भरिपूर्ण रहन्छ । यस्तो अवस्थामा गाजरले तौल नियन्त्रणमा मद्दत गर्छ ।

मौखिक स्वास्थ्यका लागि राम्रो :  गाजरले मुखको स्वास्थ्यमा पनि सुधार गर्ने काम गर्छ । यसको सेवनले ब्याक्टेरिया हटाउन प्रभावकारी हुने रयाल बढ्छ। यसले दाँतसम्बन्धी समस्या पनि कम गर्छ ।

मुटुको स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक: गाजरले मुटुलाई पनि फाइदा गर्छ । गाजरमा पोटासियम पाइन्छ, जसले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न प्रभावकारी हुन्छ। यसमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्टले मुटुलाई स्वस्थ राख्छ।

शरीर डिटोक्स हुन्छ : शरीरबाट फोहोर टक्सिन बाहिर निकाल्न गाजर खान सकिन्छ । गाजर खाँदा शरिर डिटक्स हुन्छ ।

मस्तिष्कलाई फाइदा हुन्छ : मस्तिष्कको कार्य क्षमता सुधार गर्न गाजर खान सक्नुहुन्छ। गाजर पनि भिटामिन के को राम्रो स्रोत हो जसले मस्तिष्कको स्वास्थ्यलाई राम्रो राख्छ।

अक्सिडेटिभ तनाव कम गर्छ  एन्टिअक्सिडेन्ट र बिटा क्यारोटिनले भरपूर गाजरले शरीरको अक्सिडेटिभ तनाव कम गर्छ। जसले गर्दा धेरै रोग लाग्ने सम्भावना कम हुन्छ ।

काठमाडौँ । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) का प्रवक्ता मोहन कुमार श्रेष्ठले जेठ १५ गते रत्नपार्कमा भएको प्रदर्शनका बेला मोबाइल डेटा नचलेको विषयमा प्रश्न उठाएका छन् । उनले फेसबुकमा लेख्दै सो क्षेत्रमा नेटवर्क समस्या देखिनु सुनियोजित हो वा प्राविधिक के हो भन्ने सम्बन्धमा सम्बन्धित निकायले स्पष्ट पार्नुपर्ने बताएका छन् ।

श्रेष्ठले लेखेका छन् – ‘राजसंस्थावादीहरुको जेठ १५ गते रत्नपार्क प्रदर्शनका क्रममा रत्नपार्क र आसपासका क्षेत्रमा मोबाइलका डाटाहरु चलेनन्, नेटवर्कमा समस्या देखिएको थियो । यो सुनियोजित थियो कि प्राविधिक समस्या ? सम्बन्धित निकायले प्रष्ट पारोस् !’

उनले संविधानले प्रदत्त गरेको निर्वाध राजनीतिक गतिविधि गर्न पाउने अधिकार र जनताको सुसूचित हुने अधिकार कुण्ठित गरिँदै गएको आरोप समेत लगाएका छन् ।

यसअघि पनि सुरक्षा निकायले प्रदर्शनस्थल वरपर जामर प्रयोग गरी मोबाइल सम्पर्क अवरुद्ध गर्ने गरेका उदाहरण छन् । भिडभाड हुने क्षेत्र वा प्रदर्शनस्थलमा मोबाइल सम्पर्क कमजोर बनाउन प्रहरीले जामर भेहिकल समेत प्रयोग गर्दै आएको छ ।

जेठ १५ गते रत्नपार्कमा भएको प्रदर्शनका क्रममा मोबाइल नेटवर्क समस्या र डेटा अवरुद्ध गरिएको विषयमा भने अहिलेसम्म सरकारले कुनै आधिकारिक जानकारी दिएको छैन । 

पछिल्लो अध्यावधिक: जेठ १७, २०८२ ८:२६

धनकुटा– शुक्रबार रातिदेखि परेको अविरल वर्षाका कारण कोशी राजमार्ग अन्तर्गत धरान–धनकुटा सडक अवरुद्ध भएको छ । खोलाको बाढीले सडक नै बगाएपछि तराई–मधेसबाट धनकुटा, भोजपुर, संखुवासभा र तेह्रथुमसहितका पहाडी जिल्ला जाने यातायात पूर्णरूपमा ठप्प भएको छ ।

लेउती खोलाले धरान–धनकुटा सडकको फेदीमा करिब ५० मिटर बाटो बगाएको छ । रातिदेखि नै यातायात अवरुद्ध भएपछि यात्रुहरू बिचल्नीमा परेका छन् । बाढीका कारण मानवीय क्षति भने भएको छैन ।

पूर्वी नेपालमा मनसुन भित्रिए संगै शुक्रबार मुसलधारे वर्षा भएको थियो । मौसम विज्ञान पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज पनि पूर्वी नेपालका जिल्लाहरुमा भारी वर्षाको सम्भावना रहेको छ । 

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

काठमाडौं। मध्य एसियाली देश कजाकिस्तानमा एउटा यस्तो चिज भेटिएको छ, जसले देशलाई धनी बनाउन सक्छ। वास्तवमा दुर्लभ पृथ्वी धातुहरूको सबैभन्दा ठूलो भण्डार कजाकिस्तानमा फेला परेको छ। यो मानिन्छ कि यसमा १ लाख टन तत्वहरू छन्। यो धातु भविष्यको अर्थतन्त्रका लागि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। जसकाे उत्खनन प्रक्रिया सुरू हुन लागेकाे छ।

रिपोर्टका अनुसार दुर्लभ पृथ्वी धातुहरूमा १७ कच्चा पदार्थ रहेका छन्। यो हरित ऊर्जाको लागी धेरै महत्त्वपूर्ण छ। साथै, चीन, रुस, अमेरिका र युरोपमा यसको ठूलो माग रहेको छ। कजाकस्तान उद्योग मन्त्रालयका प्रवक्ताले भने कि ‘यो कजाकिस्तानमा फेला परेको सबैभन्दा ठूलो सम्पत्ति हो।’

यो निक्षेप कजाकिस्तानको कारागान्डा क्षेत्रमा फेला परेको हो। यसमा सेरियम, लैंथेनम, नियोडिमियम र यट्रियम समावेश छ। युरोपेली संघ–मध्य एशिया शिखर सम्मेलन अघि यो खोज घोषणा गरिएको हो।

यस क्षेत्रमा ईयू, रुस, चीन र टर्कि आफ्नो प्रभाव बलियो बनाउन चाहन्छन् र एक अर्काको प्रभुत्व हटाउन चाहन्छन्। सम्मेलनमा मध्य एसियाका पाँच देश काजकिस्तान, किर्गिस्तान, ताजिकिस्तान, तुर्कमेनिस्तान र उज्वेकिस्तानका नेता सहभागी हुनेछन्। यससँगै युरोपेली आयोगका अध्यक्ष उर्सुला भोन डेर लेयन र युरोपेली परिषद्का अध्यक्ष एन्टोनियो कोस्टा पनि सहभागी हुनेछन्।

कजाकस्तानको उद्योग मन्त्रालयले अनुमान गरेको छ कि नयाँ साइटमा स्रोतहरूको सम्भावित मात्रा २० मिलियन टन भन्दा बढी हुन सक्छन् । उद्योग मन्त्रालयका अनुसार प्रमाणीकरण र थप अनुसन्धान गरिएमा कजाकिस्तानको अवस्था परिवर्तन हुनेछ। ‘यसले भविष्यमा कजाकिस्तानलाई उच्च दुर्लभ पृथ्वी धातु भण्डार भएका देशहरूमा राख्न सक्छ,’ मन्त्रालयले भन्यो।

यो उल्लेखनीय छ कि इयु २०५० सम्म कार्बन तटस्थता हासिल गर्न चाहन्छ। त्यसैले यस क्षेत्रमा दुर्लभ धातुहरू र प्राकृतिक स्रोतहरूमा रुचि राखिरहेको छ।

कजाकिस्तानसँग आवश्यक प्रविधि छैन। त्यसैले उ विदेशी लगानीको खोजीमा रहेको छ भने अन्य देशहरूले यसलाई अवसरको रूपमा हेरिरहेका छन्। अब यो दुर्लभ धातुको भण्डारको के हुन्छ भनेर समयले बताउने छ।

काठमाडौं –नेपाल राष्ट्र बैङ्कले आजका लागि विदेशी मुद्राको विनिमय दर निर्धारण गरेको छ । राष्ट्र बैङ्कका अनुसार अमेरिकी डलर एकको खरिददर १३६ रुपैयाँ ६३ पैसा र बिक्रीदर १३७ रुपैयाँ २३ पैसा कायम भएको छ । 

युरोपियन युरो एकको खरिददर १५४ रुपैयाँ ८३ पैसा र बिक्रीदर १५५ रुपैयाँ ५१ पैसा, युके पाउण्ड स्ट्रलिङ एकको खरिददर १८४ रुपैयाँ ११ पैसा र बिक्रीदर १८४ रुपैयाँ ९२ पैसा, स्वीस फ्रयाङ्क एकको खरिददर १६५ रुपैयाँ ७३ पैसा र बिक्रीदर १६६ रुपैयाँ ४६ पैसा कायम गरिएको छ । 

    

अष्ट्रेलियन डलर एकको खरिददर ८७ रुपैयाँ ७३ पैसा र बिक्रीदर ८८ रुपैयाँ १२ पैसा, क्यानेडियन डलर एकको खरिददर ९८ रुपैयाँ ९३ पैसा र बिक्रीदर ९९ रुपैयाँ ३७ पैसा, सिङ्गापुर डलर एकको खरिददर १०५ रुपैयाँ ८२ पैसा र बिक्रीदर १०६ रुपैयाँ २९ पैसा निर्धारण गरिएको छ । 

जापानी येन १० को खरिददर नौ रुपैयाँ ४९ पैसा र बिक्रीदर नौ रुपैयाँ ५३ पैसा, चिनियाँ युआन एकको खरिददर १८ रुपैयाँ ९९ पैसा र बिक्रीदर १९ रुपैयाँ ०७ पैसा, साउदी अरेबियन रियाल एकको खरिददर ३६ रुपैयाँ ४२ पैसा र बिक्रीदर ३६ रुपैयाँ ५८ पैसा, कतारी रियाल एकको खरिददर ३७ रुपैयाँ ४९ पैसा र बिक्रीदर ३७ रुपैयाँ ६६ पैसा कायम भएको छ । 

केन्द्रीय बैङ्कका अनुसार थाइ भाट एकको खरिददर चार रुपैयाँ १६ पैसा र बिक्रीदर चार रुपैयाँ १८ पैसा, युएई दिराम एकको खरिददर ३७ रुपैयाँ २० पैसा र बिक्रीदर ३७ रुपैयाँ ३६ पैसा, मलेसियन रिङ्गेट एकको खरिददर ३२ रुपैयाँ १० पैसा र बिक्रीदर ३२ रुपैयाँ २४ पैसा, साउथ कोरियन वन १०० को खरिददर ९ रुपैयाँ ९१ पैसा र बिक्रीदर ९ रुपैयाँ ९५ पैसा, स्वीडिस क्रोनर एकको खरिददर १४ रुपैयाँ २६ पैसा र बिक्रीदर १४ रुपैयाँ ३२ पैसा र डेनिस क्रोनर एकको खरिददर २० रुपैयाँ ७६ पैसा र बिक्रीदर २० रुपैयाँ ८५ पैसा तोकिएको छ । 

राष्ट्र बैङ्कले हङकङ डलर एकको खरिददर १७ रुपैयाँ ४२ पैसा र बिक्रीदर १७ रुपैयाँ ५० पैसा, कुवेती दिनार एकको खरिददर ४४५ रुपैयाँ ३२ पैसा र बिक्रीदर ४४७ रुपैयाँ २८ पैसा, बहराइन दिनार एकको खरिददर ३६२ रुपैयाँ ४१ पैसा र बिक्रीदर ३६४ रुपैयाँ ०१ पैसा, ओमनी रियाल एकको खरिददर ३५४ रुपैयाँ ९१ पैसा र विक्रीदर ३५६ रुपैयाँ ४६ पैसा रहेको छ । 

भारतीय रुपैयाँ एक सयको खरिददर १६० रुपैयाँ र बिक्रीदर १६० रुपैयाँ १५ पैसा तोकेको छ । राष्ट्र बैङ्कले यो विनिमय दरलाई आवश्यकतानुसार जुनसुकै समयमा पनि संशोधन गर्न सकिने जनाएको छ । वाणिज्य बैङ्कले तोक्ने विनिमय दर भने फरक हुनसक्ने र अद्यावधिक विनिमय दर केन्द्रीय बैङ्कको वेबसाइटमा उपलब्ध हुने जनाइएको छ । 

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।

वीरेन्द्रनगर। ‘सुर्खेत बुलबुल ताल, माया मै सानो हुनाले छुट्यो माया जाल’

तीसको दशकमा प्रेमदेव गिरीको शब्दमा कमला श्रेष्ठले स्वर भरेको रेडियो नेपालमा रेकर्ड भएको यो गीत कालान्तरमा सर्खेतको पहिचान बन्यो। यो एउटै गीतले सुर्खेतलाई एकै पटक देशभर चिनायो। मोबाइल, इन्टरनेट र सामाजिक सञ्जाल नहुँदा पनि रेडियोमार्फत सुर्खेत बुलबुल तालको नाम जनजनका मनमनमा पुगेको थियो।

अहिले जस्तो यातायातको सुविधा र देशभित्रै भ्रमणको संस्कारको विकास नभइसकेको अवस्थामा सुर्खेत आएर बुलबुल तालबारे जानकारी दिने अवस्था पनि थिएन। तर रेडियो नेपालमा बारम्बार गुञ्जिरहने हुँदा गीतको भाका र शब्द अधिकांशको जिब्रोमा झुण्डिएको थियो।

एउटा गीतमा कोरिएको सामान्य शब्द र त्यसमा मिसिएको लयमात्रै पनि सन्देश प्रवाहका लागि कति महत्वपूर्ण हुन्छ उदाहरण यो गीत बनेको थियो। यो गीतले सुर्खेत र बुलबुल ताललाई विश्वभर चिनायो भन्दा अत्युक्ति हुँदैन होला। त्यसैले त अहिले सुर्खेत पुग्ने जो कोहीको ‘बकेट लिस्ट’मा बुलबुल ताल सुरुको नम्बरमा हुन्छ।

करिब ५० वर्षअघि रेकर्ड भएको त्यो गीतपछि बुलबुल ताललाई लिएर कैयौँ गीत बने। विसं २०६२ मा चलचित्र बन्धकीको एउटा गीत यहीँ छायांकन गरियो। तर त्यसयताका वर्षमा संरक्षण नहुँदा अस्तित्व गुमाउने अवस्थामा पुगेको बुलबुल उद्यानले पछिल्लो समय तालमा मोटरबोट सञ्चालनमा भएपछि यसले पुनःजीवन पाएको छ।

विसं २०२९ सालमा राजा वीरेन्द्रको भ्रमणपछि बुलबुल तालको विशेष संरक्षण सुरु गरिएको थियो। सुर्खेतको प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यमा पर्ने यो क्षेत्र मानिसका लागि प्रकृतिमा रमाउने गन्तव्यमात्रै नभइ चराचुरुंगीको बासस्थान पनि हो। अझै पनि मानिसहरु नुहाउन र कपडा धुनका लागि बुलबुल गर्दै जमिन मुनीबाट आउने पानीमै निर्भर छन्।

वीरेन्द्रनगरपालिकाका प्रमुख मोहनमाया ढकाल (भण्डारी)का अनुसार बुलबुल तालमा मोटरबोट सुरु भएपछि यहाँको पर्यटकीय विकास मात्रै भएको छैन, यसले यहाँको आर्थिक गतिविधि पनि चलायमान बनाएको छ।

“बुलबुल ताल यहाँको पहिचान हो, सुर्खेत नआउनेहरुले पनि बुलबुल ताल सुनेका छन्, त्यसैले यहाँ आउने जो कोही पनि एकपटक बुलबुल ताल पुग्छन्”, उनले भनिन्।

बुलबुल तालमा मोटरबोट चल्न थालेपछि नगरपालिकाको आम्दानी मात्रै बढेको छैन, बुलबुल तालमा आश्रित भइ आम्दानी गर्नेहरुको संख्या पनि बढेको छ। नगरप्रमुख ढकालका अनुसार विगतका वर्षमा बुलबुल ताल परिसरबाट मुस्किलले २५ लाख राजस्व संकलन गर्ने गरेकामा अहिले त्यो झण्डै एक करोडको हाराहारीमा पुगेको छ।

“पहिलो बुलबुल ताल परिसरमा जानेहरुसँग टिकट बिक्रीबाट मात्रै राजस्व संकलन हुन्थ्यो भने अहिले मोटरबोटबाट वार्षिक १३ लाख, फोटो खिच्नेहरुबाट बोलकबोल प्रक्रियामार्फत वार्षिक १२ लाख आम्दानी भइरहेको छ”, उनले भनिन्, “त्यसबाहेक मोटरबोट सञ्चालनमा आएकै कारण त्यहाँ जानेहरु बढेका छन्, यसबाट कैयौं युवाहरुका लागि रोजगारी पनि सृजना भएको छ।”

मोटरबोट सञ्चालनमा आएपछि तस्बिर खिच्नकै लागि १० देखि १५ जना युवाहरु क्यामरा बोकेर दिनभरी बुलबुल परिसरमै बस्छन्, उनीहरुका ग्राहक बुलबुल आउने पर्यटक बनेका छन्। जसबाट उनीहरुले राम्रो आम्दानी गरिरहेका छन्।

नगरप्रमुख ढकालका अनुसार सुर्खेतमा अध्ययन गरिरहेका करिब ८० हजार विद्यार्थी, यहाँ आउने पर्यटक तथा स्थानीयका लागि बुलबुल पहिलो रोजाइको गन्तव्य बन्दै गएको छ।

बुलबुल ताल हेर्न आउनेहरु एतिहासिक काक्रेविहार, लाटिकोइली देउती बज्यैलगायतका धार्मिक तथा पर्यटकीय गन्तव्य पनि चलायमान भएका छन्। यहाँका मानिसका लागि पहिले समय बिताउनका लागि कुनै प्राकृतिक वातावरणका लागि काक्रेबिहारसम्म पुग्नुपर्ने अवस्थामा अहिले बुलबुल उद्यानमा घण्टौ बिताउन मिल्ने अवस्था बनेको छ।

जमिन मुनीबाट बुलबुल गर्दै पानी आउने भएकाले यसको नाम बुलबुल ताल रहनगएको यहाँका जानकार बताउँछन्। मानिसहरु यही पानीमा नुहाउन र कपडा धुन थाले। पानी जम्मा हुँदै गएपछि नजिकै पोखरी बन्यो।

मानिसहरु यही पोखरी हेर्न आउन थालेपछि भने फोहोर पनि बढ्दै गयो। संरक्षणको अभावमा पोखरीमा पानीभन्दा बढी फोहोर थुप्रियो। झारहरु पलाए भने पोखरीको अस्तित्व नै मेटिने अवस्थामा पुग्यो। सरकारी स्तरबाट पटक संरक्षणको प्रयास भए पनि यसले पुनःजीवन पाउन सकेन।

नगरप्रमुख ढकाल बुलबुल उद्यानलाई संरक्षण गर्दै यसको विकासमा काम गर्न लागिएको बताउँछिन्। अहिले नुहाउने र कपडा धुने ठाउँलाई अन्यत्रै सार्ने योजना बनाइएको छ भने नजिकै पिकनिक स्थल पनि बनाइनेछ। यसले यहाँको पर्यटन विकासमा ठूलो टेवा पुग्ने उनको विश्वास छ।

संरक्षणको अभावमा अस्तित्व नै संकटमा परिसकेको अवस्थामा बोटेबोरा कम्पनीका सञ्चालक बीबी ढकालले यहाँ मोटरबोट सञ्चालन गर्ने योजना बनाएका थिए। त्यसअघि नारायणी नदी, नेपालगञ्जलगायतका स्थानमा मोटरबोट सञ्चालन गरिसकेको अनुभवी ढकालले बुलबुल ताललाई संरक्षण गर्दै मोटरबोट सञ्चालनको योजना बनाएका थिए।

उनले यसका लागि त्यहाँ जनप्रतिनिधि र सरोकारवालासँग कुराकानी गरे। उनीहरुबाट सकारात्मक जवाफ प्राप्त भएपछि मात्रै ढकालले ताल सफा गर्नतर्फ लागेका थिए।

“सुरुमा डोजरको प्रयोग गरी सफा गर्ने प्रयास भयो, तर काम लागेन, कैयौँ पटक प्रयास गर्दा पनि पोखरी सफा गर्ने अवस्था बनेन”, उनले सुरुआती दिन सम्झँदै भने, “केही सीप नलागेपछि म आफै पोखरीभित्र पसेर फोहोर बाहिर निकाल्न थाले, त्यसपछि पोखरी सफा गर्ने आइडियो फुर्‍यो ।”

तालमाा भएको फोहोर निकालेपछि पानीको सतह घट्न थाल्यो, त्यसैले अहिले पानी कम हुँदा मोटरबोट सञ्चालनमा केही समस्या भने भएको उनको भनाइ छ।

सञ्चालक ढकालका अनुसार लामो समय ‘डेड लेक’ का रुपमा रहेको यो ताल अहिले ‘भाइब्रेन्ट’ भएको छ। यसले यहाँको पर्यटकीय र आर्थिक गतिविधि चलायमान बनाएको छ ।

“सहर नजिकै भएर पनि होला, मानिसहरुका लागि यो रिफ्रेस हुनका लागि उपयुक्त गन्तव्य बनेको छ, अहिले हरेक दिन घुम्न, रमाउन, तस्बिर लिन, व्यापार गर्न तथा अध्ययन गर्नका लागि आउनेको संख्या बाक्लो हुँदै गएको छ”, ढकालले भने।

अध्यक्ष ढकालका अनुसार ताल फोहोर र जलकुम्भीले भरिएको थियो। “ताल सफा गर्नका लागि एक हजार ८६० जना व्यक्तिको श्रम खर्च भएको छ, अहिले सरर मोटरबोट चलिरहेको ताल देखिए पनि त्यो बेला यस्तो हुन्छ भन्ने कल्पना नै थिएन, हामी सुरुआती समयमा अनिश्चिततामा लगानी गरिरहेका थियौं”, ढकालले भने।

बोटेबोरा कम्पनीले आफ्नै लगानीमा सरसफाइ गरी मोटरबोट सेवा सञ्चालनमा ल्याएको हो। कम्पनीले बुलबुले तालमा मोटरबोट सञ्चालन गरेबापत वीरेन्द्रनगर नगरपालिकालाई वार्षिक १३ लाख बुझाउने सम्झौता गरेको छ।

तालमा अहिले नेपालकै पहिलो र ठूलो मोटरबोट उत्पादक नेपाल सिप एन्ड बोट बिल्डिङ कम्पनीले निर्माण गरेको ११ सिटे दुई वटा फिस्टेल ब्रान्डका मोटरबोटमार्फत सेवा दिइरहेको छ।

नगरपालिकाले बुलबुल तालमा मोटरबोट सञ्चालनका लागि बोलपत्र आह्वान गरेको थियो। जसमा ढकालको कम्पनी छनोट सूचीमा दोस्रो नम्बरमा थियो। पहिलो नम्बरको कम्पनीले आवश्यक कागजपत्र बुझाउन नसकेको र मोटरबोट सञ्चालनको अनुभव पनि नभएपछि बोटेबोराले अनुमति पाएको ढकालको भनाइ छ।

सुर्खेत उपत्यका नगर विकास समितिका सदस्य तथा बुलबुले ताल संरक्षण उपसमितिका संयोजक नवराज गुरुङले बुलबुल ताल सफाइ गरी मोटबोट सुरु भएपछि मानिसहरुका लागि गन्तव्य बन्दै गएको बताए।

“सुर्खेतको जनसङ्ख्या र बाहिरबाट आउनेहरुको संख्या बढ्दै जाँदा यहाँको जनघनत्व बढ्दो छ, मानिसहरुलाई दिनभरी काम गरेर रमाउने ठाउँको कमी बुलबुल तालले पूरा गरेको छ”, उनले भने, “पहिले ताल सफा नहुँदा निकै कम मानिसहरु मात्रै त्यहाँ जान्थे भने अहिले दैनिक हजारौँ व्यक्ति त्यहाँ जान थालेका छन्, एक प्रकारले भन्दा बुलबुल तालमा मोटरबोट सुरु भएपछि यहाँको स्वरुप नै फेरिएको छ।”

मोटरबोट सुरु भएपछि स्थानीय मात्रै होइन बाहिरबाट आउने पर्यटकको संख्या पनि ह्वात्तै बढेको उनको बुझाइ छ। उनका अनुसार कर्णालीको गेटवे मात्रै नभइ प्रदेश राजधानी पनि भएकाले यहाँ मानिसहरुको चहलपहल भइरहन्छ, उनीहरुका लागि बुलबुल ताल जस्ता पर्यटकीय गन्तव्यले बसाइ लम्ब्याउन र एक पटक भए पनि त्यहाँ गएर तालमा बोटिङ गर्न आकर्षित गरिरहेको छ।

“विगतमा पनि ताल संरक्षणका लागि प्रयास नभएका होइनन्, सरकारको लगानीमा सानो ताललाई विस्तार गर्ने काम पनि भयो तर त्यसले पूर्णता पाएन, विस्तार राम्रो नभएपछि फूटबल मैदान जस्तो भयो, सामाजिक सञ्जालमा पनि ताल हो कि फूटबल मैदान हो भन्दै व्यंग पनि गर्ने काम भयो”, उनले भने, “नयाँ सरकार आएपछि यसलाई जसरी पनि तालकै रुपमा संरक्षण गर्नुपर्छ भन्ने उद्देश्यले काम भयो, नगरप्रमुखले पनि राम्रो साथ दिनुभयो।”

काठमाडौं । काठमाडौं जिल्ला प्रशासन कार्यालयले नारायणहिटी दरबार सङ्ग्रहालय क्षेत्रमा निषेधाज्ञा जारी गरेको छ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी ऋषिराम तिवारीले आदेश जारी गर्दै जेठ १७ देखि असाढ २४ गतेसम्म स्थानीय प्रशासन ऐन, २०२८ को दफा ६ को उपदफा (३क) बमोजिम उक्त क्षेत्रमा पाँच जना भन्दा बढी व्यक्ति भेला भई आन्दोलन, धर्ना, जुलुस, प्रदर्शन वा सभा गर्न निषेध गरिएको जनाएका छन्।

निषेधित क्षेत्रमा केशरमहल चोकदेखि नारायणहिटी दरबार सङ्ग्रहालयको दक्षिण गेट हुँदै जय नेपाल मोडसम्म र महेन्द्र सालिकदेखि नारायणहिटी दरबार सङ्ग्रहालयको दक्षिण गेटसम्मका क्षेत्रहरू समावेश छन्।

जिल्ला प्रशासनले शान्ति सुरक्षा कायम राख्न यो कदम चालिएको जनाएको छ। आदेश उल्लंघन गरेमा कानुनी कारबाही हुने चेतावनी दिइएको छ।

काठमाडौं। पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले विश्व शान्ति, स्थिरता र सद्भावका लागि विभिन्न संस्कृति र सभ्यताहरुबीच समझदारी वृद्धि आवश्यक रहेको बताएकी छन्।

चीन भ्रमणका क्रममा गान्सु प्रान्तको डुन्ह्वाङमा आयोजित सभ्यताहरुबीचको आदान प्रदान र पारस्परिक सिकाइ सम्बन्धी चौथो संवाद कार्यक्रमलाई मुख्य वक्ताका रुपमा सम्बोधन गर्दै उनले विभिन्न संस्कृतिहरुको सुन्दर बगैँचा रहेको संसारमा विविध जातीय समूह, भाषा र संस्कृतिक संगम सहअस्तित्व रहेको उल्लेख गरिन्।

पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले राजनीतिक, सुरक्षात्मक, आर्थिक, वैचारिक, जातीय र सांस्कृतिक कारणहरु बोकेको विभिन्न प्रकारका द्वन्दहरुले संसारलाई ग्रसित बनाएको विश्व सन्दर्भमा आयोजित संवाद महत्त्वपूर्ण रहेको बताएको उनको सचिवालयले जनाएको छ।

चिनियाँ अन्तरराष्ट्रिय समझदारी संघ तथा गान्सु प्रान्त जनसरकारद्वारा संयुक्त रुपमा आयोजित ‘सिल्क रोड’को मूल भावनालाई आत्मसात गर्दै विश्व सभ्यता कार्यान्वयनलाई गति प्रदान गर्न आयोजित चौथो संवादलाई उनले सम्बोधन गरेका थिए। सो अवसरमा उनले उत्तर दक्षिण सिल्क रोड शाखाहरुको संगमविन्दु डुन्ह्वाङ सभ्यताहरुसम्बन्धी संवाद आयोजनका लागि उत्तमस्थल रहेको उल्लेख गरिन्।

पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङको दूरदर्शी दृष्टिकोण र अग्रगामी पहलबाट ‘बेल्ट एण्ड रोड इनिसियटिभ्स’ (बीआरआई) ले विश्वव्यापी सम्पर्क र आर्थिक सहयोगलाई प्रवर्द्धन गरेर प्राचिन सिल्क रोडलाई पुनर्जिवित, विस्तार र नविकृत गर्ने लक्ष्य राखेको बताइन्। एसिया, अफ्रिका र युरोपभर सडक, रेल, बन्दरगाह, पाइपलाइन र डिजिटल पूर्वाधार विस्तार गर्नु बीआरआई पहलको मुख्य लक्ष्य भएको उल्लेख गरिन्।

पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले सन् २०१९ को अक्टोबरमा चीनका राष्ट्रपति सी को ऐतिहासिक नेपाल भ्रमणको स्मरण गर्दै त्यस बखत दुई मुलुकहरु विकास र समृद्धिका लागि नेपाल–चीन सम्बन्धलाई रणनीतिक साझेदारीमा रुपान्तरण गर्न सहमत भएको बताइन्।

पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले विश्व शान्तिका अग्रदूत गौतमबुद्धको जन्मभूमि नेपालका तर्फबाट संवाद आयोजक र सहभागीलाई बधाइ र शुभकामना व्यक्त गरिन्।

काठमाडौं। नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) महासचिव शंकर पोखरेलले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटले अर्थतन्त्रका देखिएका समस्यालाई सम्बोधन गर्ने प्रयास गरेको बताएका छन्।

नेपाल बुद्धिजीवी परिषद्ले आज यहाँ आयोजना गरेको ‘आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को बजेट समीक्षा, कार्यान्वयनको अवसर र चुनौती’ विषयक अन्तरक्रियामा उनले अर्थतन्त्रको संकट समाधानतर्फ केन्द्रित हुनुका साथै निजी क्षेत्रलाई समेट्ने प्रयास गरेको राखे।

महासचिव पोखरेलले अर्थ मन्त्रालय र अन्य मन्त्रालयबीचको समन्वय र सहकार्य जुन हिसाबले हुनुपर्ने, त्यो भने हुन नसकेको बताए। ‘अर्थ मन्त्रालय बजेट ल्याउने र नियन्त्रण गर्ने मात्र ठाउँ होइन, बजेट कार्यान्वयन गर्ने निकाय पनि हो। अन्य मन्त्रालयसँगको समन्वयमा केही कमी देखिएको छ’, उनले भने।।

महासचिव पोखरेलले अनौपचारिक अर्थतन्त्रले नेपालको आर्थिक गतिविधिमा प्रभाव पारेको भन्दै अनौपचारिक अर्थतन्त्रलाई औपचारिक अर्थतन्त्रमा बदल्न आवश्यक रहेकामा जोड दिए। अनौपचारिक अर्थतन्त्रले नेपालको घरजग्गा कारोबारमा सबैभन्दा बढी प्रभाव पारेको उनको भनाइ छ।

अनौपचारिक अर्थतन्त्रले घर जग्गा कारोबारमा बढेको आकर्षणमा खुसी मान्दा आजको अवस्था आएको भन्दै घर जग्गामा गरेको लगानीको कारण आज सबै क्षेत्र अस्तव्यस्त भएको उनले बताए।

महासचिव पोखरेलले पुँजी बजारले नेपालको अर्थतन्त्रलाई प्रभाव पारिरहेको उल्लेख गर्दै पुँजी बजारलाई अस्वाभाविक रूपमा उतारचढाव ल्याउन अनौपचारिक अर्थतन्त्रले काम गरिरहेको बताए। नेपालमा शासकीय क्षमतालाई प्रवर्द्धन गर्न कानुनमा सुधार आवश्यक रहेकामा उनले जोड दिए।

‘हरेक निकायले कानुन सुधारमा जोड दिनुपर्ने छ। ती सेवाप्रवाह र सुशासनमुखी हुनुपर्ने छ। नेपालमा बनेका कानुन यस्ता छन्, जो विकासमैत्री छैनन्, सेवामैत्री छैनन’, उनले भने। महासचिव पोखरेलले देश निर्माणको लागि प्रशासनिक संयन्त्रमा सुधार आवश्यक रहेको बताए।

समयमा कार्यसम्पादन नहुनाले नेपालमा भ्रष्टाचार बढ्दै गएको महासचिव पोखरेलको भनाइ छ। उनले कुनै पनि काम ढिलो हुँदै जाँदा त्यसको लागत बढ्ने र त्यहाँ भ्रष्टाचार र कमिसनको चक्कर चल्ने सम्भावना रहने भन्दै सेवाप्रवाह पारदर्शी र शीघ्र सम्पादन हुनुपर्ने उनले उल्लेख गरे।

परिषद्का अध्यक्ष डा दिनेशचन्द्र देवकोटाले बजेट जनमुखी भएको भन्दै प्रभावकारी कार्यान्वयनमा ध्यान दिन सरोकार भएका सबैलाई आग्रह गरे। उनले बजेटले मुलुकलाई विकास र समृद्धितर्फ लैजाने विश्वास व्यक्त गरे।