मार्च २१ / लिमासोल

सोमबार दिउँसो देखि शनिबार सम्म 779 जनालाई क्वारेन्टाइनमा राखिएको छ भने युके बाट आज 439 जनालाइ उद्दार गरि ल्याइदै छ ।

यी सबै लाई पनि सरकारले बनाएको क्वारेन्टाइनमा राखिने छ । साइप्रस सरकारले 22 होटेललाई क्वारेन्टाइनको रुपमा प्रयोगमा ल्याएको छ ।

यता हवाइ सम्बन्धि संस्था IATA ले साइप्रस पासपोर्टधारी नागरिकलाई 16 देशमा यात्रा गर्न नपाउने गरि बन्देज लगाएको छ ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयले पनि अझै केही दिन नाजुक अवस्था रहने हुनाले सबैलाई घर मै बस्न अनुरोध गरेको छ । हिजो मात्र 8 जनामा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको थियो ती सबै स्वास्थ्य कर्मी हुन् । आज सम्ममा 75 र टर्की शासित साइप्रस तर्फ शनिबार बिहान थप एक जना सन्क्रमित देखिएको छ यो सङै टर्किस साइड्मा संक्रमीत को संख्या 34 पुगेको छ ।

सुखद खबर भने शुक्रबार आएको थियो जहाँ 3 जनामा कोरोना संक्रमण भएका बिरामी निको भएर घर फर्किए । कोभिड १९ पुष्टि भएको 10 दिन पछि शुक्रवार गरिएको टेस्टमा कोरोना भाइरस नदेखिएकाले ऊनीहरुलाई डिस्चार्ज गरिएको हो ।

ती 3 मध्य २ जनाको उमेर 70 र 80 वर्ष रहेको साइप्रस न्युज एजेन्सीले जनाएको छ ।

यो पनि पढ्नुहोस : साइप्रस आउँन नयाँ नियम

मार्च २०/लिमसोल

स्वास्थ्य मन्त्री कोस्तानटिनोस इउवान्नु ले राज्य अहिले आपतकालीन अवस्थाबाट गुज्रिरहेको बताउनु भएको छ । शुक्रबार भएको पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै अहिले कोरोना भाइरसको व्यापक प्रकोप रोक्ने सबै किसिमको प्रयासमा सरकार केन्द्रित भएको बताउनु भयो ।
कुनै पनि देशसँग एकै समयमा जनसंख्याको ठूलो प्रतिशतको उपचार गर्न अस्पतालमा असीमित बेडहरु उपलब्ध छैनन् साइप्रस पनि यो अपवादमा छैन। उहाले भन्नू भयो ।
सरकारले गरिरहेको प्रयास र उपायबारे बताउदै नागरिकले सरकारले बताएको निर्देशन कडाइका साथ पालना गर्नु पर्ने पर्छ भन्नू भयो ।
अझै केही दिन सबै जना घर भित्र बस्न उहाले आग्रह गर्नु भयो । निर्देशन पालना नगरे सरकारले झन कडा कदम उठाउन सक्ने संकेत दिएको छ ।

कोरोना सन्क्रमित ब्याक्ती क कस्को छेउमा वा सम्पर्क मा थियो त्यो पत्ता लगाउने काम भै रहेको र त्यस्ता ब्याक्तीको पनि कोरोना परिक्षण भै रहेको जानकारी दिइएको थियोे । हिजो मात्र 400 जना मा कोरोना परिक्षण गरिएको थियो । हाल परिक्षण ल्याब मा एक दिन मा एक हजार टेस्ट गर्न मिल्ने क्षमताको मेसिन अमेरिकाबाट झिकाइएको छ ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयले बिहीवार दिउँसो दिएको जानकारी अनुसार थप 9 जनामा कोरोना संक्रमण भएको छ । यो संगै पुष्टि भएका बिरामीको जम्मा संख्या 67 भएको छ ।
आजका 6 जना बिरामीहरु केही दिन अघि कोरोना भएका व्याक्तिको सम्पर्कमा आउदा सरेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
बाकी 3 जना भने बुल्गेरिया, युके र इटालीबाट फर्किएर सेल्फ आइसोलेसनमा बसेका थिए । उनि हरुले कोरोनाको लक्षण देखिन थाले पछि सम्बन्धित निकायलाई जानकारी गराएका थिए ।

बिहिबार अबेर साँझ दिएको जानकारी अनुसार उत्तरी साइप्रसमा पनि कोरोना संक्रमित को संख्या ३३ पुगेको छ।

ति मध्य ३० जना जर्मन नागरिक हुन् भने ३ जना टुर्किस सिप्रियोट हुन्। आज आएको परिक्षण रिपोर्टमा भने १३ जनामा संक्रमण पुस्टि भएको हो।

विदेश बाट आएका २०० भन्दा बढीलाइ क्वारेन्टाइनमा रखिएको छ।। कोरोना भाइरस फैलिदै थाले पछि उत्तरी साइप्रसमा पनि कडा कदम उथाइएको स्थानीय संचार माध्यमले जनाएका छन्।

ग्रीन लाइन का दुवै साइडमा हेर्ने हो भने  कोरोना संक्रमित को सख्या १०० पुगेको छ।  

साइप्रस नेपाल / १७ मार्च

स्वास्थ्य परिक्षणको रिपोर्ट नलिई आएका ३ जना नेपाली लाई साइप्रस प्रवेश नदिएको स्थानीय मिडियाले जनाएका छन् । दोहा ट्रान्जिट हुदै आएका ति नेपालीले कोरोना संक्रमण नभएको भनि  कागजात देखाउन नसक्दा दोहा नै फिर्ता पठाएको संचारमाध्यम ले बताएका छन्।  

साइप्रस सरकारले १६ मार्च दखि साइप्रस प्रवेश गर्न स्वास्थ्य परिक्षण गराएर कोरोना  नेगेटिभ भएको रिपोर्ट देखाउनु पर्ने र १४ दिन सरकारी क्वारेन्टाइनमा अनिवार्य बस्नै पर्ने नियम बनाएको छ।  १६ मार्च देखि 30 अप्रिल सम्म यो नियम लागू हुने सरकारले बताइसकेको छ ।

यी नियम नमानेमा साइप्रस प्रवेश नदिने सरकारले स्पस्ट पारेको छ। कोरोना भाइरस को संक्रमण रोक्न सरकारले कडा कदम उठाई रहेको छ। 

विभिन्न देशका लागि कोरोना परिक्षण गर्ने ल्याब बारे सरकारले नामावली जारि गरेको भए पनि नेपाल का लागि भने परिक्षण ल्याब तोकिएको छैन जसले थप अन्यौलता सृजना गरेको छ।

दैनिक जीवनमा अत्यावश्यक पर्ने सेवाहरू जस्तै सुपरमार्केटहरू, फार्मेसीहरू, बेकरी, पेट्रोल स्टेशन,कियोस्क र निजी स्वास्थ्य सेवाहरू बाहेक अन्य सबै निजि कम्पनि को कामकाज ४ हप्ताको लागि बन्द गराई सकेको छ।

यो पनि पढ्नुहोस् :साइप्रस आउँन नयाँ नियम, क्वारेन्टाइन बस्नै पर्ने बाध्यता

निजि कम्पनीहरु जस्तै सपिङ्ग मल, पसलहरु, सिनेमा, थिएयटर, सलुन, मसाज सेन्टर, बार तथा पब, लाइब्रेरी ,क्यासिनो तथा बेटिङ सेन्टर, पुरातात्त्विक स्थानहरु, डिपार्टमेन्टल स्टोर, थिम पार्क संग्रहालयहरु र क्याफे तथा कफि सफ , रेस्टुरेन्टहरु बन्द छन्। जसको प्रत्यक्ष मार मा नेपाली विधार्थी पनि परेका छन्।

मंगलबार बेलुकी स्वास्थ्य मन्त्रालयले ४९ जना मा संक्रमण भेटिएको  बताएको छ।  टर्कीस साइप्रसमा पनि ७ जनामा कोरोना पुस्टि भएको छ।

यो पनि पढ्नुहोस् :शरीरका १० अंगमा रहेका कोठीले दिन्छन् यस्ता संकेत

साईप्रस भूमध्य सागरमा अवस्थित एक टापु मुलुक हो । पूर्वी युरोपमा पर्ने यो मुलुक भूमध्य सागरको तेस्रो सबैभन्दाठूलो टापु हो ।

जसमध्ये  नेपाली मूलका मानिसहरूको उक्त जनसंख्यामध्ये ८ हजारजति कामदार भिसा र ४ हजारको हाराहारीमा विद्यार्थी भिसामा आएका मानिसहरू छौं ।

एक बर्ष अघि साइप्रस पुगेका गोरखा विशाल गुरुङ  यतिखेर घर न घाट झैं भएका छन् । खाना डिलिभरको काम बल्लतल्ल पाएका थिए  । तीन महिना अघि देखि सुरु गर्दै आएका उनी अहिले कोरोना भाइरस(कोभिड-१९) को प्रकोप बढेसँगै समस्यामा परेका हुन् ।

यस्तै, अर्को कहिलेकाँही  पेन्टिङमा काम गर्दै आएका नरेन्द्र पनि चिन्तामा छन । कसरी खाना खाने, कोठा भाडा र कलेजको शुल्क तिर्नमा चिन्तित  छन । साइप्रसमा ठण्डीयाममा त्यति काम पाइदैन।साइप्रसमा खेतीको काम त्यति धेरै  हुन्न । 

पर्यटकिय  देश भएकाले होटेल र  रेस्टुरेन्ट कोभिड-१९ को प्रभावले गर्दा बन्द भए। जसले होटल  कर्मचारी र उनी जस्ता दर्जनौं नेपाली कामविहीन भएका छन् ।अब काम हुन्न भनेर साहुले बिदा दियो । होटेल रेस्टुरेन्टमा काम खोजौं टुरिस्ट नआएर चलेका छैनन् । पैसा कमाउन आएका  उल्टो घरबाटै पैसा मगाएर खानुपर्ने भयो,’पीडितले दुखेसो पोखे ।

उहाँ जस्ता  हजारौं विद्यार्थीको जीवन दिन प्रती दिन कष्टकर हुदै आएको छ र अहिले आएर कोरोनाले बिद्यार्थीलाई झन पिर मर्काले पिरोलेको छ।  गर्मीयाम आउदै छ म जस्ता हजारौं विद्यार्थी चिन्ताजनक रहेको छ। दैनिक काम गरेर खाने विधार्थी भोलि के खाने र कसरी भाडा तिर्ने भनेर  पिरालिएका छन ।

त्यसो त, कोरोनाको मार साइप्रस मात्रै होइन युरोप भरिकै नेपालीलाई परेको छ । फ्रान्स, इटाली, पोर्चुगल, जर्मनी,अस्ट्रेलिया  स्विजरल्याण्डलगायतका दर्जनौं देशमा नेपालीहरुको अवस्था कठिन हुने देखिन्छ ।

 

कोरोनाको असरबाट‍ नेपाली विद्यार्थी अझ धेरै समस्यामा परेका छन् ।साइप्रसमा  हाल लगभग चार हजार नेपाली विद्यार्थी विभिन्‍न कलेजमा अध्ययनरत छन् । ती बिद्यार्थीली  सेमेस्टर अनुसार सत्तरी युरो कलेजलाई रजिस्ट्रार शुल्क बुझाउनुपर्छ। कसैको भिसाको लागि पैसा तिर्नु पर्ने छ  किनभने धेरै जसो विद्यार्थी गर्मीमा काम पाइन्छ भनेर कलेजको शुल्क बुझाउदछन ।

 सानो कोठा भाडामा लिए पनि महिनाको कम्तीमा पनि सय युरो माथि तिर्नुपर्छ । अधिकांश विद्यार्थीले विभिन्न होटेल, रेस्टुरेन्ट,बारमा काम गर्छन् । विद्यार्थीहरुलाई दिनको दुई घण्टा मात्रै पार्टटाइम काम गर्ने अनुमति हुन्छ । तर दैनिक खर्च र कलेजको शुल्क तिर्न तिनले रोजगारदातासँगको सहमतिमा पूर्णकालीन कामदारका रुपमा काम गर्छन् । 

साइप्रस सरकारले हालै सम्पूर्ण स्कुल , कलेज ,सपिङ्ग महल , पसलहरु , सिनेमा , थिएयटर, लाईब्रेरी , क्यासिनो तथा बेटिङ सेन्टर , पुरातात्त्विक स्थानहरु, डिपार्टमेन्ट स्टोर , थिम पार्क सङ्ग्रहालयहरु , क्याफे था कफी सफ ,होटेल र रेस्टुरेन्टर बारहरु अप्रिल ३० सम्मका  लागि बन्द गरिदिएको छ जुन लम्बिने निश्चित छ जसले विधार्थीको अवस्था नाजुक बनाउने देखिएको छ ।

सरोज  खड्का भन्छन्, ‘होटेल रेस्टुरेन्ट नै बन्द भएपछि अब कलेजको शुल्क कसरी तिर्ने भन्ने भएको छ । व्यवसाय नै बन्द भएपछि साहुले पनि पैसा दिने कुरो हुन्न । धेरै समय बन्द भयो भने त हामीले कोठा भाडासमेत तिर्न सक्ने अवस्था छैन । हामी जस्ता हजारौं विद्यार्थीको त बिजोगै हुनेवाला छ र हुँदै पनि आएको थियो र अब त झन काम नहुनेहरुको त बिजोगै हुन सक्छ।

एनआरएनए सचीव  पुरन थापा जापानिज खाना  सुसिका राम्रो सेफ हुन। सो कोरोनाको प्रभावले रेस्टुरेन्ट सुनसान भएपछि यतिखेर विदामा कोठमा छन । आम्दानीको श्रोत नै बन्द हुँदा अब के हुन्छ भन्ने चिन्तामा छन । कोभिड-१९ को त्रासपछि ग्राहकहरु स्वात्तै घटे ।  पछि सो रेस्टुरेन्ट बन्द भएको छ ।

यस्तो अवस्थामा धेरै नेपाली पर्न सक्छन् । रेस्टुरेन्ट बन्द भए पछि साहुले पैसा तिर्छ कि नाई  भन्ने जिज्ञासामा उनले भने “सरकारी कानुनअनुसार रीत पुर्‍याएर काम गरेकाहरुलाई पनि सरकारले दिने घोषित तलबको ६० प्रतिशतमात्रै हो । ६० प्रतिशतका दरले मासिक करिब चार सय युरो बुझ्लान् । त्यति तलबले त परिवार धान्नै पुग्दैन। रोजगारदाता इमानदार परे उसले आफ्नो कर्मचारीलाई दिन्छ । इमानदार नपरे रोजगारदाताले नै खाइदिन्छ ।’सबै साहु इमानदार हुँदैनन् । साहु राम्रो परे त देला । नदिए मुद्दामामिला गरेर असुल्न नेपालीले कानुन जान्दैनन् । भाषा हुन्न । साहु गतिलो परेन भने त त्यही पैसा पनि साहुले खाइदिन्छ । धेरै नेपाली हेरेको हेर्‍यै हुन सक्छन्,’ । 

उहाँ जस्ता धेरै जागीरको चिन्तामा छन ।

कोरोना भाइरस को प्रकोप बढे सँगै अवैतनिक नेपाली बाणिज्य दुतावास साइप्रसले यसलाई कसरी हेरेको छ ? यो अवस्थालाइ कसरी लिएको छ भन्ने प्रश्न सबै को मन मा  उब्जिएको छ। किनभने हामी नेपाल लगभग १२ हजार भन्दा बडी नेपालीहरु साइप्रसमा बसोबास गर्छौ र साइप्रसमा अहिले काे अबस्थामा यस्तै कुराले साइप्रसमा सबैभन्दा धेरै पिडामा विद्यार्थी रहेका देखिन्छ । यस बारे साइप्रसमा रहेका विभिन्न संघसंस्थाहरूकाे धारणा के रहेछ ,  म जस्ता हजारौं विद्यार्थीले साेच्ने र तपाईंलाई साेध्ने प्रश्न हाे? त्यसले सबै एक एकजुट भएर हामी सबैले योजना बनाउदा धेरै राम्रो होला कि ?

चीनमा कम हुँदै गएको कोभिड-१९ को प्रकोप युरोप र अमेरिकामा  भने बढ्दै गएको छ । आइतबार मात्रै इटालीमा ३६८ जनाको मृत्यु भएको छ । सोमबार दिउँसोसम्म इटालीमा एक हजार ८ सय  २०, स्विजरल्यान्डमा १४ र जर्मनीमा १३ जनाको मृत्यु भएको छ भने मंगलबार साझ सम्म साइप्रसमा ४९ जना संक्रमित भएको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ  ।

१६ मार्च /लिमासोल

आज १३ जना कोरोना संक्रमित को खबर छ।  ति मध्य ११ जना स्वास्थ्यकर्मी हुन् जो बिरामीको उपचार को क्रम मा संक्रमित भएका थिए। 

बाकि २ जना भने हालै ग्रीस र युकेबाट फर्किएका ब्याक्ति हुन् जसमा कोरोनाको लक्षण देखिएको थियो योसंगै साइप्रस मा कोरोना संक्रमितको संख्या ४६ पुगेको छ 

एनआरएनए साइप्रस ले एक विज्ञप्ति जारि गर्दै सुरक्षित रहदै संयमता अपनाउन अपिल गरेको छ साथै नेपाली कन्सुलेट निकोसियाले पनि उच्च सतर्कता अपनाउन विशेष अनुरोध गरेको छ।

यो पनि पढ्नुहोस् : साइप्रस आउँन नयाँ नियम, क्वारेन्टाइन बस्नै पर्ने बाध्यता

नोभल कोरोना भाइरस के हो?

नोभल कोरोना भाइरस (CoV) कोरोना भाइरसकै एक नयाँ प्रजाति हो।

नोभल कोरोना भाइरस का कारण शुरु भएको रोग चीनको वुहानमा पहिलो पटक पहिचान गरिएको थियो। यसलाई हाल कोरोनाभाइरस रोग २०१९ (अर्थात कोभिड-१९) नामाकरण गरिएको छ जसमा ‘को’ ले कोरोना र ‘भि’ ले भाईरस भन्ने जनाउँछ।

यस भन्दा पहिले यो रोगलाई ‘२०१९ नोभल कोरोना भाइरस’ वा ‘२०१९-एन-कोभि (2019-nCoV)’ भन्ने गरिएको थियो।

कोभिड-१९ भाइरस एक परिवर्तित स्वरुपको भाइरस हो जसलाई सिभियर एक्युट रेस्पिरेटोरी सिन्ड्रम (सार्स) र सामान्य प्रकारका रूघाखोकीसँग पनि सम्बन्धित मानिएको छ।

कोभिड-१९ कसरी फैलिन्छ?

संक्रमित व्यक्तिसँग प्रत्यक्ष सम्पर्कमा रहँदा तिनबाट (खोक्दा वा हाच्छ्युँ गर्दा) उत्पन्न भएको श्वासप्रश्वासजन्य सूक्ष्म थोपाहरूबाट र भाइरसबाट संक्रमित सतह/वस्तुहरू छुँदा यो भाइरस सर्ने गर्दछ।

कुनै पनि स्थान तथा सतहमा कैयौं घण्टासम्म कोभिड-१९ भाइरस जिवित रहन सक्छ तर सामान्य जिवाणुनाशकको प्रयोगबाट यसलाई मार्न सकिन्छ।

कोरोनाभाइरसका लक्षणहरू के के हुन्?

ज्वरो आउनु, खोकी लाग्नु तथा स्याँस्याँ हुनु यसका लक्षणहरू हुन्। जटिल अवस्थामा यसको संक्रमणले निमोनीया हुनुका साथै सास फेर्न कठिनाई समेत हुने गर्दछ।

अत्यन्तै सघन संक्रमण भएको अवस्थामा बिरामीको मृत्यु समेत हुन सक्दछ, जुन हालसम्म निकै न्युन रहेको छ।

यि लक्षणहरू ईन्फ्लुएन्जा (फ्लु) वा सामान्य रुघाखोकीका लक्षणहरू जस्तै देखिन्छन, जुन कोभिड-१९ भन्दा धैरै देख्न सकिन्छ।

त्यसकारण कसैलाई कोभिड-१९ को संक्रमण भएको हो वा होईन भनेर निर्क्योल गर्नकालागि परिक्षण नै गर्नुपर्ने हुन्छ। यसबाट जोगिनका लागि अपनाइने उपायहरू पनि उस्तै नै छन्, जस्तै नियमित हात धुनु र श्वासप्रश्वास सम्बन्धी व्यवहारमा ध्यान पुर्याउनु (खोक्दा वा हाच्छ्युँ गर्दा कुहिनो वा कागजी-रुमालको प्रयोग गर्नु र त्यसपश्चात उक्त कागजी-रुमाललाई बन्द फोहोरदानीमा फाल्नु)।

संक्रमणको जोखिमबाट म कसरी जोगिन सक्छु?

संक्रमणको जोखिमबाट आफु र आफ्नो परिवारलाई जोगाउन तपाईंले निम्न चार उपायहरू अवलम्बन गर्न सक्नुहुन्छ:

यो पनि पद्नुहोस : कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) – भ्रम र यथार्थ

के मैले (स्वास्थ्यकर्मीहरूले लगाउने) मास्क लगाउनु पर्दछ?

यदि तपाईंलाई श्वासप्रश्वास सम्बन्धी समस्याको लक्षण देखिएको छ भने आफ्नो संक्रमण अरुलाई नसरोस् भनि मास्कको प्रयोग गर्नुहोस्। अन्यथा कुनै लक्षण नदेखिएको अवस्थामा मास्कको प्रयोग आवश्यक छैन।

मास्क लगाइएको छ भने त्यसको प्रभावकारिता बढाउन तथा भाइरसको थप संक्रमणबाट जोगिन उपयुक्त तवरले प्रयोग गर्न र प्रयोग पश्चात व्यवस्थित रूपमा फ्याक्न जरुरी हुन्छ।

मास्कको प्रयोग मात्रले संक्रमण रोक्न सम्भव नहुने भएकोले अन्य उपायहरू पनि अपनाउन जरूरी हुन्छ – जस्तै: नियमित रुपमा साबुन लगाएर हात धुने, खोक्दा वा हाच्छ्युँ गर्दा नाक र मुख छोप्ने, रुघाखोकी वा फ्लुका लक्षणहरू (ज्वरो, हाच्छ्युँ र खोकी) देखिएका व्यक्तिबाट टाढै बस्ने।

के कोभिड-१९ ले बालबालिकालाई असर गर्छ?

यो एक नयाँ प्रकारको भाइरस भएको कारण यसले बालबालिका तथा गर्भवती महिलालाई कसरी असर गर्छ भन्ने बारे विस्तृत जानकारी उपलब्ध छैन।

यस भाइरसले सबै उमेरका मानिसमा संक्रमण गर्नसक्ने भएतापनि हालसम्म बालबालिकाहरूमा कोभिड-१९ को संक्रमण तुलनात्मक रुपमा कमै मात्र पाईएको छ।

हालसम्म कोभिड-१९ का कारण मृत्यु भएको संख्या एकदमै न्युन छ, जसमा पहिल्यै देखि स्वास्थ्य सम्बन्धी समस्या भएका ज्येष्ठ नागरिकहरू पर्दछन्।

मेरा बालबालिकामा कोभिड-१९ का लक्षण देखिएमा के गर्ने?

कोभिड-१९को लक्षण देखिएमा स्वास्थ्य सेवा लिनु पर्दछ तर कृपया याद राख्नुहोस् – खोकी र ज्वरोजस्ता सामान्य रुघा-खोकीको लक्षण र कोभिड-१९को लक्षण उस्तै देखिन सक्छन् र हालको मौसममा धेरैलाई सामान्य रुघाखोकी मात्रै लागेको हुनसक्छ।

नियमित रुपमा हात धुने जस्ता हात तथा श्वासप्रश्वासको सरसफाईका आनिबानीमा विशेष ध्यान दिंदै बालबालिकालाई खोपपनि अध्यावधिक गर्नुहोस् ताकि उनीहरूलाई अन्य भाइरस तथा ब्याक्टेरियाबाट हुने संक्रमणबाट जोगाउन सकियोस्।

आफ्ना बालबालिकामा फ्लु जस्ता श्वासप्रश्वास सम्बन्धी अन्य संक्रमणको लक्षण देखिएमा स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्नुहोस् र अरूलाई संक्रमणबाट जोगाउन भिडभाड हुनसक्ने कार्यालय, विद्यालय, सार्वजनिक यातायात जस्ता सार्वजनिक स्थानबाट टाढै रहनुहोस्।

परिवारको सदस्यमा लक्षण देखिएमा के गर्ने?

तपाईं आफु वा आफ्ना बालबालिकामा ज्वरो आएमा, खोकी लागेमा वा सास फेर्न कठिनाई भएमा स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्नुहोस्।

आफु कोभिड-१९को संक्रमण भएको स्थानमा गएको वा उक्त स्थानहरूमा पुगेका र श्वासप्रश्वास सम्बन्धी समस्या देखिएका अन्य कोहि सँग सम्पर्कमा आएको भएमा स्वास्थ्यकर्मीलाई प्रत्यक्ष भेट्नु भन्दा पहिल्यै (फोन गरेर) जानकारी दिनुहोस्।

के मैले मेरा छोराछोरीलाई विद्यालय जानबाट रोक्नुपर्दछ?

यदि तपाईंका बालबालिकामा यसका लक्षण देखिएमा स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्नुहोस् र स्वास्थ्यकर्मीको सल्लाह लिनुहोस्।

अन्यथा श्वासप्रश्वास सम्बन्धी (सामान्य रुघाखोकी) समस्या देखिएमा अन्य समयमा जस्तै घरैमा मनग्गे आराम गराउनुहोस् र अरूमा संक्रमण हुनबाट जोगाउन सार्वजनिक स्थानहरुमा नजानुहोस्।

यदि तपाईंका बालबालिकामा यसका कुनैपनि लक्षण देखिएका छैनन् र सार्वजनिक रुपमा कुनै स्वास्थ्यसम्बन्धी आधिकारिक निषेधाज्ञा वा सम्बन्धित विद्यालय बारे निषेधात्मक सुचना जारी भएको छैन भने बालबालिकालाई विद्यालय पठाउनु नै उपयुक्त हुन्छ।

बालबालिकालाई विद्यालय नपठाउनुको विकल्पमा बरू उनीहरूलाई विद्यालय र अन्यत्रका लागि पनि काम लाग्ने गरि श्वासप्रश्वास सम्बन्धी असल व्यवहार सिकाउनुहोस्,

जस्तै: नियमित रुपमा हात धुने (विस्तृत विधि तल हेर्नुहोस्), खोक्दा वा हाच्छ्युँ गर्दा कुहिनो वा कागजी-रुमालले नाक तथा मुख छोप्ने र प्रयोग पश्चात त्यसलाई बन्द फोहोरदानीमा फाल्ने, राम्रोसँग हात नधोईएको अवस्थामा हातले आँखा, नाक वा मुख नछुने आदि।

हात धुने उत्तम तरिका के हो?

• बगिरहेको पानीमा हात भिजाउने,
• भिजेको हातमा मनग्गे साबुन लगाउने,
• हत्केलाको पछाडि, औंलाको बीच, नङको भित्र लगायत हातका सबै भागमा कम्तिमा २० सेकेण्डसम्म राम्रोसँग मिच्ने,
• बगिरहेको पानीले राम्ररी हात पखाल्ने,
• सफा कपडा वा एकपटक मात्र प्रयोग गरिने तौलियाले हात सुकाउने।
• नियमित रुपमा हात धुनुहोस् – खासगरि खाना खानु भन्दा अगाडि, र सिंगान पुछ्नु, खोक्नु, हाच्छ्युँ गर्नु, र शौचालय जानु आदि गरिसकेपछि।

यदि साबुन र पानी उपलब्ध छैनन् भने कम्तिमा ६० प्रतिशत अल्कोहल भएको जिवाणुनाशक जेल वा क्रिमको प्रयोग गर्नुहोस्। हात फोहोर छन् भने सधैं साबुन पानीले हात धुनुहोस्।

यात्रा गर्दा आफ्नो परिवारका लागि के कस्तो सावधानी अपनाउन पर्ला?

वैदेशिक यात्रा गर्दा उक्त देशमा लागु गरिएको यात्रा सम्बन्धी निर्देशनहरू जस्तै प्रवेशमा निषेध, क्वारेन्टाईनको आवश्यकता आदिको अध्ययन गर्नुहोस्।

नियमित अपनाइने यात्रा सम्बन्धी सावधानीहरू बाहेक स्वदेश फर्केपश्चात क्वारेन्टाईन हुन र प्रवेशमै निषेध हुनबाट जोगिन अन्तराष्ट्रिय हवाई यातायात संघको वेबसाईटमा उपलब्ध कोभिड-१९ सम्बन्धी अध्यावधिक सुचना लिनुहोस्।

यात्राका क्रममा आफु र आफ्ना बालबालिकाले सरसफाईका विधिहरू अपनाउनु होस् – नियमित रुपमा हात धुने वा कम्तिमा ६० प्रतिशत अल्कोहल भएको जिवाणुनाशक जेल वा क्रिमको प्रयोग गर्ने, श्वासप्रश्वास सम्बन्धी असल व्यवहार अपनाउने (खोक्दा वा हाच्छ्युँ गर्दा कुहिनो वा कागजी-रुमालले नाक र मुख छोप्ने र प्रयोग पश्चात त्यसलाई तत्कालै बन्द फोहोरदानीमा फाल्ने), र खोकिरहेका वा हाच्छ्युँ गरिरहेका व्यक्तिबाट टाढै रहने।

यसका साथै जिवाणुनाशक जेल वा क्रिम (स्यानिटाईजर), एक पटक मात्र प्रयोग गरिने कागजी-रुमाल, र पुछ्‍न प्रयोग गरिने जिवाणुनाशक रुमाल अभिभावकले हरदम आफुसँग राख्नु होस्।

यसका अतिरिक्त बस वा हवाईजहाजमा बसिसकेपछि आफ्नो सिट, हात अड्याउने स्थान, छोएर प्रयोग गरिने स्क्रिन आदिलाई जिवाणुनाशक रुमालले सफा गर्नुहोस्। साथै आफु र आफ्ना बालबालिका बसेको होटल वा अन्य आवासमा प्रयोगमा आउने सतहहरू, ढोका खोल्ने ह्यान्डल, रिमोट-कन्ट्रोल आदिलाई जिवाणुनाशक रुमालले सफा गर्नुहोस्।

के गर्भवती महिलाबाट बच्चामा कोरोनाभाइरस सर्न सक्छ?

हालसम्म उपलब्ध जानकारीका आधारमा गर्भावस्थामा आमाबाट बच्चामा यो भाइरस सर्ने वा नसर्ने तथा उक्त भाइरसले बच्चामा पार्ने असरका बारेमा पर्याप्त तथ्य उपलब्ध छैन। यस विषयमा हाल अध्ययन भइरहेको छ।

गर्भवती महिलाहरूले भाइरसबाट जोगिन उपयुक्त सावधानी अपनाउनु पर्दछ र ज्वरो, खोकी वा सास फेर्न कठिनाईजस्ता लक्षणहरू देखिएमा समयमै स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्नुपर्दछ।

कोरोनाभाइरस बाट संक्रमित आमाले स्तनपान गराउनु सुरक्षित हुन्छ?

कोरोनाभाइरस प्रभावित तथा यसको जोखिम भएका स्थानमा बसोबास गर्ने सबै आमाहरूले ज्वरो, खोकी वा सास फेर्न कठिनाईजस्ता लक्षणहरू देखिएमा समयमै स्वास्थ्य संस्थामा सम्पर्क गर्नुपर्दछ र प्राप्त सल्लाह अनुसार गर्नुपर्दछ।

स्तनपानको महत्व र भाइरस प्रसारणमा यसको नगन्य भूमिकालाई लाई ध्यानमा राख्दै स्तनपानलाई निरन्तरता दिन सकिन्छ। तर भाइरसबाट जोगिनका लागि अन्य सावधानीहरू भने अपनाउनु पर्दछ।

लक्षण देखिएका तर सबल आमाहरूले भने स्तनपान गराउँदा र बालबालिकासँग नजिक हुँदा मास्क लगाउने, बालबालिकाको सम्पर्कमा आउनुभन्दा अगाडि तथा पछाडि हात धुने, संक्रमित वस्तु तथा सतहहरूलाई जिवाणु नाश हुने गरि सफा गर्ने गर्नुपर्दछ जुन अन्य अवस्थामापनि कोभिड-१९ भएको शंकालागेका वा संक्रमित बालबालिका तथा वयस्कहरु सँग अन्तर्क्रिया गर्दा अपनाउनुपर्ने हुन्छ।

आमा निकै नै अस्वस्थ भएको अवस्थामा उनको दुध निकाली सफा कप वा चम्चाले शिशुलाई खुवाउन सकिन्छ र भाइरसबाट जोगिनका लागि अन्य सावधानीहरू निरन्तर अपनाउनु पर्दछ।

युनिसेफले कसरी सहयोग गरिरहेको छ?

कोभिड-१९ बाट धेरै प्रभावित चीन सरकार र पूर्वी एसिया तथा प्रशान्त क्षेत्रका राष्ट्रहरूलाई सघाउनमा हाल युनिसेफको सहयोग केन्द्रित छ। २९ जनवरी देखि युनिसेफले स्वास्थ्यकर्मीहरूलाई आवश्यक सुरक्षा सुट, मास्क, चस्मा तथा पञ्जा समावेश गरि १३ टन सामग्री प्रभावित क्षेत्रमा पैठारी गरिसकेको छ। थप सामग्री तयारी अवस्थामा राखिएको छ र कतिलाई प्रमुख स्थानहरूमा लगेर राखिसकिएको छ।

भाइरसको अप्रत्याशित प्रकृति र निरन्तर फैलावट हेरेर, ठुलो रोगका प्रकोपबाट बच्नका लागि सिमित क्षमता भएका र कमजोर स्वास्थ्य प्रणाली भएका देशहरूको सहयोगका लागि युनिसेफले जोखिमको सामना गर्नकालागि आकस्मिक योजनाहरूको विकास गर्न सम्बन्धित सरकारहरू, विश्व स्वास्थ्य संगठनका निर्दिष्ट विभागहरू र अन्य साझेदारहरूसँग समन्वय गरिरहेको छ।

कोभिड-१९ को नियन्त्रणका लागि आवश्यक सहयोगका काम गर्न युनिसेफले १६ फेब्रुअरीमा ४ करोड २३ लाख अमेरिकी डलरको आव्हान गरेको थियो। यस प्रारम्भिक रकमले युनिसेफलाई बालबालिका, गर्भवती महिला तथा तिनका परिवारलाई कोभिड-१९ को संक्रमणबाट जोगिने र आवश्यक सहयोग खोज्ने बारेमा जोखिम सम्बन्धी सुचना संप्रेषण तथा गलत सुचनाको प्रवाह नियन्त्रण गरी कोभिड-१९को फैलावट रोक्न सहयोग पुर्याउनेछ।

१. के कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) लामखुट्टेको टोकाईबाट सर्छ?

हालसम्म कोरोना भाइरस लामखुट्टेको टोकाईबाट सरेको पुष्टि भएको छैन।यो श्वासप्रश्वासबाट सर्ने भाइरस हो। कोरोना भाइरसबाट संक्रमित व्यक्त्तिले खोक्दा र हाँच्छ्यु गर्दा निस्कने थुक र सिँगानको माध्यमबाट एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्त्तिमा सर्दछ।

२. के लसुन खानाले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ?

हालसम्म लसुन खानाले कोरोना भाइरसको संक्रमण हुनबाट रोकथाम भएको तथ्य प्रमाणित भएको छैन। लसुन स्वास्थ्यको लागि लाभदायक छ र यसले हामीलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्दछ।

३. के तिलको तेलको मालिसले कोरोना भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्नबाट रोक्छ?

तिलको तेलले मालिस गर्नाले कोरोना भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्नबाट रोक्दैन। तिलको तेलले कोरोना भाइरसलाई मार्न सक्दैन। भुई वा सतहमा भएको कोरोना भाइरसलाई निःसंक्रमण गर्नर् ७० प्रतिशत इथानोल, ०.५ प्रतिशत सोडियम हाइपोक्लोराइटहरू भएको रसायन वा घोलक, प्रयोग गर्नु पर्छ।यी रसायनहरू कहिले पनि मानिसको शरीरमा प्रयोग गर्न हुदैन। यस्ता रसायनहरू छालामा परेमा हानिकारक हुन्छ।

४. के पानी पिउनाले घाँटी दुखेको निको हुन्छ, र कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँछ?

स्वस्थ रहन पानी पिउनु अति आवश्यक छ। तर यसले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँदैन।

५. यो कोरोना भाइरसले वृद्धवृद्धालाई मात्र बढी असर गर्छ कि युवावर्ग पनि यसको जोखिम हुन्छन्?

सबै उमेर समूहका मानिसलाई कोरोना भाइरसले संक्रमण गर्न सक्दछ। तर ज्येष्ठ नागरिक र पहिल्यै देखिनै दम, मधुमेह, मुटुको रोग जस्ता स्वास्थ्य समस्या भएका व्यक्तिहरूलाई भने यो भाइरसले गम्भीर बिरामी बनाउने जोखिम हुन्छ।विश्व स्वास्थ्य संगठनले सिफारिस गरे अनुसार यस भाइरसबाट बच्नको लागि बेलाबेलामा साबुन पानीले मिचिमिचि हात धुने वा अल्कोहल भएको स्यानिटाइजरको प्रयोग गनर्,े श्वासप्रश्वाससम्बन्धी सरसफाईमा विशेष ध्यान दिने जस्तै खोक्दा, हाँच्छ्यु गर्दा नाक मुख छोप्नु पर्दछ।

६. के कोरोना भाइरसबाट बच्न र संक्रमितको उपचारको लागि एन्टिबायोटिकको प्रयोग प्रभावकारी हुन्छ?

एन्टिबायोटिकले ब्याक्टेरिया (जिवाणु) विरुद्ध मात्र लड्न सक्ने क्षमता हुने भएकोले एन्टिबायोटिकको प्रयोगले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँदैन वा उपचार गर्न सकिदैन।यदि तपाई कोरोना भाइरसको संक्रमणका कारण अस्पतालमा भर्ना हुनुभएको छ भने शरीरमा ब्याक्टेरियाको संक्रमण पनि हुनसक्ने भएकाले तपाईंलाई चिकित्सकले एन्टिबायोटिक दिएको हुन सक्दछ।

७. कोरोना भाइरसबाट बच्ने वा उपचार गर्ने कुनै औषधि छ?

हालसम्म कोरोना भाइरसबाट बच्न वा उपचारको लागि कुनै औषधि पत्ता लागिसकेको छैन।तर संक्रमितलाई देखिएको लक्षण अनुसारको औषधि उपचार गरी स्याहार गर्नुपर्छ। यस भाइरसबाट संक्रमित गम्भीर बिरामीलाई अस्पतालमा भर्ना गरी लक्षण अनुसारका विशेष उपचार तथा स्याहार गरिन्छ।यसको उपचारको वारेमा धेरै देशहरुमा अध्ययन अनुसन्धान भइरहेको छ भने विश्व स्वास्थ्य संगठनले साझेदारहरुसँगको समन्वयमा यस विषयमा अध्ययन र अनुसन्धानलाई तीव्र रुपले अघि बढाइरहेको छ।

८. के हात सुकाउने मेसिन (ह्यान्ड ड्रायर) कोरोना भाइरस मार्नका लागि प्रभावकारी हुन्छ?

हात सुकाउने मेसिन (ह्यान्ड ड्रायर) कोरोना भाइरस मार्नका लागि कदापि प्रभावकारी हुन सक्दैन। कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्नका लागि बेलाबेलामा साबुन पानीले मिचिमिचि हात धुने वा अल्कोहलयुक्त स्यानिटाइजरको प्रयोग गर्नु नै उत्तम उपाय हो। हात धोइसकेपछि भिजेको हात सुकाउनका लागि कागजी रुमाल वा हात सुकाउने ड्रायरको प्रयोग गर्न सकिन्छ। तर सबैजनाले एउटै रुमाल प्रयोग गर्नु हुँदैन।

९. के चीनबाट आएको चिठी पत्र वा कुनैपनि सामान लिनु सुरक्षित हुन्छ?

चीनबाट आएको सामान वा चिठिपत्रबाट कोरोना भाइरस सर्ने जोखिम हुँदैन। किनकि कोरोना भाइरस वस्तुहरू जस्तै चिठी वा बाकसहरुमा लामो समय बाँच्दैनन् भन्ने पुष्टि भइसकेको छ।

१०. के युभि किरण (अल्टा भ्वाइलेट प्रकाश)ले कोरोना भाइरस मार्न सक्छ?

यस्ता युभि किरणले कोरोना भाइरसलाई मार्न सक्दैन। तर यस्ता विकिरणले हात वा शरीरका अन्य अंगहरुमा एलर्जी गराउन सक्छ।

यो पनि पढ्नुहोस् : साइप्रस आउँन नयाँ नियम,

११. विमानस्थलमा राखिएको थर्मल स्क्यानरबाट कोरोना भाइरस संक्रमित भए वा नभएको थाहा पाउन कत्तिको प्रभावकारी हुन्छ?

थर्मल स्क्यानरले कुनैपनि व्यक्तिलाई ज्वरो (शरीरको तापक्रम सामान्यभन्दा बढी) आए वा नआएका थाहा पाउन मद्दत गर्दछ। कोरोना भाइरसको संक्रमणका लक्षण देखिन २ देखि १४ दिन लाग्ने भएकोले यदि कोही व्यक्तिलाई यसको संक्रमण भइसकेको तर ज्वरो नदेखिएको अवस्थामा यो थर्मल स्क्यानरले पत्ता लगाउन सक्दैन।

१२. के पुरै शरीरमा अल्कोहल वा क्लोरिन लगाएमा वा छरेमा कोरोना भाइरस मर्छ?

शरीरभित्र कोरोना भाइरस प्रवेश गरिसकेपछि अल्कोहल वा क्लोरिन पुरै शरीरमा लगाउँदा वा छर्कंदा यो भाइरस मर्दैन। बरु यसरी छर्कनाले तपाईको लुगा वा शरीरमा रहेका स –साना छिद्रहरुका साथै आँखा, मुख, नाक आदिमा हानी पुग्न सक्दछ। याद राख्नुहोस्, सहि मात्रामा प्रयोग गरिएको खण्डमा अल्कोहल र क्लोरिनले भुइँ वा सतहलाई निःसंक्रमण गर्न मद्दत गर्दछ।

१३. के घरपालुवा जनावरबाट कोरोना भाइरसको संक्रमण हुन वा सर्न सक्छ?

हालसम्म घरपालुवा जनावर जस्तै कुकुर, बिरालोआदि कोरोना भाइरसबाट संक्रमित भएको पुष्टि भएको छैन। तर घरमा पालिएका जनावरलाई छोए पश्चात सधैं साबुन पानीले मिचिमिचि हात धुनुपर्छ। यसरी साबुनपानीले हात धोएमा घरपालुवा जनावरबाट मानिसमा सर्न सक्ने ‘इकोली’ र ‘साल्मोनेल्ला’ जस्ता विभिन्न जीवाणुका संक्रमणबाट सुरक्षित हुन्छं।

१४. के निमोनिया विरुद्धको खोपले हामीलाई कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँछ?

निमोनिया विरुद्धका खोपहरू जस्तै ‘न्युमोकोकल भ्याक्सिन’ र ‘हेमोफिलस इन्फ्लुएन्जा’ टाइप बी भ्याक्सिनले कोरोना भाइरसबाट जोगाउन सक्दैन।यो नयाँ र फरक किसिमको भाइरस भएकोले यसको लागि छुटै प्रकारको खोप चाहिन्छ। कोरोना भाइरस विरुद्धको खोपको विकासका लागि अनुसन्धान भइरहेको छ तर अहिलेसम्म पत्ता लागिसकेको छैन।निमोनिया विरुद्धका खोपहरू कोरोना भाइरस रोकथाम गर्नका लागि उपयोगी नभए तापनि श्वासप्रश्वासको समस्याबाट बच्न यी खोपहरू स्वास्थ्यका लागि लगाउन सिफारिस गरिन्छ।

१५. के नियमित सलाईन पानीले नाक सफा गर्नाले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ?

हालसम्म सलाईन पानीले नियमित नाक सफा गर्नाले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिन प्रमाण फेला परेको छैन।सलाईन पानीले नियमित नाक सफा गर्नाले रुघा चाँडो निको भएको केही तथ्यहरू भने छन्।

१६. के माउथवासले मुख कुल्ला गर्नाले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ?

माउथवासको प्रयोगले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिने कुनैपनि प्रमाण हालसम्म फेला परेको छैन।केही कम्पनीका माउथवासहरुको प्रयोगले मुखभित्र र्‍यालमा रहेका केही भाइरसहरुलाई केही समयका लागि निर्मुल गर्ने भएता पनि यसले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट भने सुरक्षित गर्न सक्दैन।

१७. के कोरोना भाइरस गर्मी मौसममा वा आद्रता भएको तापक्रममा बाँच्न सक्छ?

कोरोना भाइरस गर्मी वा जाडो र आद्रता वा सुख्खा तापक्रम भएका सबै ठाउँहरुमा फैलिसकेको छ। गर्मी वा जाडो जहाँ बस्ने भएपनि सावधानी अपनाउनुपर्छ। यसबाट बच्नका लागि बेलाबेलामा साबुन पानीले मिचिमिचि हात धुनु पर्छ।खोक्दा वा हाँच्छ्यु गर्दा नाक र मुख हात वा टिस्यु वा कुहिनाले छोप्ने गनुपर्छ। प्रयोग गरेको टिस्यु तुरुन्त फोहर र्‍याल्ने ठाँउमा र्‍याल्ने र साबुन पानीले हात धुनु पर्छ।

१८. के रक्सी पिउनाले कोरोना भाइरसको संक्रमण हुँदैन?

रक्सीले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँदैन।

१९. भुइँ वा सतहहरुलाई निःसक्रमण कसरी गर्न सकिन्छ?

भुइँ वा सतह फोहर छ भने पहिला साबुन वा सर्फ पानीले भुइँलाई राम्ररी सफा गर्ने। बजारमा पाइने घरेलु निःसंक्रमणमा प्रयोग हुने क्लोरिनयुक्त रसायन वा घोलकले ब्याक्टेरिया र भाइरसलाई मार्दछ। यस्ता रसायन वा घोलकहरु प्रयोग गर्दा सधैं पञ्जा लगाउनुपर्छ। खाली हातले कहिलेपनि प्रयोग गर्नु हुँदैन।

२०. धुम्रपान वा चुरोटले कोरोना भाइरसलाई असर गर्छ?

धुम्रपान वा चुरोटले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बचाउँदैन। धुम्रपान स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्छ। विश्वमा वर्षेनी करिब ८० लाख मानिसहरू धुम्रपानका कारण अकाल मर्दछन्। मुटु लगायत विभिन्न स्वास्थ्य समस्या भएका व्यक्तिहरुमा धुम्रपानका कारणले थप जटिलता हुने भएकोले उनीहरुमा कोरोना भाइरसको जोखिम अझ बढी हुन्छ।

२१. पसलमा स्यानिटाइजर नपाएमा के गर्न सकिन्छ?

स्यानिटाइजर नभएमा पनि केही हुँदैन। बेलाबेलामा साबुन पानीले मिचिमिच हात धोएमा कोरोना भाइरसको जोखिम कम हुन्छ। हात धुँदा औंलाको बीचमा, हातको अगाडि र पछाडि र नङलाई पनि राम्ररी धुनुपर्छ।

२२. के दिसाबाट कोरोना भाइरस सर्छ?

अन्य कोरोना भाइरस जस्तै यो नयाँ कोरोना भाइरस २०१९ दिसामा पनि पाइन्छ। यसबाट संक्रमित व्यक्तिले खोक्दा र हाँच्छयु गर्दा नाक र मुखबाट निस्कने छिटाहरुबाट एक व्यक्तिबाट अर्कोमा सर्दछ।त्यसैले यसको संक्रमणबाट बच्न बेलाबेलामा साबुन पानीले हात धुने वा अल्कोहल भएको स्यानिटाइजर प्रयोग गर्ने, खोक्दा र हाँच्छयु गर्दा नाक र मुख हात वा टिस्यु वा कुहिनाले छोप्ने, प्रयोग गरेको टिस्यु तुरुन्त फोहर र्‍याल्ने ठाँउमा र्‍याल्ने र साबुन पानीले हात धुने, र रुघाखोकी लागेको व्यक्तिबाट टाढा बस्ने।

२३. नाली वा ढलबाट आउने हावा, गन्धबाट पनि कोरोना भाइरस हुनसक्छ?

ढल वा नालीबाट आउने हावा, गन्धमा श्वास फेर्दा कोरोना भाइरस संक्रमण भएको तथ्य हालसम्म पाइएको छैन।हालसम्मको तथ्य अनुसार कोरोना भाइरस संक्रमित व्यक्तिले खोक्दा र हाँच्छय गर्दा नाक र मुखबाट निस्कने छिटाहरु र संक्रमित व्यक्तिसँगको नजिकको सम्पर्कबाट एक व्यक्तिबाट अर्कोमा सर्दछ।

२४. के बोझो, लसुन वा बेसार खानाले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ?

लसुन, बोझो र बेसार खानु स्वास्थ्यको लागि लाभदायक हो, यसले हामीलाई स्वस्थ राख्न मद्दत पनि गर्दछ। तर हालसम्म लसुन वा बोझो वा बेसारको प्रयोगले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट सुरक्षित भएको तथ्य फेला परेको छैन।

साइप्रस-नेपाल/लिमासोल

१५ मार्च

कोरोना भाइरस फैलन बाट बचाउन साइप्रस सरकारले थप कदम चालेको छ । रास्ट्रपति निकोस अनास्टसियाडेसले 700 मिलियन युरो को प्याकेज घोषणा गर्नु हुदै साइप्रसका सबै प्राइभेट कम्पनीले आफ्नो सबै काम स्थगित गर्नु पर्ने र साइप्रस प्रवेश गर्न नयाँ नियम पालना गर्नु पर्ने घोषणा गर्नु भएको हो ।

१६ मार्च देखि साइप्रस प्रवेश गर्न चाहने नागरिकले आफ्नो देशबाट कोरोना टेस्ट गरि नेगेटिभ भएको मेडिकल प्रमाणपत्र देखाउनु पर्ने छ ।

साथै साइप्रस सरकारले उपलब्ध गराएको क्वारेन्टाइन सेन्टर मा 14 दिन अनिवार्य बस्नै पर्ने बताएको छ । यी सर्तहरु नमानेको खन्ड मा साइप्रसमा प्रवेश नदिने रास्ट्रपति ले बताउनु भयो ।

१६ मार्च देखि 30 अप्रिल सम्म यो नियम लागू हुने सरकारले बताएको छ ।

छुट्ती गएका नेपालीले साइप्रस फर्किदा नेपालमा कोरोना टेस्ट गराएर नेगेटिभ रिजल्ट भएको मेडिकल रिपोर्ट देखाउनु पर्ने छ भने १४ दिन क्वारेन्टाइन मा पनि बस्नु पर्ने छ । नेपालीको हकमा यो निकै झन्झटिलो प्रक्रिया हुने पक्का छ ।

यो पनि पढ्नुहोस् : कोरोना भाइरस (कोभिड-१९) – भ्रम र यथार्थ

यता प्राइभेट कम्पनीहरु भने जस्तै सपिङ्ग मल, पसलहरु, सिनेमा, थिएयटर, सलुन, मसाज सेन्टर, बार तथा पब, लाइब्रेरी ,क्यासिनो तथा बेटिङ सेन्टर, पुरातात्त्विक स्थानहरु, डिपार्टमेन्टल स्टोर, थिम पार्क संग्रहालयहरु र क्याफे तथा कफि सफ , रेस्टुरेन्टहरु आगामी ४ हप्ताको लागि बन्द हुनेछन् ।

रेस्टुरेन्ट मा डाइन इन बन्द गरिएको भए पनि होम डेलिभरी सेवा भने खुल्ला रहने छ ।

अत्यावश्यक सेवाहरू जस्तै सुपरमार्केटहरू, फार्मेसीहरू, बेकरी, पेट्रोल स्टेशन,कियोस्क र निजी स्वास्थ्य सेवाहरू खुला रहनेछन् भने सार्वजनिक यातायात को व्यवस्था गरीने बताएको छ।

प्राइभेट कम्पनी को दैनिक सेवा बन्द हुँदा पर्ने आर्थिक क्षति मा राहत को लागि सरकारले 700 मिलियन युरो को प्याकेज ल्याएको हो । निजि क्षेत्रमा काम गर्ने कामदार को जागीर जाने खतराबाट बचाउने गरि यो प्याकेज अनुमोदन गरेको हो। यो प्याकेज साइप्रस को जिडिपी को ३% रकम हो ।
साथै सार्वजनिक स्वास्थ्य सेवाका लागि 100 मिनियन युरो बिनियोजन गरिएको रास्ट्रपतिले घोषणा गर्नु भयो ।

फेस मास्क र सेनेटाइजर को कालोबजारी रोक्न पनि सरकारले आवस्यक कदम चालेको छ।

`यो पनि पढ्नु होस् : कोरोना भाइरस बारे जान्नु पर्ने कुरा

यो पनि हेर्नुहोस : पलसँग खाएको कसम तोड्दै आँचलले अर्कैसँग लगनगाँठो कसेपछि…

लिमासोल / ०२ फेब्रुअरी २०२०

नेपाल तामांग घेदुङ्ग साइप्रसले ल्होछार वृहत साँस्कृतिक भव्यताका साथ सम्पन्न गरेको छ।

लिमासोल स्थित ट्रिकिस प्यालेस मा सम्पन्न कार्यक्रममा स्थानीय कलाकार सहित अतिथि कलाकार ले भब्य मनोरंजन प्रदान गरे।

गायक खेम मोक्तान सहित बहुचर्चित गायक राजु लामा मंगोलियन हार्ट को सांगीतिक प्रस्तुतिले दर्शक मन्त्र मुक्त भए।

फोटो : समिम मियाँ / साइप्रस नेपाल डट कम

साइप्रसमा पनि मनाइयो माघे सकराती यहाँ क्लिक गरि हेनुहोस्